مصائب فیلم هایی که دلواپس دارند
مينا مهري: برخوردهاي سليقه اي كه طي 3 دهه از افراط تا مرز تفريط رفته و برگشته حالا حال و روز سينما را در وضعيت قرمز قرار داده است. مسئله فیلمهایی که مجوز اکران آنها به سادگی صادر نمیشود و به دلایل روشن و گاه مبهم از چند ماه تا چند سال درباره صدور پروانه نمایش آنها اما و اگر پیش میآید، همواره از بحثهای داغ سینمای ایران بوده است که سازمان سینمایی دولت یازدهم نیز با چنین چالشی مواجه است.علاوه بر اصل موضوع صدور مجوز نمايش، در اين سالها بسياري از فيلمها هم بودهاند كه با وجود داشتن مجوز نمايش باز هم با آنها برخورد سليقهاي شده و از قافله اكران جا ماندهاند.نكته جالب توجه در خصوص جشنواره فجر و فيلمهاي توقيفي اين است كه در بسياري از موارد فيلمي كه در اين جشنواره مورد تقدير قرار گرفته و با اقبال چه در بخش مردمي و چه در بخش منتقدان قرار گرفته است در روزهاي بعد جشنواره و با وجود داشتن مجوز نمايش اجازه اكران عمومي پيدا نكرده يا پس از اكران به واسطه فشارهايي كه گروه به اصطلاح تندرو برفضاي فرهنگي جامعه وارد آوردهاند از پرده نمايش پايين كشيده شده و به بايگاني وضعيت پرابهام اكران پيوسته اند.
دولت یازدهم كه با دو واژه «تدبیر» و «کلید» روی کار آمد برقراری قانون و گرفتن تصمیمات عقلانی را سرلوحه شعارهاي خود قرار داد و اين شعارها از زبان كارمندان و منصوبان جديد وزارت ارشاد هم شنيده ميشد، فاکتورهایی که در سالهای گذشته وبه خصوص در زمان رياست شمقدری از اين وزارتخانه رخت بسته بود. علي جنتي، وزير ارشاد دولت يازدهم برای برقراری نظم و آرامش در سینما،حکم بالاترین سمت سینمایی را به نام «حجتا… ایوبی» زد و خواست که با این انتخاب آب از جوی رفته را برگرداند و روزهای آرامتری را بر سینما حاکم کند. اما با وجود گذشت دو سال از عمر دولت يازدهم و درحاليكه وزارت ارشاد به سكان داري علي جنتي تلاش خود را براي بهبود اوضاع سينماي ايران به كار بسته است همچنان شاهد وضعيت پرابهام وضعيت سينماي ايران هستيم.شايد جشنواره سينمايي فجر سال گذشته را بتوان اوج آشفتگيهاي وضعيت اين وزارتخانه دانست.
حاشيه هاي اولين جشنواره ارشاد يازدهم
سی و دومین جشنواره فیلم فجر، در شرايط بسيار حساسي شروع به كار كرد و خود به تنهایی توانست آتش یک ماه توپخانه مخالفان دولت را فراهم کند. آتشی که البته خاموش هم نشد و دامن خیلی از فیلمها و کارگردانان را گرفت.
ماجرا از حضور فیلمهایی چون «عصبانی نیستم» و «قصهها» آغاز شد. اگرچه رضاداد، دبیر جشنواره و دستاندرکاران این رویداد فرهنگی سعی کرده بودند مثلا با راه ندادن فیلم «آشغالهای دوست داشتنی» به مرحله انتخاب، تمام تدابیر لازم را برای دوری از حاشیهها فراهم کنند اما با این حال حضور دو فیلم دیگر بهانهای شد برای حملهای تازه به وزارت ارشاد.
از قصه ها تا عصبانی نیستم
شایعات جان گرفتند. زمان نمایش فیلم «عصبانی نیستم» حتی صحبت از حضور کفنپوشان در مقابل سینماها و برج میلاد هم به میان آمد و در نهایت حملهها به حدی جدی شد که سرانجام در مراسم اختتامیه این جشنواره رضا درمیشیان، کارگردان و تهیه کننده این فیلم اعلام کند به دلیل حرمت سینمای ایران و حفظ آرامش از جوایز خود گذشته است.
اما با وجود تمامي اعتراضات ، د رروزهاي پس از جشنواره خبر از اكران فیلمهاي «عصبانی نیستم»، «قصهها» و چند فیلم توقیفی دیگربه گوش ميرسيد و اين اميد را رقم ميزد كه شايد فيلمهاي توقيفي شرايط بهتري را تجربه و فرصت اكران پيدا كنند رویایی که خیلی زود رنگ باخت. این بار کمیسیون اصل ۹۰ مجلس به میدان آمد و در نامهای رسمی خطاب به رئیس سازمان سینمایی نوشت:
«با توجه به طرح شکواییه از طرز کار آن معاونت در خصوص اعطای مجوز اکران به برخی فیلمهای سینمایی با محتوای فتنه سال ۸۸ مانند
«عصبانی نیستم» و «قصهها» مقتضی است تا زمان رسیدگی به این شکایت از صدور مجوز اکران این فیلمها خودداری و در اولین فرصت به منظور رسیدگی به این موضوع و برای مشاهده فیلمها با کمیسیون اصل ۹۰ هماهنگی کنید.»
