قطعنامه نشانه مسالمت‌آمیز بودن فعالیت‌ها است
غلامعلی خوشرو، سفیر ایران در سازمان ملل گفت که “قطعنامه2231 نشان‌دهنده توسعه خوب و تغییر اساسی برای فعالیت‌های مسالمت‌آمیز ایران در 10 سال گذشته است.”
متن سخنان نماینده دائم ایران در سازمان ملل که در نشست تصویب قطعنامه 2231 درباره لغو تحریم‌های شورای امنیت و تایید برجام حضور داشت به شرح زیر است:
آقای رییس
قطعنامه 2231 که شورای امنیت دقایقی قبل به تصویب رساند گویای تحولی مهم و چرخشی بنیادی در روند بررسی برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران توسط این شورا طی 10 سال گذشته است. برنامه جامع عمل مشترک (برجام) نتیجه تلاش‌هایی گسترده و جمعی طی نزدیک به دو سال اخیر است که هدف آن فرصت دادن به دیپلماسی و توقف توسل به فشار، تهدید و اعمال زور بود. این رهیافت جدید که اساسا با رویه شورای امنیت در گذشته متفاوت است، به همه ما کمک کرد تا بهترین راه حل ممکن را انتخاب کنیم، به یک بحران غیر لازم خاتمه دهیم و دستآوردهای مهمی برای کلیه طرف‌های دخیل و تمامی جامعه بین‌المللی کسب کنیم.
قطعنامه‌ای که تصویب شد و سند برجام که امروز مورد تایید شورا قرار گرفت متضمن لغو قطعنامه‌های شورای امنیت هستند؛ قطعنامه‌هایی که بدون هر گونه توجیهی و تنها به خاطر تلاش‌های ایران برای اعمال حقوقش تحریم‌هایی را علیه ما اعمال کرده بودند. این قطعنامه‌ها تنها بر مشتی گفته‌ها و دعاوی بی پایه استوار بودند. هیچکس هیچگاه هیچ دلیلی ارائه نکرد که گویایی غیر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران باشد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که همواره تاسیسات هسته‌ای ایران را تحت پرشمارترین و گسترده ترین بازرسیها داشته، بطور مستمر گزارش کرده که ایران پیوسته به همه تعهداتش پایبند بوده است. به عنوان مثال از نظر تکرر بازرسیها، تنها ژاپن در مقاطعی بیش‌تر از ایران تحت نظارت‌های آژانس قرار داشته و آن نیز به این دلیل بوده که تاسیسات اتمی آن کشور گسترده‌تر از تاسیسات هسته‌ای ایران است. با این حال در سال گذشته، ایران از نظر دفعات بازرسی حتی بر ژاپن هم پیشی گرفت.
لذا، دخالت شورای امنیت به دلیل مشکوک بودن برنامه هسته‌ای ایران نبود، بلکه هدف شورا همان‌طور که به صراحت در قطعنامه 1696 ذکر شده، تنها وادار کردن ایران به تعلیق برنامه قانونی غنی‌سازی‌اش بود. چنین خواسته‌ای از ایران نه تنها غیر لازم و نابجا بود، بلکه در واقع با تصمیمات کنفرانس‌های بازنگری کنوانسیون منع اشاعه (ان.پی.تی) که در سال‌های 1990 و 2010 نیز که به اتفاق آراء اتخاذ شده بودند نیز مغایرت داشت. بر مبنای این تصمیمات مقرر شده است که انتخاب کشورها در ارتباط با فعالیت‌های مربوط به چرخه سوخت باید مورد احترام قرار گیرد. به‌علاوه، شورای امنیت همچنین موضع گیری‌های مستمر اکثریت اعضای جامعه بین‌المللی در این مورد را که توسط جنبش غیرمتعهدها نمایندگی می‌شوند، نادیده گرفت. مجموعه قطعنامه‌های شورای امنیت از 1737 تا 1929 همگی تنها با هدف مجازات مردم ایران به خاطر امتناع از پذیرش خواسته‌های شورا صادر شدند. مردم ایران از طریق تعامل با گروه 1+5، ضمن آن که درایت لازم برای حرکت به جلو را نشان داده‌اند، اما گذشته را به فراموشی نسپرده‌اند. لذا، اگر چه ما امیدواریم که شورای امنیت فصل جدیدی در روابطش با ایران بگشاید، اما نمی‌توانیم رفتار پیشین شورا با خود را فراموش کنیم؛ رفتاری که در دوره جدید با بی‌عملی در برابر تجاوز صدام به ایران و استفاده رژیم او از سلاح‌های شیمیایی آغاز شد و با رفتارش در قبال برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران تداوم یافت.
