بررسی دلایل افزایش نرخ دلار

موبنا – پس از آن که طی هفته گذشته قیمت ارز افزایش قابل توجهی یافت، روز شنبه شاهد کاهش نرخ ارز بودیم و این کاهش قیمت این نوید را می‌داد که نرخ ارز در راستای رسیدن به تعادل در هفته جاری کاهشی باشد.
با توجه به اینکه رئیس‌کل بانک مرکزی نیز چندین بار تاکید کرده که در صورت ضرورت، اقدامات لازم را در بازار ارز انجام خواهد داد، به نظر می‌رسید که با سیاست‌های ارزی بانک مرکزی قیمت ارز افزایش چندانی نمی‌یابد، اما بار دیگر بازار ارز با رشد قیمت روبه‌رو شد.

دلار ۱,۱۵۰ تومان گران شد
نرخ فروش دلار در صرافی‌های مجاز بانک مرکزی که در آخرین روز هفته گذشته به ۱۲ هزار و ۹۷۰ تومان رسیده بود، روز شنبه با کاهش حدود ۵۰۰ تومانی به ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان کاهش یافت و پیش‌بینی می‌شد که دیروز نیز قیمت دلار کاهشی باشد، اما بر اساس اعلام این صرافی‌ها، قیمت فروش دلار روز پنجم اسفند به ۱۳ هزار و ۶۵۰ تومان رسید؛ یعنی ۱۱۵۰ تومان گران‌تر از قبل.
با این وجود هنوز دلیل اصلی این افزایش قیمت ارز مشخص نیست و اظهارنظرهای مختلفی درباره آن انجام می‌شود که مشخص نیست کدام یک از آن‌ها به واقعیت نزدیک‌تر است.
عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی هفته گذشته در جریان افزایش نرخ ارز، توپ را به زمین دولت و سیاسیون انداخته و با انتشار یک پست اینستاگرامی اعلام کرد که اظهارنظرهای سیاسی و تبلیغات منفی علاقه‌مندان به افزایش نرخ ارز سبب این نوسان شده است.
وی مصوبه آزادی ورود کالا از طریق مرزنشینان و ملوانان را یکی دیگر از دلایل افزایش نرخ ارز دانسته و از هیأت وزیران خواسته بود که در این مصوبه تجدید نظر کنند.
وی درباره چرایی افزایش نرخ ارز، توضیح داد: مصوبه آزادی ورود ۱۰ ها قلم کالا از طریق مرزنشینان و ملوانان، در شرایط تحریم و محدودیت‌های ارزی، واردات اجناس غیرضرور در این موقعیت زمانی را افزایش داده و قطعاً موجب افزایش تقاضای ارز در سلیمانیه، دوبی، هرات و متعاقباً در بازار ایران شده است.
همتی افزود: البته عامل مهم روانی اجلاس FATF هم مزید بر علت شده است.
حال آن‌که اجلاس FATF نیز روز جمعه اعلام کرد که تعلیق اقدامات تقابلی علیه ایران را تمدید کرده است. به این ترتیب این عامل روانی نیز اکنون از بین رفته و نمی‌توان آن را عامل محکمی برای افزایش نرخ ارز حتی در روزهای گذشته دانست.
اظهارات رئیس‌کل بانک مرکزی در حالی است که برخی از فعالان حوزه تجارت خارجی از دشوار شدن تأمین ارز موردنیاز خود از طریق سامانه نیما طی دو روز گذشته خبر داده‌اند.
البته بانک مرکزی که متولی سامانه نیماست، در این باره تغییر خاصی را اعلام نکرده اما در صورتی که تغییر در روند تخصیص ارز در سامانه نیما حقیقت داشته باشد، می‌توان این تغییرات را یکی دیگر از دلایل افزایش چشم‌گیر قیمت ارز دانست.
این در حالی است که بانک مرکزی نه تنها اشاره‌ای به کاهش ارز در سامانه نیما نکرده، بلکه طی روزهای اخیر مدعی شده بود که عرضه ارز در این سامانه برای تأمین نیاز واردکنندگان افزایش یافته است.
بر اساس گزارش بانک مرکزی، طی سه روز ابتدایی هفته گذشته، بیش از ۲۷۵ میلیون یورو توسط صادرکنندگان و بانک مرکزی برای تأمین ارز ثبت سفارش‌های وارداتی در سامانه نیما فروخته شده است.
این گزارش حاکی است، سهم صادرکنندگان غیرنفتی از مبلغ ارز فروخته شده، بیش از ۶۰ درصد بوده است که به عبارتی به طور متوسط در هر روز ۱۰۰ میلیون دلار ارز برای واردات تأمین شده است.
طبق اعلام بانک مرکزی، روند عرضه ارز حاصل از صادرات و نیز تأمین ارز توسط بانک مرکزی در ایام پایان سال افزایش پیدا می‌کند.
با این حساب با توجه به اینکه اتفاق منفی جدیدی در حوزه سیاست خارجی نیفتاده است، به نظر می‌رسد که عامل افزایش نرخ ارز داخلی است و در این شرایط بانک مرکزی دولت را عامل این گرانی می‌داند، در حالی که ممکن است اقدامات بانک مرکزی در سامانه نیما نیز دلیل این گرانی ارز باشد.

 منبع: ایسنا