پارک پول بیرون بازار سهام
به‌روزترین‌ها– دلیل رخوت و بی‌رمقی معاملات که طی این روز در بازار سهام دیده می‌شد، شرایط رکودی حاکم بر بازارهای جهانی و عدم حل مسائل سیاسی در مذاکرات اتمی بود. شاخص‌کل بورس تهران، در این روز با بیش از ۴هزار واحد افت به یک‌میلیون و ۳۷۳هزار واحد رسید و موجب کاهش ۳/ ۰درصدی در نماگر اصلی بازار شد.
بازارهای جهانی در روز دوشنبه در حالی کار خود را شروع کردند که در این روز اغلب دارایی‌های پایه با کاهش قیمت همراه شدند. رویه‌های انقباضی که سیاستگذاران پولی، در کشور‌های بزرگ جهان در پیش گرفته‌اند، موجب‌شده تا همچنان تمایل بازارهای دارایی به سمت کاهش قیمت‌ها باشد. در بورس داخلی نیز دورنمای منفی در بازارهای جهانی و افزایش ریسک‌های سیاسی مربوط به عدم‌احیای برجام، گریبانگیر تمام صنایع اعم از ریالی و دلاری شده و شرایط را برای سهامداران سهمگین کرده است. این ترس علاوه‌بر سهامداران، به جان سرمایه‌گذارانی که در خارج از گود بورس قرار دارند و نقش تماشاچی بازار را ایفا می‌کنند نیز افتاده است. در حال‌حاضر بلاتکلیفی در این بازار به حدی زیاد است که برآیند تغییرات شاخص‌کل آن را به سمت میانگین نوسان ۰۱/ ۰درصدی از ابتدای سال رسانده است.
کوتاه از تابلوی معاملات
شاخص‌کل بورس تهران، در دومین روز معاملاتی هفته، با بیش از ۴هزار واحد افت به یک‌میلیون و ۳۷۳هزار واحد رسید و موجب کاهش ۳/ ۰درصدی در نماگر اصلی بازار شد. در این روز ۲۵۶نماد با بازدهی روزانه منفی و ۷۵نماد نیز با بازدهی روزانه مثبت به معاملات خود پایان دادند که در نتیجه آن، شاخص هم‌وزن، با حدود هزار و ۷۰۰ واحد کاهش به ۴۰۰هزار و ۲۱۲ واحد رسید. ارزش معاملات خرد بورس، هزار و ۲۷۲میلیارد تومان بوده که کم‌ترین مقدار از سطح ۱۰مرداد سال‌جاری است. ارزش بازار هم در این بین در کم‌ترین مقدار از ۱۱ اسفند ۱۴۰۰ قرار دارد. با وجود اینکه اغلب نمادهای بازار با کاهش قیمت همراه بودند، نمادهای کوچکی نیز به‌چشم می‌خورند که معاملات موفقی را در روز گذشته به ثبت رساندند. در این روز‌نماد «فارس»، «کگل»، «وپاسار»، «خودرو»، «فخوز» و «ذوب» بیشترین تاثیر را در شاخص‌کل بورس گذاشتند.
هم برجامی؛ هم دلاری
در میان این نمادهای موثر بر دماسنج اصلی بازار، علاوه‌بر نمادهای ریالی، نمادهای دلاری نیز به چشم می‌خورد؛ این موضوع حاکی از آن است که نه‌تنها امید به سهم‌های برجامی به پایان رسیده، بلکه در نمادهای دلاری نیز اوضاع معاملات چندان خوب به‌نظر نمی‌رسد. بسیاری از کارشناسان معتقدند، همچنان حرکت قیمت کامودیتی‌ها در جهان، رو به نزول خواهد گذاشت و چشم‌انداز روشنی برای آنها وجود ندارد. رکودی که در اقتصاد جهانی سایه انداخته و اوضاع قرنطینه در چین، موجب‌شده است که روند نزولی کامودیتی‌ها ادامه‌دار باشد. سیاست‌های فدرال‌رزرو نیز همچنان انقباضی است و سیاستگذار پولی در ایالات‌متحده، اهداف بالایی را برای نرخ بهره متصور است. این موضوع نیز خود، عاملی مهم برای کاهش قیمت‌ها در کامودیتی‌هاست.
