علی رستگار: «تا پایان امسال آمار گوشی‌های هوشمند در ایران به ۴۰ میلیون دستگاه می‌رسد» این یعنی به ازای هر دو نفر یک گوشی هوشمند در ایران وجود خواهد داشت. این آمار را چندی پیش قائم مقام سازمان فناوری اطلاعات ایران اعلام کرد. لشگرکشی گوشی‌های هوشمند به بازار تلفن همراه ایران، یک دلیل بسیار مهم دارد، «تلگرام». همان نرم افزاری که با ورودش به ایران ۲۰ میلیون کاربر را به سرعت جذب کرد. حالا دیگر تلگرام فقط یک ابزار ارتباطی بین کاربران نیست. با راه اندازی سرویس‌های مثل سوپرگروه و کانال این نرم افزار به منبعی برای دریافت اخبار هم تبدیل شده است. در این میان عده‌ای هم هستند که هنوز برای خرید گوشی هوشمند تردید دارند و در برابر این موج مقاومت می‌کنند. شاید تا الان منتظر بودند با به پایان رسیدن توافق هسته‌ای و تثبیت قیمت ارز آخرین مدل گوشی هوشمند را سفارش بدهد. این گزارش دنبال پاسخ به این سوال است که آیا باز هم باید برای خرید صبر کنیم و صرفا یک تماشاگر باقی بمانیم یا وقتش رسیده در را برای جادوگران دره سیلیکون باز کنیم و به آن‌ها خوش‌آمد بگوئیم؟ در ادامه هم چند ترفند ساده برای خرید گوشی هوشمند از بازار را مرور می‌کنیم.
حضوری خرید کنیم یا آنلاین؟
با اینکه از ورود رسمی اینترنت به ایران نزدیک دو دهه می‌گذرد، اما از اواسط دهه هشتاد بود که کم کم وبسایت‌های خرید آنلاین وب بساط خود را لابه‌لای محتوای فارسی پهن کردند. ماه‌ها و سال‌های اول کمتر کسی به این سایت‌ها اعتماد می‌کرد. همه ترجیح می‌دادند برای خرید هر کالایی زحمت رفت و آمد و ترافیک را به جان بخرند که مبادا با یک خرید ساده اطلاعات حساب بانکیشان دزدیده شود. روز‌ها گذشت و با گردش ایام همه ما تغییر کردیم. حالا همه با خیال راحت آنلاین و فوری شارژ می‌خریم، عملیات بانکی انجام می‌دهیم، انواع لوازم خانگی و الکترونیکی را سفارش می‌دهیم و در منزل تحویل می‌گیریم. انگار دیگر از آن واهمه‌های بی‌نام و نشان خبری نیست. خلاصه روزهای اول مثل حالا نبود که می‌گویند حجم مبادلات خرید الکترونیکی ایران به ۵۰۰ هزار میلیارد دلار رسیده است. طرفداران خرید سنتی و خرید آنلاین هرکدام برای دفاع از نظرشان دلایل خود را دارند. اگر یک گروه از لزوم تست کالا و سبک سنگین کردن قیمتها در بازار سخن می‌گوید طرف مقابل هم پای ترافیک و دردسر رفت و آمد درون شهر را وسط می‌کشد. در نهایت انتخاب با خود شماست. هر کدام از این دو نوع شیوه خرید را که انتخاب کنید اگر چند نکته ساده را رعایت کنید به هیچ عنوان متضرر نخواهید شد.
