اختلال‌های مکرر روی خط تلگرام
موبنا – ایرانی‌ها با اختلال پیام‌رسان‌های موبایلی کم آشنا نیستند. آنها نخستين تجربه‌شان را در این‌باره با «وایبر» پشت سر گذاشتند؛ وقتی آن‌قدر به آن دل بسته بودند که بیشتر مکالمات تلفنی و متنی‌شان را در سرتاسر جهان با آن انجام می‌دادند و بعد از این همه دلبستگی «وایبر» به آنها جفا کرد و با اختلال‌های پشت سر همش، تنهایشان گذاشت. حالا و اینطور که پیداست، «تلگرام» هم دارد کم‌کم به این ماجرا نزدیک می‌شود؛ اگر هم نه، اختلال‌های چند روز پیشش این شایعه را بین کاربرانش بیش از پیش تقویت کرده است.
- وزارت ارتباطات: ما مسئول فیلترینگ نیستیم ، اختلال تلگرام کار ما نیست
- رئیس دفتر مطالعات رسانه‌های وزارت ارشاد: شبکههای اجتماعی می‌توانند صداوسیما را بی‌اثر کنند
داستان از چهار روز پیش شروع شد؛ وقتی تعداد زیادی از کاربران ایرانی مثل هر روز وارد تلگرام شدند، دیدند اپلیکیشن دوست‌داشتنی‌شان مثل هر روز کار نمی‌کند. هنوز چند دقیقه‌ای از نخستين اختلال نگذشته بود که شایعه‌ها شروع شد؛ یکی گفت ماجرا به وزارت ارتباطات و فیلترهای هوشمندش برمی‌گردد و یکی از شروع اختلال‌های همیشگی تلگرام حرف زد.
این اختلال‌ها در روزهای گذشته باعث اعتراض‌ها و نظرات زیادی در میان کاربران تلگرام شده است؛ مثلا «سعید» در قسمت نظرات خبرهای مربوط به این موضوع در سایت‌های خبری نوشته است: «تلگرام که خیلی سرعتش افتضاح شده. من با نت سرعت دومگ بعضی اوقات پیام‌هام اصلا نمیره. کم‌کم داره مثل وایبر میشه متاسفانه.» قسمت زیادی از نظرات هم مربوط می‌شود به کسانی که در ماه‌های گذشته، تلگرام را به‌عنوان یکی از راه‌های اصلی کسب‌وکارشان انتخاب کرده‌اند. مثلا «امیر» در این‌باره نوشته است: «چرا از کار و زندگی میندازن آدمو؟ بعد هی میگن اشتغال‌زایی کنید. با کلی تلاش یک کسب اینترنتی راه انداختیم اینم از حال و روزش. هر روز یه داستانی درست میکنن.»
ماجرا اما وقتی به اوج رسید که دو روز پیش، یک اختلال جدید وارد ماجرا شد؛ وقتی برای چند ساعت دسترسی به بسیاری از کانال‌ها امکان‌پذیر نبود و ورود به بسیاری از کانال‌های موجود در تلگرام با دشواری‌هایی روبه‌رو شد. شایعه‌ها درباره نقش وزارت ارتباطات در فیلترینگ تلگرام ادامه داشت تا چند توییت تلگرام در حساب رسمی توییترش به شایعه‌ها پایان داد؛ توییت‌هایی که از تلاش کارشناسان این پیام‌رسان برای رفع اختلالات ایجاد شده و اختلالات در مناطق خاورمیانه، شمال آفریقا و اروپا خبر می‌داد و در آن آمده بود که هیچ کانالی حذف نخواهد شد و پس از رفع کامل اختلالات، همه چیز عادی خواهد شد؛ همه چیز اما عادی نشد. در روزهای گذشته ازجمله دیروز، باز هم دسترسی به تلگرام در چندساعت امکان‌پذیر نبود و خیلی‌ها را منتظر گذاشت. موضع وزارت ارتباطات اما همان است که بود؛ مسئولان این وزارتخانه می‌گویند که وزارت ارتباطات هیچ نقشی در این‌باره ندارد و برنامه‌ای هم برای فیلتر تلگرام در دستور کار نیست. «محمدرضا فرنقی‌زاد»، مدیر روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دیروز در این‌باره به «شهروند» گفت که اختلال چند روز اخیر تلگرام ربطی به وزارت ارتباطات ندارد: «وزارت ارتباطات نه تلگرام را فیلتر کرده و نه اقدامی برای محدودسازی و اختلال در این اپلیکیشن انجام داده است. به هرحال ما مدیر تلگرام نیستیم و درباره اختلال آن باید از مدیران تلگرام سوال کرد نه ما.» فرنقی‌زاد ادامه داد: «ما در ایران یک کمیته مصادیق محتوای مجرمانه داریم که این کمیته که مسئولیتش با قوه قضائیه است درباره فیلتر کردن یا نکردن سایت‌ها و پیام‌رسان‌ها تصمیم‌گیری می‌کند. پس این موضوع مشخص است که وزارت ارتباطات مسئول فیلترینگ در ایران نیست.» به گفته او و براساس آخرین آمارهایی که تلگرام اعلام کرده «٢٠ تا ٢٥درصد کاربران تلگرام ایرانی‌اند.»
