بهمن سال گذشته یک جامعه‌شناس درباره نرخ بیکاری زنان در ایران گفت: طی ۱۶ ماه گذشته نرخ بیکاری زنان ۳ برابر شده و این نرخ برای زنان ۱۵تا ۲۴ سال، ۴۲ درصد است و ۵۲ درصد زنان شاغل در ایران در بخش غیررسمی فعال هستند که ۷۵ درصد از آنها در ۵ دهک پایین جمعیتی هستند.
شغل، وابسته به مهارت‌های فردی است
در میان شلوغی خیابان ستارخان، آژانس معاملات ملکی همیشه پر است از افرادی که به‌دلایل مختلف خرید، فروش،رهن یا اجاره به این مرکز می‌آیند تا بتوانند معامله‌ای انجام دهند. فرشته ۳۰ ساله لباس فرم به تن کرده و به‌عنوان مشاور مشغول فعالیت است. او که در مقطع کارشناسی رشته مدیریت آموزش فارغ‌التحصیل شده است، درباره فعالیتش در این آژانس به «آرمان» می‌گوید: بعد از فارغ‌التحصیلی به مدارس و آموزشگاه‌های فراوانی برای کار مراجعه کردم و اغلب یا کاری مهیا نمی‌شد یا فعالیت در مراکز آموزشی به شکل حق‌التدریس بود که حقوق چندانی نداشت. این خانم جوان می‌افزاید: بعد از سه‌ماه کارورزی در این آژانس مشغول به کار شدیم که البته حقوقش بر مبنای پورسانت و تعداد معاملات است و دیگر مزایا از جمله بیمه هم ندارد اما درآمدم در مقایسه با گذشته بیشتر شده است. به گفته او موفقیت در این شغل به فن بیان و توانایی افراد بستگی دارد وگرنه مهارت خاصی را نمی‌خواهد.
رفتار منصفانه، رمز موفقیت در فعالیت‌های معاملات ملکی
معصومه دولتی ۴۵ ساله مشغول صحبت درباره نرخ رهن و اجاره واحد مسکونی در خیابان آزادی است. به گفته خودش هم‌اکنون ۱۰ سال است به همراه همسرش به عنوان مشاور در این شغل فعالیت می‌کند. او درباره شغلش این چنین به «آرمان» می‌گوید: ابتدای فعالیتم در این شغل اغلب افراد در جامعه از اینکه بخواهند با یک خانم درباره ملک و املاکشان صحبت کنند ابا داشتند اما هم اکنون دیگر قبحی برای این قضیه وجود ندارد؛ بی‌شک زنان هم توانایی انجام بیشتر کارها را دارند، مهم این است که بتوان فعالیتی را به شکل مفید انجام داد. او درباره شغلش می‌افزاید: در این شغل باید فرد دقیق باشد و با فن بیان و رفتار منصفانه بتواند در پی انجام معامله‌ای مفید برای هر دو طرف باشد در غیر این‌صورت این معامله فقط برای مشاوره یک باراتفاق می‌افتد و دیگر مشتری برای دیگر بار به این مرکز مراجعه نمی‌کند که این اتفاق برای این صنف اصلا مناسب نیست بلکه هدف جلب مشتری است.
فعالیت در آژانس‌های مسکن همچون بازاریابی می‌ماند
در آژانس مسکن در خیابان انقلاب چند خانم جوان و یک مرد به عنوان رئیس فعالیت می‌کنند. در این مرکز مشاوران با سمت‌های مختلف از جمله کارشناس رهن و اجاره، کارشناس فروش و مشاوره فعالیت می‌کنند. میزان سطح تحصیلات در بین خانم‌های فعال در این مرکز متفاوت است. مونا ۲۷ ساله لیسانس حقوق دارد و به‌عنوان کارشناس رهن و اجاره در این مرکز فعال است. این دختر جوان درباره فعالیت در این مرکز به آرمان می‌گوید: در این شغل با افراد و شرایط گوناگونی مواجه هستیم که باید برای هر یک با توجه به شرایطشان اقدامی کرد. به گفته او فعالیت در این شغل نیازمند توجه به ویژگی‌های افراد است تا بتوان برای هر یک اقدامی کرد. به گفته او در بین اکثر افراد فعالیت در این شغل در قالب بازاریابی خلاصه می‌شود اما با بازاریابی چندان بی‌ربط نیست و مهارت‌های آن را می‌طلبد تا افراد بتوانند فعالیت‌های خود را انجام دهند.