راه حلی که به آن دست یافتیم بی‌گمان در جهت تحکیم و تقویت رژیم منع اشاعه در کلیت آن است؛ چرا که در این چارچوب حق ایران برای توسعه انرژی هسته‌ای با اهداف صلح‌آمیز، از جمله غنی‌سازی و تحقیق و توسعه در قلمرواش، به رسمیت شناخته شده است. حقوق و تکالیف کشورها در چارچوب رژیم منع اشاعه و هر رژیم بین‌المللی دیگر تنها همزمان و به همراه هم قابل تحقق‌اند. تکالیف تنها در صورتی محترم شمرده می‌شوند و این رژیمها از جمله ان.پی.تی در صورتی قابل دوام‌اند که حقوق ذیل آن‌ها نیز برای کشورها قابل استیفا باشد. اگر قدرت‌های بزرگ هر سه محور پیمان منع اشاعه، به‌ویژه خلع سلاح عمومی هسته‌ای و حق همگان برای استفاده از انرژی هسته‌ای، را محترم نشمرند و کشورهای غیر عضو ان پی تی در عمل و برغم سرکشی‌های‌شان هم‌چنان تشویق شوند، هیچ تهدیدی از هر نوع، اعم از تحریم یا جنگ و مانند آن، نمی‌تواند در دراز مدت به ماندگاری این پیمان مدد رساند.
دولت جمهوری اسلامی ایران ضمن نگاه به آینده امیدوار است که برجام و قطعنامه 2231 نوید بخش گشایش فصل جدیدی در روابط ایران با شورای امنیت و کشورهای عضو گروه 1+5 باشد. ایران هم به دلیل شرایط عینی و هم به خاطر برخورداری از اراده‌ای قوی در این زمینه، خود را به‌طور کامل مقید به اجرای تعهدات خود ذیل برجام می‌داند؛ چرا که ما پیش از این مکلف به تبعیت از فتوای رهبر معظم انقلاب، حضرت آیت الله خامنه‌ای، که سلاح‌های کشتار جمعی، به‌ویژه سلاح هسته‌ای، را حرام اعلام فرموده اند، هستیم و بعلاوه دکترین دفاعی ما چنین رویه‌ای را الزام‌آور کرده است. امیدواریم که طرف‌های ما و همچنین شورای امنیت نیز از عزمی قوی برای عمل به تعهداتشان در چارچوب اسناد مربوطه برخوردار باشند. تمایل ابراز شده از سوی شورای امنیت برای ایجاد روابطی نو با ایران، تشویق کلیه کشورها توسط شورا به همکاری با ایران در چارچوب سند برجام در حوزه استفاده مسالمت‌آمیز از انرژی هسته‌ای و طرح‌های مربوطه و نیز تاکید شورا بر این که سند برجام در جهت اعتلا و تسهیل تماس‌ها و همکاری‌های اقتصادی و تجاری عادی با ایران است، همگی مثبت و دلگرم کننده‌اند.
آقای رییس،
اگر چه این توافق بر موضوع هسته‌ای متمرکز است، اما جمهوری اسلامی ایران انتظار دارد که توافق مذکور اثرات مثبتی برای منطقه ما و تمامی جامعه بین‌المللی داشته باشد. در این رابطه نکاتی به شرح زیر قابل ذکر است:
1- این توافق را که بر مبنای احترام متقابل و تفاهم حاصل شد، باید دستاورد مهمی برای دیپلماسی و برتری آن بر رویه‌های مبتنی بر فشار و زور که طی 37 سال گذشته هیچ ثمری نداشتند، به‌شمار آورد. این توافق بر اعتقاد عمومی به دیپلماسی به عنوان معقول‌ترین طریق جهت حل اختلافات در جهان به هم تنیده کنونی می‌افزاید و گواه آن است که دیپلماسی می‌تواند کارساز باشد و بر جنگ و تشنج فائق آید. لذا، این توافق پیامی روشن به همه کسانی است که هنوز بر این توهم‌اند که می‌توانند از طریق فشار و زور به هر آن چه که می‌خواهند دست یابند.
2- سند برجام توان این را دارد که منشاء تحول عمده‌ای در جهت همکاری و هماهنگی بیش‌تر با هدف مواجهه موثرتر با موضوعات واقعی موجود در منطقه ما شود. لذا، ما امیدواریم که این سند سرآغاز فصل جدیدی در منطقه باشد و به کشورهای منطقه کمک کند تا صفوف خود را فشرده کنند، با عزمی قوی به مبارزه با افراطی‌گری همت گمارند و در جهت همکاری بیش‌تر برای مقابله با تهدیدات بزرگی که منطقه ما و جهان را با مشکل مواجه ساخته، حرکت کنند. در حالی که مبارزه با تروریسم، افراطی‌گری و فرقه‌گرایی برای همه کشورهای منطقه ما بسیار مهم است، شرکای ما در سند برجام نیز از این رهگذر با چالش‌هایی جدی برای امنیت خود مواجه‌اند. با فرو نشستن غبارهای ناشی از موضوع هسته‌ای، ما اکنون می‌توانیم با دستی بازتر بر موضوعات واقعی متمرکز شویم و از محیط مناسب‌تری که برای همکاری گسترده‌تر بین همه بازیگران شکل گرفته، بهره ببریم.