قبل از این هم مسئولان وزارت ارتباطات مانند وزیر، در پاسخ به این موضوع که وزارت ارتباطات در صدد فیلترینگ این پیام‌رسان است، گفته‌اند که در صورت رعایت شئون اخلاقی در این پیام‌رسان، فیلترینگی در تلگرام اتفاق نخواهد افتاد.
یک پیام‌رسان و یک دنیا جر‌وبحث
افزایش روز به روز ایرانی‌ها از تلگرام در یک سال گذشته سر و صدای زیادی به پا کرده و حتی کار به جایی رسیده که مسئولان در این‌باره به دو دسته تقسیم شده‌اند؛ یک دسته کسانی‌اند که می‌گویند این نرم‌افزار روسی را باید به کل در ایران مسدود کرد و دسته دوم که رئیس‌جمهوری و وزیر ارتباطاتش هم جزو آن‌اند می‌گویند با مسدود شدن هیچ شبکه اجتماعی موافق نیستند و فقط با فعالیت‌های غیر اخلاقی در این شبکه‌ها مخالفند.
بحث و نظرها در این‌باره اما هنوز ادامه دارد. مثلا همین چند روز پیش بود که «محمدرضا جوادی یگانه»، رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات خواستار فیلتر شدن برخی کانال‌های بی‌نام و نشان این پیام‌رسان شد: «می‌طلبد توجه بیشتری به این امر شود که اطلاعات ٢٤میلیون نفر ایرانی شامل سلیقه‌ها، علایق و دیدگاه‌های آنها در اختیار شبکه‌هایی همچون تلگرام قرار گیرد. فناوری که مبدأ و ریشه آن در آن سوی مرزها است و ورود چنین ظرفیتی به عمق زندگی مردم می‌تواند با مخاطرات خاص خود همراه شود که درز اطلاعات و سوءاستفاده‌های احتمالی از نمونه‌های آن به شمار می‌رود.» اما این طور که پیداست مسئولان دولتی همچنان نظرات متفاوت‌تری در این‌باره دارند؛ مثلا همین دیروز «محمد سلطانی‌فر»، رئیس دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت که شبکههای اجتماعی می‌توانند صداوسیما را بی‌اثر کنند. او گفته است شبکههای اجتماعی می‌توانند برای جناح‌هایی که رسانه ندارند، نقش جایگزین داشته باشند و از نقش تلگرام در انتخابات مجلس به‌عنوان نمونه موفق یاد کرده است: «اگر جناح یا گروهی فاقد رسانه باشند، شبکههای اجتماعی می‌توانند به‌خوبی نقش جایگزین را ایفا کنند. شبکههای اجتماعی ابزار قدرت‌مندی است که جریان اعتدال و اصلاح‌طلب می‌تواند از آن برای مقابله با عملکرد جناحی صداوسیما استفاده کند.» به گفته او رسانه‌های سنتی، دیگر هدایت‌گر جریان‌های فکری نیستند: «هر طرف که بتواند محتوای بیشتر و بهتری تولید کند، در این رقابت برنده است.»
منبع: روزنامه شهروند | نویسنده: الناز محمدی