با طولانی‌تر شدن این شرایط در بازارهای جهانی و افزایش ریسک‌های سیستماتیک داخلی، ممکن است چشم‌انداز بازار سهام در جهان همچنان منفی باقی بماند و کار را برای بورس تهران نیز سخت‌تر کند. روز گذشته، نماد «فارس» معاملات خود را با روندی صعودی آغاز و پس از روند نزولی طولانی و خسته‌کننده، به قیمت ۷۱۰تومان رسید. این‌نماد با افتی ۲۸/ ۰درصدی به معاملات خود پایان داد. «کگل» نیز بعد از «فارس»، جزو نمادهای موثر بر عملکرد شاخص به‌حساب می‌آید. با وجود منفی‌بودن نمادهای این صنعت، بازار سنگ‌آهن در اولین روز هفته در بازارهای جهانی با افزایش قیمت همراه بود، اما از طرفی بازدهی معاملات سنگ‌آهن کشور چین در هفته معاملاتی اخیر منفی ۶/ ۴درصد بوده است.
قیمت فلزات اساسی، پس از بازگشایی بازارهای جهانی و همچنین در هفته‌ای که گذشت، چندان وضعیت مناسبی نداشت و با روندی نزولی همراه بود، در نتیجه این کاهش قیمت‌ها در بازار، نمادهای «فخوز» و «ذوب» نیز به نمادهای تاثیرگذار در شاخص اضافه شدند. همچنین در هفته‌جاری موجودی بیلت فولادی در انبار‌ها و بنادر چین رو به کاهش گذاشته و از ۶۷۶هزار تن به ۳۳هزار تن رسیده است. همچنین واردات شمش فولادی به چین در این هفته ضعیف به‌نظر می‌رسید، در نتیجه این دو رویداد، در قیمت بیلت فولادی در هفته‌جاری تغییر چندانی به‌وجود نیامد.
خودروساز ایرانی همچنان قرمزپوش
نماد «خودرو» نیز به واسطه کاهش امیدها در مذاکرات اتمی در لیست نمادهای با تاثیر بالا در شاخص قرار گرفته است. علاوه‌بر واکنش‌های منفی از طرف‌های غربی در اخبار روزهای اخیر، صحبت‌های رئیس‌جمهور قبل از سفر به نیویورک و سخنرانی در مجمع‌عمومی سازمان ملل نیز بر ناامیدی‌ها به برجام افزود. ابراهیم رئیسی، در پاسخ به سوالات خبرنگاران، مبنی‌بر دیدار رئیس‌جمهور ایران با جو بایدن، تاکید کرده بود که برنامه‌ای برای دیدار با رئیس‌جمهور آمریکا وجود ندارد و دیدار با بایدن را چندان مفید نمی‌داند. همچنین رئیس‌جمهور در صحبت‌های اخیر خود اشاره کرده بود که فرقی میان رئیس‌جمهور فعلی و قبلی در ایالات‌متحده نیست و هر دو در قبال ایران یک سیاست واحد را دنبال کرده‌اند.
فرابورس
نماگر فرابورس نیز، با ۵۳ واحد افت به ۱۸هزار و ۵۷۶ واحد کاهش یافت. نماد «کزغال»، همچنان درمیان نمادهای موثر در معاملات فرابورس به چشم می‌خورد. با آزادسازی صادرات زغال‌سنگ و دستورالعمل‌هایی که اخیرا در فضای‌مجازی منتشر شد، نمادهای تولیدکننده زغال‌سنگ را با چشم‌اندازی مثبت همراه کرد. هر چند ادامه این شرایط خوب برای این صنعت، عزم جدی سیاستگذار برای بهبود وضعیت صادرات و ثبات در تصمیمگیریها را می‌طلبد. نماد «کزغال»، درمیان نمادهایی با بیشترین ورود پول حقیقی نیز قرار دارد.