این سخنان البته با واکنش علی جنتی هم روبهرو شد. واکنشی که خبرگزاری فارس از آن با عنوان اصرار عجیب وزارت ارشاد به تقابل با نهاد قانون یاد کرد. او در پایان جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره نامه اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس در خصوص عدم نمایش این فیلمها گفت: «به ما که تاکنون کمیسیون چیزی نگفته است. ممکن است یک عضو کمیسیون مطالبی را بیان کرده باشد.
در این باره ما بر اساس تشخیص خودمان عمل میکنیم، ما ضوابطی در این باره داریم. قرار نیست هر کسی برای ما تعیین تکلیف کند که فیلمی را نمایش دهیم یا نمایش ندهیم.»
در پي حواشي به وجود آمده، مدیر کل سینمای حرفهای نامهای به رئیس شورای صنفی اکران نوشت و خواستار خارج شدن فیلم «عصبانی نیستم» از دستور اکران شد این فیلم هنوز هم در شرايط توقيف به سر ميبرد.اما «قصهها» ساخته رخشان بني اعتماد با اقبال بيشتري در اين شرايط مواجه شد. اين فيلم سرانجام بعد از گذشت بیش از یک سال كشمكش ، از اردیبهشتماه در گروه سینمایی قدس اکران شد و طلسم چهار سال توقیف بر اساس اتهام «سیاه نمایی» را شكست.
نكته جالب در خصوص فيلمهاي توقيفي اين است تمام فیلمهایی که به خاطر اکران یا نمایش آنها مخالفان دولت یازدهم فریاد سر میدادند، آثاری بودند که عمدتا در دولت دهم مجوز ساخت گرفته بودند. در چنین وضعیتی هیچکس برای این پرسش ساده که ذهن فیلمسازان، مسئولان دولت یازدهم و اهالی رسانه را درگیر کرده بود پاسخ روشنی نداشت: چرا دلواپسان این قدر دیر به یاد اعتراض افتادهاند؟
مورد عجيب رستاخيز
چهارشنبه 24 تیر ماه و در آستانه آغاز تعطیلات عید سعید فطر پس از انتشار برخی اخبار از اعتراض برخی گروهها و تجمعهایشان در مقابل وزارت ارشاد و برخی سینماهای نمایش دهنده فیلم «رستاخیز»، سازمان سینمایی وزارت ارشاد اطلاعیهای داد که در بخشی از آن آمده بود:«نظر به رعایت جایگاه و شأن مراجع عظام تقلید و عالمان شاخص دینی یادآوری میکنیم که اکران فیلم«رستاخیز» تا تامین نظر برخی از مراجع بزرگوار تقلید به تعویق میافتد.»در حالی نمایش «رستاخیز» در اولین روز اکرانش در سینماهای کشور به تعویق افتاد که از چند هفته قبل از آن حواشی و مخالفتفيلم خانه های غیر رسمی برخی گروهها برای اکران این فیلم بهوجود آمده بود و پیشتر هم همزمان با اکران آن در جشنواره فیلم فجر اعتراضهایی غیر رسمی انجام شد که باعث شد ، دستاندرکاران فیلم اصلاحاتی برای اکران عمومی آن انجام دهند.یکی دو ساعت بعد از انتشار این خبر احمدرضا درویش تاکید کرد که اکران فیلم «رستاخیز» متوقف شده است.این کارگردان در پی اطلاعیه سازمان سینمایی مبنی بر به تعویق افتادن اکران فیلم «رستاخیز» گفته بود: «این تعبیر که اکران فیلم به تعویق افتاده است،تعبیر درستی نیست بلکه وزارت ارشاد با تصمیمی که گرفته، اکران این فیلم را متوقف کرده است.
توقف اكران رستاخيز حواشي بسياري را به وجود آورد وزارتخانه علي جنتي بارها و بارها اعلام كرد كه از اين فيلم حمايت ميكند وحتي علي جنتي در اظهاراتي گفت كه «رستاخيز» قطعا اكران خواهد شد اما شرط اكران را نورپردازي و رفع مشكل صحنههايي كه با اكران آن مخالفت ميشود دانست در مقابل احمدرضا درويش هم اعلام كرد كه فيلمش را بدون اعمال اين تغييرات اكران خواهد كرد و به اين ترتيب و تا به امروز اكران رستاخيز همچنان درابهام باقي مانده است.
خانه دختر اكران ميشود؟
جمعه شب حامد بهداد خبري را در توييتر خود منتشر كرد و خبر از احتمال اكران فيلم «خانه دختر» داد. از جمعه شب گمانه زنيها در خصوص اكران اين فيلم آغاز شد تا اینکه روز شنبه اعلام شد كه سرانجام بعد از کش و قوسهای فراوان فیلم «خانه دختر» قرار است رنگپرده را ببیند. «خانه دختر» با بازی حامد بهداد، باران کوثری، پگاه آهنگرانی، رعنا آزادی آ ور، بابک کریمی، بهناز جعفری، امیر علی نبویان، نسیم ادبی، پردیس احمدیه، نادر فلاح و رویا تیموریان با فیلمنامه ای از پرویز شهبازی در سی و سومین جشنواره بینالمللی فیلم فجر به نمایش در آمد و با حاشیه های زیادی روبهرو شد. همین امر باعث شد که در هیچ بخشی از این رویداد نامزد دریافت جایزه نشود.
فیلم «خانه دختر» که تاکنون سه بار پروانه نمایش گرفته ظاهرا این بار دیگر منعی برای اکران عمومی ندارد. فیلمی که پیش بینی میشود با استقبال فوق العاده تماشاگران روبهرو شود و تنور اکران زمستان را گرم کند به نظر
می رسد «خانه دختر» تا یکی، دو هفته آینده اکران عمومی شود.
179/