3- در پی این تحول عمده در منطقه، ما فراخوان خود را خطاب به همسایگان و دوستان‌مان در منطقه خلیج فارس و کل منطقه تجدید می‌کنیم که ایران آماده تعامل با همه آن‌ها بر مبنای احترام متقابل، اصول حسن هم‌جواری و برادری است. ما به کمک هم باید به چالش‌های متعددی که همه ما را تهدید می کند، بپردازیم و برای این منظور باید از فرصت‌های مشترک موجود بهره‌مند شویم. اکنون زمان آن فرا رسیده که همکاری علیه خطیرتری چالش‌های مشترک را که افراط‌گرایی در راس آن‌ها قرار دارد، شروع کنیم.
4- رژیم اسراییل در چارچوب سیاست عمومی‌اش برای ایجاد تشنج در منطقه، هر چه در توان داشت برای خرابکاری در تلاش‌هایی که برای حل مسائل مربوط به پرونده هسته‌ای ایران صورت می‌گرفت و به شکست کشاندن این تلاش‌ها به کار بست. این رژیم از این طریق یک بار دیگر نشان داد که صلح در منطقه را در جهت منافع خود نمی‌بیند و آن را تهدیدی علیه موجودیت خود تصور می‌کند. ایران هراسی نیز که سران این رژیم سعی در اشاعه‌اش دارند، در جهت پیشبرد این سیاست شریرانه قرار دارد. لذا، ما به دوستان و همسایگان‌مان هشدار می‌دهیم که در چنین دامی گرفتار نشوند. در چنین شرایطی، تعجب‌آور نیست که رژیم اسراییل تنها مانع در برابر تشکیل منطقه عاری از سلاح هسته‌ای در خاورمیانه است که کشور من حدود 40 سال قبل پیشنهاد کرد و از آن زمان به بعد همواره بر آن پای فشرده است. به اعتقاد ما کلاهک‌های هسته‌ای که توسط رژیم اسراییل انبار شده‌اند، تهدیدی شدید علیه صلح و امنیت در منطقه متلاطم ما است و شورای امنیت باید به مسوولیت اصلی خود تحت منشور ملل متحد عمل کرده و اقدام لازم برای خنثی کردن این تهدید را به عمل آورد.
جناب آقای رییس،
در خاتمه اجازه دهید یادآوری کنم که ایران به عنوان کشوری با فرهنگ و تمدنی غنی، همواره در برابر طوفان‌های هزاران ساله ایستادگی کرده و پیوسته مصمم به حفظ استقلال و هویت خود بوده است. ایران هم‌چنان استوار و سربلند ایستاده است و این موقعیت ممتاز را از عهدشکنی و ستمگری به دست نیاورده است. اگر ما در مذاکرات جدی و تسلیم‌ناپذیر بودیم برای آن بود که تنها تعهدی را بپذیریم که در عمل قادر به انجام آن باشیم. ایران به تعهدی که پذیرفته پایبند است و طرف‌های مذاکراتی ما نیز باید به تعهداتی که پذیرفته‌اند پایبند باقی بمانند. تنها از طریق پایبندی به تعهدات و حسن نیت و درستی رفتار می‌توانیم شاهد پیروزی دیپلماسی بر جنگ و تشنج باشیم. در این زمینه، سند برجام مبانی محکمی برای تعاملات گسترده‌تر و موثرتر دیپلماتیک فراهم آورده آورده است.
نماینده دائم ایران در سازمان ملل با اشاره به برخی اظهارات در نشست فوق گفت: عجیب است سفیر محترم آمریکا دولت من را متهم می‌کند که منطقه خاورمیانه را به بی‌ثباتی کشانده و از ترورسیم حمایت کرده است. کشوری که به دو کشور در منطقه من حمله کرد و زمینه ظهور و رشد تروریسم را ایجاد کرد در موقعیتی نیست که کشور من را متهم کند. اقدامات لجام گسیخته آمریکا در سال‌های گذشته ریشه تمام چالش‌هایی است که امروز ما با آن رو به رو هستیم. ایران کشور باثبات در منطقه بی ثبات است و به همین کیفیت می‌خواهیم در منطقه نیز ثبات برقرار باشد و می‌خواهیم همسایگان هم با ما همکاری کنند.
می‌خواهیم ثبات خودمان پابرجا باشد و به هیممن
قبل از پایان سخنانم اجازه دهید به اطلاعتان برسانم که بر اساس دستورالعمل دریافتی، بلافاصله بعد از این نشستبیانیه جمهوری اسلامی ایران بعد از اقدام امروز شورای امنیت را جهت توزیع به عنوان سند شورای امنیت ارسال خواهم کرد.