استقبال از فعالیت زنان در اجتماع
یک فعال حوزه زنان به آرمان می‌گوید: فعالیت شغلی چنانچه با پوشش و رفتار منطبق با ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی صورت گیرد اشکالی ندارد. فاطمه راکعی می‌افزاید: فعالیت زنان در آژانس‌های املاک همچون مساله حضور زنان در شیفت شب‌کاری یا فعالیت آنها در سفره‌خانه‌ها و رستوران‌هاست. باید به این نکته توجه داشت اگر محیط‌های کاری سلامت لازم را داشته باشد، زنان و مردان می‌توانند به راحتی فعالیت کنند و در چنین جامعه‌ای نیاز اشتغال افراد برآورده می‌شود. به گفته او نارسایی در اشتغال زمانی ایجاد می‌شود که افراد براین باور باشند که فعالیت در آژانس‌های معاملاتی اصولا شغل مناسبی نیست یا شغل‌هایی که برای آنها سرمایه‌گذاری می‌شود شغل محسوب نمی‌شود، در این شرایط اگر شغل مورد نظر مطلوب و موجه اما برای زنان مناسب نباشد این مساله دیگری است که باید مورد بررسی قرار گیرد. این فعال حوزه زنان تاکید می‌کند: باید به این نکته توجه داشت که اگر شغلی مناسب نیست برای هیچ‌کس مناسب نیست و اگر محیط سالم نیست به‌تبع برای هیچ‌کسی سالم نیست و این امر دیگر به جنسیت ربطی ندارد. در نظام جمهوری اسلامی هر جا که برای هر زن و مردی شغلی مهیا شود اگر محیط سالم و خود این افراد هم موجه و متین باشند می‌توانند کار کنند و نباید افراد را برای فعالیت‌ها محدود کرد.
نارسایی در زمینه اشتغال وجود دارد
راکعی در پاسخ به این سوال که عنوان می‌شود برخی شغل‌ها در شأن خانم‌ها نیست، تصریح کرد: درباره این موضوع نمی‌توان صحبت کلی کرد. ممکن است ما برخی شغل‌ها را دوست نداشته باشیم یا در شأن خود ندانیم. این مسائل فردی و سلیقه‌ای است اما به دلیل اینکه بیکاری از آمار و ارقام بالایی برخوردار است و خیلی از خانواده‌ها حقوقشان کفاف زندگی را نمی‌دهد و با وجود مشکل اشتغال، افراد باید از ظرفیت کاری برای به حرکت در آوردن چرخه زندگی خود برخوردار شوند. او می‌افزاید: اگر زنی حاضراست برای معیشت، فرزندان و خانواده یا بنابرعلاقه به کار و خدمت به جامعه بپردازد دیگر چه اشکالی دارد. او باید بتواند از این حق انسانی استفاده کند. برای مثال در سال‌های گذشته سفری به چین داشتم و دیدم یک پیرزن ناتوان برای نظافت وارد یک چاه شد. با دیدن این صحنه خیلی ناراحت شدم اما آنها به من گفتند زن و مرد باید تا حد نیازشان کار کنند. به گفته او وقتی افراد جوان توانایی فعالیت دارند و خواستار فعالیت سازنده و سالم هستند باید بتوانند کار کنند و اگر محیط شرایط فرهنگی لازم را نداشت و یک زن در آنجا احساس امنیت نمی‌کرد برای اینکه بتواند کار سالم انجام دهد یا خدایی‌ناکرده کسانی بخواهند استفاده ابزاری از آنها کنند باید ارگان‌های ذی‌ربط وارد عمل شوند و جلوی فعالیت آنان گرفته شود نه‌اینکه با پاک‌کردن صورت‌مساله فقط حق کار را از زنان گرفت.
