یارانه‌ای که به مردم داده نشد، کجای اقتصاد ایران رفت
موبنا – درآمد حاصل از هدفمندی یارانه‌ها را باید صرف چند بخش مشخص کنیم، نه اینکه مانند گوشت قربانی بین بخش‌های زیادی توزیع شود.
یارانه نقدی را می‌توان معروف‌ترین بخش از طرحی دانست که قرار بود اقتصاد را متحول کند، در عمل این بخش بیشترین شهرت را از آن خود کرد. به‌گونه‌ای که طرح‌های دیگر مانند تحول سیستم بانکی، نظام مالیاتی، گمرک و … اگرچه پیشرفت‌های به مراتب بیشتری داشتند و به موفقیت‌های بزرگ‌تری رسیدند، مورد توجه عموم جامعه قرار نگرفت، زیرا در زندگی مردم به شکل عینی قابل‌رؤیت نبود.
یارانه نقدی اما با کمترین فراز و نشیب از ابتدا با رقمی ثابت پیگیری شد. در صورتی که قرار بود این بخش از طرح تحول اقتصادی کشور به مرور زمان توسعه پیدا کرده و در نهایت، قیمت حامل‌های انرژی را به قیمت واقعی بدون یارانه نزدیک کند.
با این حال، گام اول اجرای این طرح تبعاتی را به دنبال داشت که نه دولت محمود احمدی‌نژاد به‌عنوان پایه‌گذار این رویه توانست آن را ادامه دهد و نه دولت‌های بعدی توان پس و پیش رفتن از آن را داشتند و یارانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی به مشکلی بزرگی تبدیل شد؛ زیرا تغییر در آن به هر صورت به بخش‌هایی از جامعه صدمه می‌زد و می‌توانست نارضایتی‌های اجتماعی را به دنبال داشته باشد.
اما ادامه این روند نیز دشواری‌هایی داشت. از همین رو، هر از چند گاهی صحبت از تغییر در پرداخت یارانه نقدی از سوی دولت و یا مجلس شنیده می‌شود، اما در زمان اجرا نه قانون مشخصی برای آن می‌نویسند و نه در اجرا تغییری حاصل می‌شود.
**هیچ کس مسئولیت تغییر را نمی‌پذیرد
در همین مورد، جلال میرزایی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با ایرناپلاس، با بیان اینکه واقعی‌کردن قیمت‌ها در برنامه ششم مورد توجه قرار گرفته، افزود: با وجود آنکه مخالفان دولت در کمیسیون تلفیق برنامه ششم خودشان این الزام را در برنامه ششم توسعه گنجاندند، اما برای اجرای آن در سال اول برنامه، یعنی سال گذشته شاهد مخالفت‌هایی از سوی همین افراد بودیم.
وی با اشاره به اینکه برای اجرای اصلاح قیمت‌ها در سال دوم برنامه نیز مخالفت‌هایی صورت گرفت، ادامه داد: درواقعی کردن قیمت‌ها شرایطی پیش آمد که نه نمایندگان و نه دولت، قبول نکردند به‌تنهایی این مسئولیت را بپذیرند. در کشور ما برای اصلاحات اساسی که هزینه دارد، فردی مسئولیت قبول نمی‌کند و بیشتر نگاه‌ها کوتاه‌مدت است و منافع بلندمدت مورد توجه قرار نمی‌گیرد، زیرا حاضر نیستند هزینه‌ای پرداخت کنند.
میرزایی تأکید کرد:حتی اگر برنامه، اصلاح و تغییری در میان‌مدت و بلندت مدت فوایدی برای جامعه داشته، اما در کوتاه‌مدت هزینه‌بر باشد، خیلی از افراد تنها هزینه‌های کوتاه‌مدت را می‌بینند و مسئولیت آن را نمی‌پذیرند و درنتیجه مسائل به حال خود رها می‌شود.
**تشویق مصرف‌گرایی با پرداخت یارانه
وی گفت: دراین شرایط که با توجه به فشارهای خارجی، در میانه بحران قرار داریم، باید مشخص شود آیا اصلاح قیمت‌ها در این شرایط درست خواهد بود و برای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر چه راهکاری در پیش می‌گیریم؟ اگر می‌خواهیم تغییری انجام دهیم، دولت چه میزان درآمد خواهد داشت و این درآمد را چگونه می‌توان هزینه کرد؟ زیرا در دولت احمدی‌نژاد نیز این کار انجام شد، اما به‌جای اینکه درآمد تغییرات و اصلاح قیمت حامل‌های انرژی به سمت حمایت از تولید و صادرات برود، مصرف‌گرایی تشویق شد.
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه یارانه نقدی بر اساسی نهاده شده که به‌سختی می‌توان آن را تغییر داد، افزود: چنین سیاستی باید با اجماع گروه‌های مختلف تبیین شده و در اجرا نیز از حمایت همه برخوردار باشد. درواقع اگر دغدغه کشور را داریم و به دنبال بهره‌برداری سیاسی نیستیم، همگی باید مسئولیت را قبول کنیم.
وی ادامه داد: عده‌ای در کشور یاد گرفته‌اند هزینه نداده و تنها به دنبال فایده باشند، اما به این صورت نمی‌توان کشورداری کرد. این‌ها کسانی هستند که به محض اینکه نشانه‌های موفقیت مسئله‌ای ظاهر می‌شود موفقیت را از آن خود می‌دانند اما مسئولیت شکست را نمی‌پذیرند.
میرزایی گفت: درآمد حاصل از هدفمندی یارانه‌ها را باید صرف چند بخش مشخص کنیم نه اینکه مانند گوشت قربانی بین بخش‌های زیادی توزیع شود و در عمل با کوچک‌شدن این پول نتوان فعالیت مؤثری انجام داد.
منبع: ایرنا