وقت خرید فرا رسیده؟
بدون شک مهم‌ترین پارام‌تر تاثیر گذار در قیمت کالاهای دیجیتال، نرخ ارز است. به همین دلیل عده‌ای از خریداران تصور می‌کردند با اعلام خبر توافق هسته‌ای ناگهان سقوط قیمت ارز آغاز می‌شود و با ثمنی بخس می‌توانند آخرین مدل گوشی هوشمند بازار را سفارش بدهند. ولی بعد‌تر معلوم شد اصلا قرار نیست چنین اتفاقی رخ بدهد. اصولا در حوزه خرید کالای دیجیتال صبر طولانی مدت چندان منطقی نیست؛ چون هرروز در نقطه‌ای از دنیا مراسم رونمایی یک مدل گوشی هوشمند یا فلان گجت برگزار می‌شود و اگر زیاد معطل کنید می‌بینید کالایی که انتخاب کرده بودید مثل دایناسور‌ها به تاریخ پیوسته است. الان هم که مشخص شده با از بین رفتن تحریم‌ها قرار نیست خیلی اتفاق خاصی در زمینه افتتاح نمایندگی‌های اصلی رخ بدهد. هنوز هم بخش عمده‌ای بازار تلفن همراه از مبادی غیر قانونی و قاچاق وارد می‌شود. با این حال هنوز فعالان صنفی در تلاشند با کاهش تعرفه‌ها جلوی قاچاق در این حوزه را بگیرند. افشار فروتن لاریجانی، رئیس انجمن فروشندگان سیم کارت و گوشی در این زمینه توضیح می‌دهد: «الان تعرفه واردات ۱۰ درصد است که با احتساب ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده و سود فروشنده بالغ بر ۲۰درصد قیمت تمام شده افزایش پیدا می‌کند. با توجه به اینکه در داخل تولید چشمگیری نداریم امیدواریم در آینده نزدیک شاهد اصلاح و کاهش تعرفه باشیم تا جنس با قیمت واقعی تری به دست مشتری برسد»
بخرم یا نخرم؟
بازار ایران همیشه لقمه چرب و نرمی برای غول‌های تولید کننده کالای دیجیتال در دنیا بوده است. حتی در دوران اوج تحریم‌ها و افزایش نرخ دلار هم عاشقان دنیای فناوری اطلاعات میدان را خالی نکردند. شاید به همین دلیل است که در پایتخت پشت سرهم از این مجتمع‌‌های تجاری لوازم دیجیتال سبز می‌شود. برای تهیه این گزارش به یکی از همین پاساژهای خوش آب و رنگ سر زدیم. طبق روال خریداران جلوی ویترین‌ها پرسه می‌زدند و قیمتها روی تابلوهای سفید رنگ خودنمایی می‌کرد. گفت‌و‌گوی ما با چند نفر از فروشنده‌ها نشان داد هنوز آنطور که تصور می‌شد بازار رونق پیدا نکرده اما فروشنده به بازار شب عید امیدوارند. مجتبی وحیدنیا یکی از فعلان بازار آی. تی به مجله مهر می‌گوید: «بازار بد‌تر از قبل قفل شده. انگار مردم هنوز برای خرید تردید دارند. فروشنده‌ها هم در این شرایط محتاط‌تر شده‌اند و تعداد کمتری انبار می‌کنند اما بازهم امیدواریم با نزدیک شدن به تعطیلات عید بازار تکانی بخورد» این فروشنده گوشی‌های هوشمند معتقد است فقط در بازار لوازم جانبی چون همه فروشنده‌ها اجناس خود را یک دفعه به بازار تزریق کردند قیمتها تا حدودی دچار افت شده است. این پخش کننده کالاهای دیجیتال پیش بینی می‌کند: «البته این عرضه ناگهانی لوازم جانبی به بازار ممکن است در کوتاه مدت باعث کاهش قیمت شود اما بعد از خالی شدن انبار‌ها دوباره قیمتها افزایش خواهد یافت»
دستورالعمل یک خرید بی‌خطر
اگر قصد خرید گوشی هوشمند دارید و می‌خواهید کالای مورد نیاز خود را به صورت حضوری از بازار تهیه کنید بهتر است چند نکته را به یاد داشته باشید.
۱. قیمت لوازم جانبی را کنترل کنید
در بازار تلفن همراه، کلا چند پخش کننده اصلی وجود دارد که خوراک کل بازار را تامین می‌کنند. بنابراین قیمت خرده فروشی‌ها تابع تصمیمات روز آن هاست. یعنی قیمت خرید دو فروشگاهی که کنار هم واقع شدند در آن روز تفاوت چندانی ندارد. به برکت فروشگاه‌های آنلاین و سایت‌های متعدد نقد و بررسی بازار دیجیتال، حتی فروشگاه‌های سطح شهر هم نمی‌توانند سود کلانی روی هر گوشی از شما بگیرند. آن‌ها برای جبران این مسئله، فروشنده‌ها سود دریافتی خود را به سمت لوازم جانبی هدایت کرده‌اند. یعنی اگر از مغازه‌ای یک گوشی را قیمت گرفتید و دیدید جنب همان مغازه شخص دیگری مثلا ۱۰ هزار تومان قیمت پائین تری اعلام کرد، مطمئن باشید فروشنده مغازه دوم سعی دارد نظر شما را جلب کند و آن ۱۰ هزار تومان را هم از محل فروش لوازم جانبی جبران خواهد کرد. معمولا فروشنده‌ها بعد از خرید گوشی به شما توصیه می‌کنند لوازمی مثل محافظ صفحه نمایش، قاب، شارژر همراه و… هم بخرید. اگر می‌خواهید خاطر جمع باشید که برای این اقلام پول اضافی نمی‌پردازید می‌توانید قبل از خرید گوشی مظنه آن‌ها را هم بپرسید.
