مدیریت در دو شرکت‌ بزرگ خودروسازی ایران شبیه جوک است

به‌روزترین‌ها– مجمع عمومی سالانه ایران‌ خودرو اواخر هفته گذشته و در شب عید قربان برگزار و مدیران این به اصطلاح ابر شرکت اقتصادی، تلخ ترین و بدترین عیدی ممکن را به سهامداران خود تقدیم کردند.

گزارش‌های منتشر شده از برگزاری مجمع عمومی سالانه ایران‌ خودرو حاکی از این بود که مدیران این شرکت موفق شدند در اقدامی کم‌نظیر، زیان خالص شرکت را نسبت به سال گذشته، سه برابر افزایش و به۱۵هزار میلیارد تومان برسانند، موضوعی که کارشناسان برای آن دلایلی مختلفی را مطرح می‌کنند.

مدیران ایران خودرو با سیاست‌هایی که در یک سال گذشته پیگیری کردند و اقداماتی که انجام دادند، نه تنها مثل بسیاری از شرکت‌های بورسی، سودآوری نداشتند، بلکه باعث افزایش بدهی‎های شرکت متبوع خود شدند، در حدی که میزان بدهی این شرکت در حال حاضر به بیش از ۶۵ هزار میلیارد تومان رسیده است.

به دنبال این گزارش تاریخی، بسیاری از کارشناسان، سهامداران و حتی بسیاری از هموطنان در محافل رسانه‌ای، اقتصادی و مردمی، چند سوال اصلی مشترک را مطرح می‌کردند.

• چرا یک شرکت بزرگ خودروسازی، علیرغم افزایش چند برابری قیمت تولیدات خود در یک سال گذشته با زیان سه برابری نسبت به سال گذشته روبرو شده است یا به بیان دیگر، دلایل و عوامل این زیان انباشته تاریخی در ایران خودرو چه کسانی هستند؟
  • مدیرعامل ایران خودرو در سه برابر شدن زیان شرکت متبوعش نسبت به سال گذشته، تا چه حد مقصر بوده است؟

خبرنگاران، برای دریافت پاسخ این سوالات با تعدادی از کارشناسان صنعت خودرو گفتگو داشتند.

در ادامه گفتگو با کارشناسان برای دریافت پاسخ سوالات مذکور پیرامون دلایل زیان سنگین خودروسازان بخصوص ایران خودرو، خبرنگار صنایع گفتگویی را با دبیر انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودرو داشته است که در ادامه ملاحظه خواهید نمود.

*** نظرات دبیر انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودرو

آرش محبی‌نژاد در پاسخ به سوالات خبرنگار صنایع، اظهار داشت:

در خصوص ضرر و زیان خودروسازی‌ها به خصوص شرکت ایران خودرو، شاید کمترین تقصیر متوجه مدیران خودروسازی باشد.

در واقع شاید بزرگترین نقش یا تقصیری که متوجه مدیران خودروسازی می‌شود، قبول مسئولیت مدیریت خودروسازی است، چرا که در این دو بنگاه اقتصادی که تصدی‌گریصددرصد آن با دولت است و به عبارتی دولت متصدی این بنگاه‌ها است و خود این مدیران نیز منصوب دولت هستند،در واقع کمترین دغدغه‌اشانرضایت ذینفعان واقعی صنعت خودرو، چه مشتری و چه صاحبان سهام است و در واقع در این فضا، مدیریت یک جوک است.

*** مدیریت در شرکت‌های خودروسازی ایران چگونه است؟

وی در ادامه پیرامون چگونگی مدیریت در شرکت‌های خودروسازی ایرانی، گفت:

شما به عنوان مدیر این شرکت خودروسازی در یک حوزه کوچکی می توانی مانور بدهی، زمانی که شما قیمت‌گذاری محصولت صددرصد دستوری است و مواد اولیه کاملا آزاد و با تبعیت از قیمت‌های جهانی و همچنین نرخ ارز قیمت‌گذاری می‌شود، چه داخلی‌ها که مبنا فوب خلیج فارس است و چه خارجی‌ها که مستقیماً با قیمت ارز تغییر می‌کند، قدرت مانور شما در حد یک سری مسائل داخلی است، البته نه به صورت کامل، اجازه کاهش نیرو که ندارید، تعدادی از مدیران فرمایشی را که مجبور به استخدام  و نصب هستید و دخالت‌های مختلف مجلسی‌ها و دولتی‌ها را که باید به صورت کامل عمل کنید.

