بنزين طغيان كرد

موضوعی که  عباس کاظمی، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در گفت و گو با ایسنا آن را این‌گونه تایید کرده است: «در جلسه برگزار شده در مورد تعیین تکلیف قیمت بنزین تصمیم گرفته شد که بنزین با نرخ 1000 تومان تک‌نرخی شود.» بر اساس گفته‌های  مدیر عامل شرکت ملی پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی، سهمیه بنزین 700 تومانی که در ماه‌های پیشین واریز شده می‌توانند سهمیه خود را تا شهریورماه مصرف کنند و طبق تصمیم گرفته شده از پایان شهریور به بعد سهمیه‌های بنزین 700 تومانی اعتبار نخواهد داشت.

قیمت گازوئیل با  20 درصد افزایش به 300  تومان در هر لیتر رسید و  قیمت بنزین سوپر 1200 تومان تعیین شده است. این تصمیم‌گیری زمینه جبران بخشی از کسری بودجه دولت را رقم خواهد زد چرا که  3100 میلیارد تومان از کسری منابع هدفمندی با این تصمیم جایگزین خواهد شد. بنزین تک‌نرخی پس از آنکه هیات دولت در جلسه هفته قبل خود کلیات تغییر در قیمت حامل‌های انرژی را تصویب کرد از راه رسید. هیات دولت در جلسه هفته قبل خود با تصویب کلیات تغییر در قیمت حامل‌های انرژی این ماموریت را به نهادهای کارشناسی واگذار کرد تا سناریوی مربوطه را تدوین کنند. این مسئولیت در حالی از سوی دولت یازدهم به نهاد های کارشناسی واگذار شد که پیش از آن مجلس شورای اسلامی بر اساس قانون هدفمندی یارانه‌ها دولت را مکلف کرد تا در سال 94 رقمی معادل 48 هزار میلیارد تومان کسب درآمد از محل هدفمندی یارانه‌ها داشته باشد. این ماموریت مجلس، دولت را بر آن داشته تا برای کسری بودجه مورد نیاز سال جاری فاز سوم هدفمندی یارانه‌ها را کلید بزند که این اتفاق با تک نرخی شدن بنزین رقم خورد. اغلب اقتصاددانان با سیاست پرداخت یارانه، به ویژه برای اقلامی همچون بنزین،‌موافق نیستند اما برخی از آنان حذف یارانه بنزین در شرایط کنونی را مناسب نمی‌دانند.

حسین راغفر با اعلام این که این تصمیم دولت را دارای هیچ پیامد مثبتی نمی‌داند می‌گوید: «به طور طبیعی قیمت‌ها افزایش پیدا خواهد کرد. هنوز که افزایش قیمت حامل‌ها را در سال کنونی نداشته‌ایم افزایش قیمت حمل و نقل در بخش خصوصی و عمومی را شاهد بوده‌ایم. با در نظر داشتن این که چیزی حدود 60 تا 70 درصد مصرف بنزین کشور از محل این بنزین 700 تومانی بوده است علی‌الاصول باید افزایش قیمت قابل توجهی را انتظار داشت. این موضوع افزایش قیمت حمل و نقل و به دنبال آن افزایش دیگر هزینه‌های زندگی را در پی خواهد آورد.» راغفر تاثیر این موضوع روی رفاه خانوار را منفی ارزیابی می‌کند و می‌گوید: «این بهترین بهانه خواهد بود که بنگاه‌ها قیمت محصولات خود را افزایش بدهند و گروه‌های متوسط و پایین درآمدی بیشترین آسیب را خواهند دید چرا که فرصت‌های جایگزینی فشار درآمدی را نخواهند داشت.» او در گفت‌وگو با «قانون» تاکید می‌کند: «علت اصلی این که من هیچ پیامد مثبتی برای این تصمیم نمی‌بینم این است که ما یک مارپیچ تورمی افزایش هزینه‌ها را شاهد خواهیم بود اما هیچ سیاست کنترل تورمی نداریم.» با این حال بسیاری از اقتصاددانان نظر متفاوتی دارند. مهدی پازوکی با بیان این که «من قطعا موافق تک نرخی شدن بنزین هستم» به «قانون» می‌گوید: «در شرایط فعلی این تغییر قیمت هیچ تاثیری روی تورم نخواهد داشت و اعتقاد دارم اگر دولت جلوی رانت‌ها را بگیرد و مدیریت اقتصادی کند، قیمت بنزین تفاوت چندانی در قیمت‌ها ایجاد نخواهد کرد، چرا که اکنون هم شاهد هستیم قیمت بنزین در حامل‌های سوخت کمتر از 20 درصد هزینه آنان است.» او با بیان این که «به عنوان شخصی که در حوزه اقتصاد فعال هستم معتقدم مدت‌ها بوده که بنزین احتیاج به تک‌نرخی شدن داشته است» می‌گوید: «توجه کنید که دولت هم اکنون رقم بالایی در حدود 3500 میلیارد تومان هزینه یارانه پرداخت می‌کند و درآمد حاصل از حامل‌های انرژی قطعا کفاف این هزینه‌ها را نمی دهد.

در این میان دولت یا مجبور بوده است کسری بودجه را تحمل کند یا از طریق بنزین این کسری را جبران کند.» پازوکی با تاکید بر این که «من معتقد به اقتصاد محیط‌زیست هستم» می‌گوید: «هم‌اکنون و با همین بنزین 1000 تومانی هم قیمت بنزین ما از قیمت بنزین در کشورهای خلیج فارس پایین‌تر است و نرخ مناسبی نیز محسوب می‌شود. بنابراین فکر می‌کنم دولت در این رابطه کار درستی انجام داده است و حتی در ادامه این رویه باید یارانه‌ها را نیز حذف کند و تنها به اقشار تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی یارانه پرداخت کند.» البته او می‌پذیرد که «با وضعیت فعلی و در اختیار داشتن رسانه‌ها توسط گروه‌های تندروي محافظه کار، این امکان برای حسن روحانی فراهم نیست چرا که طرف مقابل تبلیغاتی پوپولیستی را به راه خواهد انداخت و با توجه به این شرایط اکنون فضا مهیا نیست. اما امیدوارم در ادامه طرح تک نرخی شدن در سال 96 شاهد حذف یارانه ها نیز باشیم.» همه ارزيابي ها نشان مي دهد كه افزايش حامل هاي سوخت و حذف يارانه ها براي مردم قابل تحمل خواهد بود  اگر دولت بتواند از هزينه هاي اضافي خود بكاهد و جلوي رانت ها و انحصارها در سطوح مختلف را  بگيرد.