موبنا – دانشمندان به دنبال ساخت حسگرهای خوراکی هستند تا از این طریق در آینده نه چندان دور بتوانند احتمال بروز بیماریها در بدن انسان را مانیتور کنند و در راستای همین تلاشها به تازگی یک دستگاه کوچک به اندازه قرص ساخته شده است که میتواند خونریزیهای عمیق داخل دستگاه گوارش را تشخیص دهد و آزمایشهای اولیه روی بدن خوکها با این دستگاه کاملا موفقیتآمیز بوده است. این دستگاه خوراکی کوچک به گونهای ساخته شده است که از طریق سیگنالهای بیسیم به تلفن همراه متصل میشود و دادههای دریافتی را به آن منتقل میکند. با این توضیحات اگر محققان بتوانند حسگر خوراکی خود را برای جمعآوری دیگر اطلاعات شیمیایی داخل بدن اصلاح کنند و اندازه قرص حاوی این دستگاه را کاهش دهند، در آینده میتوان از این ابزار برای درمان انواع بیماریهای معده و روده استفاده کرد.
برای ساخت این حسگر هوشمند گروهی از مهندسان و زیستشناسان همکاریهای گستردهای را با یکدیگر آغاز کردند تا یک باکتری معمول که در قالب یک پروبیویک در اروپا فروته میشود را مورد استفاده قرار دهند. آنها به صورت ژنتیکی ابزار مذکور را توسعه دادند تا با تزریق چند ژن مختلف بتوانند وضعیت مواد ترکیبات شیمیایی هموگلوبین خون را شناسایی کنند. یکی از ژنهای تزریق شده به گونهای است که در جریان برخورد با هموگلوبین خون ایجاد میشود و ژن دیگر برای تقسیم سلولی کاربرد دارد. این دستگاه خوراکی کوچک به گونهای طراحی شده است که میتواند موقعیت دقیق خود را در بدن مشخص کند و سیگنالهای ارتباطی را به بیرون بدن بفرستد.
محققان برای ساخت این قرص هوشمند ۴۴ میلیون باکتری را در کنار یکدیگر قرار دادند و همچنین از یک باتری کوچک، سیستم آشکارساز نوری، و دیگر قطعات الکترونیکی استفاده کردند تا در نهایت یک قرص هوشمند با ابعاد ۱۰ در ۳۰ میلیمتر ساخته شود. این قرصها در شرایط آزمایشگاهی به سه خوک خورانده شد و امروز محققان در آخرین شماره از نشریه «ساینس» اعلام کردند خوکهای مذکور حسگر مربوطه پس از رسیدن به روده خوکها و آغاز ترکیبات شیمیایی با خون، فعالیت خود را به درستی شروع کرد.
دیگر دستگاههایی که تاکنون به این شکل ساخته شدهاند برای تشخیص گازهای روده به کار میروند و همچنین حسگرهای کنترل از راه دور با استفاده از آهنربا نیز در این زمینه مورد استفاده قرار میگیرند. محققان اعلام کردند که با برداشتن مواد شیمیایی بدن حاوی اشکال مختلف باکتری، این حسگر هوشمند جدید میتواند در آینده نه چندان دور اطلاعاتی در مورد احتمال بروز سرطان، زخمها و سایر موارد را در سیستم گوارشی ارسال کند. دانشمندان همچنین اعلام کردند این حسگر هوشمند مینیاتوری ممکن است نیازمند پشت سر گذاشتن مراحل آزمایشی فراوان باشد تا به صورت عمومی در اختیار مردم قرار گیرد. در حال حاضر گروه تحقیقاتی تلاش میکند اندازه قرص مذکور را تا دوسوم کاهش دهد و این اتفاق به دنبال کوچکتر شدن مرکز تامین انرژی قرص و اندازه باتری آن صورت میگیرد.