تو همچین شرایطی اگر هر شخصی و اگر عالی‌ترین مدیر خودروسازی دنیا را هم بیاورند بالای سر ایران خودرو یا سایپا بگذارند، توفیق چندانی نخواهد داشت.

*** قطعا، امکان مدیریت بهتر ایران خودرو  وجود داشت

محبی‌نژاد در ادامه سخنان خود، تاکید کرد:

البته این موضوع را تاکید می‌کنم منظور بنده ابداً این نیست که ضعف مدیریتی در دو خودروساز بزرگ ما وجود نداشته، خیر، قطعاً بهتر از این می‌توانست مدیریت کرد، اما در کلان کار، اگر همه شاخصه‌های مدیریتی اصلاح شود و مدیران خودروسازی نقش خود را به بهترین حالت ممکن ایفا کنند، با ساختار و نظام فعلی صنعت خودرو کشور و با این شیوه سیاست گذاری صنعت،توفیق چندانی حاصل نخواهد شد.

*** اگر سهامداران واقعی بالای سر کار بودند، تکلیف این مدیران چه بود؟

دبیر انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودرودر ادامه پیرامون روند سود و زیان در شرکت‌های خودروسازی ایرانی، گفت:

فرمول بسیار ساده است، سود مساوی درآمد منهای هزینه است و عمده هزینه‌ها از نظر درصدی و وزنی در صنعت خودرو کشور، مواد اولیه و قطعات است که متاسفانه لجام گسیخته و بدون هیچگونه معیاری، متاسفانه با تغییر نرخ های جهانی و تغییر نرخ‌های ارز متغیر است و از طرف دیگر پایان کار که قیمت خودرو است کاملاً دستوری و بسته و با سرکوب قیمتی مواجه می‌شود،فلذا درآمد، کنترل شده، محدود و سرکوب شده است و از طرف دیگر، هزینه‌ها لجام‌گسیخته افزایش پیدا می‌کند.

مشخص است در چنین شرایطی، هیچ عایدی جز زیان نخواهد بود، صد البته اگر مدیر خودروسازی از طرف سهامداران تعیین و منصوب می‌شد، اگر سهامدار واقعی خودروساز بالای سر سهامش بود و منفعت برایش مهم بود، خودروسازی ما از اصول اقتصادی به جای اصول سیاسی و سیاست‌بازی تبعیت می‌کرد، این مدیران خودروسازی یا باید استعفا می‌دادند یا مجمع یا هیئت مدیره عزل‌شان می‌کرد.

*** راهکار چیست؟

محبی‌نژاد درباره سازوکار انتخاب هیئت مدیره خودروسازی‌های ایرانی نیز، بیان کرد:

اصولا، هیئت مدیره خودروسازی‌هایما نیز، انتخاب مجمع نیستند و فرمایشی هستند و به لطف سهام‌های تودلی خودروسازها، قدرت در دست تصدی‌گری دولتی و فرمایشی دولت است و اکثریت هیئت مدیره توسط دولت منصوب می‌شوند، لذا تا زمانی که ما اصلاح ساختار و تغییر نگرش نسبت به صنعت خودروی کشور نداشته باشیم و سایه شوم تصدی‌گری دولتی جای خودش را به هدایت راهبردی و سیاست گذاری صحیح و نقشه راه ندهد، ما قطعاً شاهد رونق و تغییر جدی در صنعت خودروی کشور نخواهیم بود و تغییر مدیران فقط عوض کردن ظاهر قضیه و پاک کردن صورت مسئله است.

*** عوامل موثر بر زیان عظیم صنعت خودرو

دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان در پایان، اظهار داشت:

من، نقش مدیر خودروسازی را در زیان‌دهی خودروسازان در میان همه عوامل دخیل،با اینکه خود بنده نیز اذعان دارم مدیر خودروسازی نیز در این شرایط دخیل است اما در قیاس با سایر عوامل موثر بر ایجاد این زیان عظیم صنعت خودروی کشور، حداقلی است.

 منبع: صنایع