ایجاد اشتغال یکی از مهمترین مواردی است که در اولویت‌های دولت سیزدهم قرار دارد، اما با این حال وعده‌هایی درباره ایجاد اشتغال در کشور مطرح می‌شود که جای تامل دارد!
به‌روزترین‌ها؛ مریم شهبازی– اخیرا وزیرکار گفته است که قرار است تا پایان سال ۱۴۰۱ بیش از یک‌میلیون و ۸۵۰ هزار شغل جدید ایجاد کند و این در حالی است که وضعیت اقتصادی و سیگنال‌هایی که از آینده این وضعیت مخابره می‌شود نشانی از بهبودی ندارد. هرچند که برخی از کارشناسان معتقدند اگر در آینده مذاکرات به برجام به نتیجه برسد و تحریم‌ها به مرور برداشته یا کاسته شوند اقتصاد ایران می‌تواند در مسیر رشد قرار بگیرد که در نهایت به ایجاد اشتغال بیشتر در کشور کمک کند، اما موضوع مهم این است که تمام این اتفاقات بسته به آینده اقتصادی است که تصویری مبهم دارد! موضوعی که به اعتقاد کارشناسان فارغ از اینکه وعده‌های دولت سیزدهم تاکنون به نتیجه نرسیده و راستی‌آزمایی نشده در شرایطی که دولت با کسری بودجه چند سال مواجه است و احتمالا سال آینده نیز شاهد تکرار این روند خواهیم بود نمی‌توان انتظار داشت وعده این حجم از اشتغال پایدار محقق شود. در این باره حمید حاج‌اسماعیلی، فعال بازارکار گفت: دولت جدید تازه مستقرشده و به‌هرحال شعارها و ادعاهایی را برای کارهای مختلف در زمینه‌های مختلف در کشور مطرح می‌کند که هنوز هیچکدام از اینها قابل راستی‌آزمایی نیست چراکه هنوز شروع نشده ضمن اینکه هیچ ابزار و امکانی هم برای آنها به‌صورت دقیق مشخص نشده که مثلا بگوید این اقدامات با این امکانات انجام خواهد شد. او ادامه داد: مثلا بخش مسکن مدتی است جزو شعارهای دولت شده و هر روز از وعده ساخت سالانه یک‌میلیون مسکن در کشور خبر می‌دهند که انتقادهای زیادی حتی از طرف برخی نهادها و سازمان‌های حاکمیتی به این مساله بیان شد. حاج‌اسماعیلی افزود: اشتغال یک موضوع فراسازمانی است و باور اینکه خود وزارت‌کار که کمتر به‌صورت مستقیم درگیر ایجاد شغل است چنین ادعاهایی را خیلی جدی و محکم بیان کند سخت است؛ به‌هر حال سازمان‌ها و وزارتخانه‌های زیادی و کل دولت باید درگیر این کار باشد که بتواند سالانه این تعداد شغل را در کشور ایجاد کند.
اقتصاد دولتی، مانع رشد اقتصادی
این فعال بازارکار گفت: کشور ما مشکلات جدی‌ای دارد که خود اینها مساله ایجاد اشتغال به‌صورت وسیع را در کشور با تردید مواجه کرده است. اولین مانع برای ایجاد اشتغال گسترده در کشور اقتصاد دولتی است. اقتصاد دولتی با ظرفیت‌های محدود و عدم امکان توسعه بخش‌های اقتصادی دولت در کوتاه‌مدت وجود ندارد و به‌هرحال دولت گرفتار مسائل کلان دیگری است که کمتر می‌تواند به توسعه شرایط بازار کمک کند یا اینکه خودش مستقیما درگیر ظرفیت‌های اشتغال در کشور باشد. او ادامه داد: موضوع دوم سرمایه‌گذاری است، بخش مهمی که می‌تواند به ایجاد اشتغال در کشور کمک کند جذب سرمایه است. در حال حاضر هم برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی و هم ایجاد امنیت و تشویق و انگیزه برای جذب سرمایه داخلی واقعا با مشکل مواجه هستیم و اینکه فکر کنیم می‌توان ظرف یکسال آینده چنین سرمایه‌ای را که بتواند پشتوانه عظیم و بزرگی برای ایجاد شرایط جدید در بازار باشد تا مشاغل جدیدی بتواند ایجاد کند، وجود ندارد. خیلی سخت است که باور کنیم می‌توانیم ظرف یکسال آینده یک سرمایه بزرگی را در کشور برای اشتغال تامین کنیم. این فعال بازارکار توضیح داد: موضوع سوم تحریم‌های سخت و مخربی است که همچنان با قوت علیه کشور ادامه دارد و هنوز برای برداشتن این تحریم‌ها کار خاصی صورت نگرفته است. تحریم‌ها اجازه توسعه بازار کار را نمی‌دهند، تحریم‌ها برای تهیه مواداولیه ماشین‌آلات و ابزار برای تاسیس بنگاه‌های جدید و توسعه آنها مانع ایجاد می‌کند و از همه مهمتر این است که ما مشوق‌های لازم برای تشویق بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری نداریم.
ادامه کسری بودجه
حاج‌اسماعیلی اضافه کرد: از طرفی خود دولت هم در مضیقه مالی قرار دارد، دولت در دو سه سال گذشته با کسری بودجه بوده و در سال آینده هم این روند ادامه پیدا خواهد کرد، بنابراین دولت امکان اینکه بتواند اعتبار لازم هم از طریق بودجه و هم از طریق جذب سرمایه‌های مردمی و خارجی برای توسعه بازار فراهم کند، ندارد. او ادامه داد: بنابراین من فکر می‌کنم به‌جای اینکه عدد و رقم برای ایجاد اشتغال از طرف دولت به‌صورت کلان بیان شود، دولت باید ببیند چطور می‌تواند اشتغال را احیا کند. این فعال بازارکار با اشاره به اینکه بیش از ۵۴ درصد اشتغال مربوط به حوزه خدمات است، افزود: بخش خدمات در گذشته ظرفیت‌های اشتغال خوبی داشته، اما حدود ۲۰ درصد این بخش آسیب‌دیده با این حال این بخش همچنان ظرفیتی است که دولت باید برای این بخش‌ها برنامه داشته باشد که یکی از آنها گردشگری است. خیلی از مسئولان درباره این موضوع صحبت می‌کنند، در حال حاضر وزارتخانه‌ای هم به این بخش اختصاص یافته می‌تواند با یک برنامه منسجم برای بخش کار کند. با توجه به ظرفیت‌های خوبی که کشور دارد دولت باید هدفگذاری خود در بخش گردشگری برای ایجاد ظرفیت‌های اشتغال را مشخص کند، اما هنوز برنامه‌ای هم ازطرف آقای ضرغامی وزیر گردشگری و خود دولت برای این بخش‌ها ندیده‌ایم. بنابراین بدون برنامه امکان افزایش اشتغال وجود ندارد باید واقع‌نگر باشیم و بتوانیم براساس امکانات بضاعت‌هایی که در کشور وجود دارد برای اشتغال در کشور تلاش کنیم. ایجاد اشتغال نیازمند بهبود وضعیت اقتصادی است و بدون در نظرگرفتن وضعیت کشور و با ادامه روند حاضر یعنی مدیریت کشور با تصمیمات روزانه نمی‌توان برای آینده‌ای برنامه‌ریزی کرد که پراز ابهامات است.
