منزوی نسخه‌شناس بزرگ د‌‌رگذشت

پدرش حاج شیخ آقابزرگ تهرانی، نگارنده دایره‌المعارف بزرگ کتابشناسی «الذریعه الی تصانیف الشیعه» و «طبقات اعلام الشیعه» بود. منزوی تا حدود 12 سالگی در سامرای عراق زندگی کرد و بعد همراه خانواده به نجف رفت و در آن شهر ساکن شد. این کتابشناس، کلاس ششم ابتدایی را در مدرسه علوی ایرانیان در شهر نجف گذراند و ضمن تحصیل در مغازه دوزندگی به شاگردی پرداخت. وی ادبیات فارسی را، نزد عمویش حاج محمدابراهیم بهشتی‌پور و جامع المقدمات را، نزد شاگردان پدرش آموخت و در سال 1322 برای ادامه تحصیل به تهران آمد و در مدرسه سپهسالار، مشغول تحصیل شد. منزوی کلاس دوازدهم ادبی را همراه داوطلبان در مدرسه دارالفنون تهران گذراند و در خرداد 1327، در رشته معقول از دانشکده معقول و منقول (دانشکده الهیات) با درجه کارشناسی فارغ‌التحصیل شد و به کار دبیری در شهرستان انزلی پرداخت. پس از مراجعت به تهران در محضر و تحت نظارت استادان این فن از جمله برادرش، استاد محمدتقی دانش‌پژوه و استاد ایرج افشار سه کار عمده انجام داد، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه شخصی استاد مفتاح، فهرست کتابخانه ملک و فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مجلس شورای ملی. حاصل کار وی، چاپ چند مجلد از فهرست‌‌هایی از کتابخانه مجلس و ملک به یاری و نظارت استادان فوق و همچنین، نگارش و چاپ 6 مجلد فهرست نسخه‌های خطی فارسی بود. احمد منزوی، برای فراهم ساختن فهرست مشترک از همه نسخه‌های فارسی، در سال 1356 به شبه قاره هند سفر کرد. آن گاه از سوی دولت پاکستان، در مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان به کار تحقیق در نسخه‌های خطی فارسی گمارده شد و نزدیک به 16 سال در پاکستان ماند. وی اواخر سال 1369 به علت بیماری به تهران بازگشت.حاصل کار منزوی در پاکستان، نگارش و چاپ 4 مجلد فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه گنج‌بخش بود که تنها نسخه‌های فارسی را دربرمی‌گرفت. منزوی، پس از بازگشت به ایران، در مرکز دايره‌المعارف بزرگ اسلامی، طرح فهرست واره کتاب‌های فارسی را به مرحله اجرا درآورد.

179/