۲. برای نصب برنامه پول ندهید
بعد از خرید گوشی هوشمند معمولا فروشنده به شما پیشنهاد می‌کند در ازای پرداخت مبلغی برای شما برنامه هم نصب کند. ما به شما پیشنهاد می‌کنیم این پیشنهاد را رد کنید. چون اگر تلفن اندرویدی بخرید که می‌توانید به راحتی آب خوردن از مارکت‌های ایرانی مثل بازار و پلازا یا مارکت اصلی گوگل هر برنامه‌ای دلتان می‌خواهد دانلود کنید. این بهتر از این است که آقای فروشنده به صورت فله‌ای خورجین شما را برنامه‌های مختلف پُر کند که خیلی از آن‌ها به کارتان نمی‌آید. حالت دوم هم این است که تلفن همراه شما از خانواده اپل باشد. دانلود کردن برنامه برای آیفون کمی دردسر بیشتری دارد. چون باید قبلش چند دقیقه وقت بگذارید و اپل آی. دی بسازید. (البته مارکت‌های ایرانی مثل سیبچه هم کارتان را راه خواهد انداخت) اگر نصب کردن برنامه را به فروشنده بسپارید بعدا در اجرای خیلی از برنامه‌ها به مشکل خواهید خورد. چون بعضی برنامه‌های آیفون بدون در یافت آخرین آپدیت اجرا نخواهند شد. شما هم برای آپدیت آن برنامه به رمز عبور اپل آی. دی همان آقای فروشنده مهربان دارید و بنابراین برنامه‌ای که برای شما ریخته شده بلااستفاده خواهد شد.
۳. به جزئیات توجه کنید
بهتر است قبل از خرید گوشی هوشمند مشخصات ریز و درشت آن را در اینترنت مطالعه کنید. این جست‌و‌جوی شما هم نباید فقط محدود به نام گوشی و کیفیت دوربین و سایر ویژگی‌های ظاهری باشد. بهتر از به جزئیات بیشتری دقت کنید. مثلا اگر قصد خرید آیفون دارید دو مسئله را حتما کنترل کنید. اول اینکه به پارت نامبر گوشی دقت کنید. این مسئله نشان می‌دهد کالایی که شما می‌خرید به سفارش کدام کشور تهیه شده. یک خرافه غلط در جامعه وجود دارد که کیفیت گوشی بر اساس پارت نامبر متفاوت است. با این حال بازار ما آیفون پارت نامبر LLA راحت‌تر خرید و فروش می‌شود و اگر می‌خواهید بعدا برای فروش گوشی به مشکل نخورید سعی کنید این مدل را بخرید. در مورد iccid هم خرافه مشابهی وجود دارد که شرح آن از حوصله آن در اینجا خارج است. ولی اگر می‌خواهید بعد‌ها برای فروش گوشی هوشمندتان به مشکل نخورید سعی کنید مدل‌های بدون iccid تهیه کنید.
۴. به هیاهوی شرکت‌های گارنتی اهمیت ندهید
به هیاهو و شلوغ کاری شرکت‌های گارانتی کننده توجه نکنید. خیلی از این شرکت‌ها در ازای پول هنگفتی که از شما می‌گیرند خدمات قابل توجهی ارائه نمی‌دهند. البته این جمله به این معنا نیست که قید گارانتی را کلا بزنید. چون با این کار ممکن است در دام محصولات قاچاقی که به اقتصاد کشور صدمه می‌زنند بیفتید. ولی در کل قیمت نهایی شرکت‌های مختلف را بپرسید و با هم مقایسه کنید. از فروشنده‌ها بپرسید که به طور مشخص چه نوع خدماتی ارائه می‌دهند. با جمع آوری این اطلاعات در نهایت تصمیم بگیرید. تفاوت قیمت گارنتی‌های مختلف در گوشی‌های پرچمدار تا ۱۰۰ هزار تومان هم می‌رسد. این حق شماست که بدانید ۱۰۰ هزار تومان اضافه‌تر را دقیقا به چه دلیل خرج می‌کنید.