پول‌های حقیقی به کدام سمت هدایت شد؟
همان‌طور که در مطالب فوق نیز به آن اشاره شد، صنعت زغال‌سنگ، به واسطه آزادسازی صادرات این محصول با ورد نقدینگی حقیقی همراه بود. صنعت وسایل ارتباطی نیز، با بیشترین ورود پول همراه بود. این موضوع احتمالا به شایعات منتشرشده در فضای‌مجازی درخصوص افزایش تعرفه‌های تلفن‌های‌ثابت در شرکت مخابرات ایران مرتبط بوده است و فعالان بازار، این خبر مثبت را برای این‌نماد پیش‌خور کرده و نقدینگی سهامداران حقیقی به این صنعت، هدایت شده است. بیشترین ورود پول حقیقی نیز مربوط به نماد خاور بود. این شرکت، در روزهای اخیر از انعقاد قرارداد فروش ۵هزار دستگاه ون به وزارت کشور خبر داده بود.
بیشترین خروج پول حقیقی، مربوط به صنعت مواد شیمیایی و فرآورده‌های نفتی بود. بررسی‌ها نشان می‌دهد، چشم‌انداز بازار نفت رو به بهبود باشد، اما از طرفی دیگر شرایط پالایشگاه‌ها چندان مناسب نخواهد بود، چراکه با کاهش عرضه نفت توسط روسیه و عدم‌توافق غرب با ایران و احتمال پایین ورود نفت ایران به عرصه جهانی، بازار نفت با کاهش عرضه از طرف تولید‌کنندگان همراه باشد. از طرفی کاهش ذخایر استراتژیک نفتی در کشور‌ها، خود دلیلی محکم بر کاهش عرضه نفت در جهان است. کاهش سختگیری‌های کرونایی و انتظارات از بهبود اندک وضعیت اقتصادی چین، موجب افزایش تقاضا برای طلای‌سیاه شده است. این کشور همچنین درصدد افزایش صادرات بنزین و گازوئیل قرار دارد. این امر موجب کاهش کرک‌اسپرد در پالایشگاه‌های جهان، خواهد شد.
از آنجایی که کاهش اختلاف بین قیمت فرآورده‌های نفتی و نفت، در جهان تاثیر خود را با سرعت بالایی در پالایشگاه‌های ایران نیز خواهد گذاشت، افزایش قیمت نفت و از طرفی کاهش کرک‌اسپرد در آینده موجب خواهد شد، پالایشگاه‌های کشور نیز شرایط چندان خوبی نداشته باشند. حال بورس ایران در گیرو‌دار حل و فصل چند موضوع در ایران و جهان است. در خارج از مرزها جنگ‌های فیزیکی و افزایش تنش‌های سیاسی، ریسک‌های ژئوپلیتیک و بحران به‌وجود آمده در اروپا، موجب کاهش تقاضا و در بازارها شده است و انتظار می‌رود، این روند رکودی به طول بینجامد. در داخل کشور نیز، تنها ثبات در تصمیمگیریها و قانون‌گذاری درست توسط سیاستگذارهای اقتصادی می‌تواند التیامی بر زخم‌های کهنه بازار باشد.
از طرفی سیاست‌های ایران در قبال مسایل برجام نیز یکی از عوامل تاثیرگذار در بازار به حساب می‌آید. از طرفی باید دید موضع رئیس‌جمهور ایران در مجمع‌عمومی سازمان ملل چه خواهد بود و قرار است چه موضوعاتی در این سخنرانی مطرح شود. از طرفی در دو روز اخیر، خبر‌هایی درخصوص سفر علی باقری مذاکره‌کننده ارشد ایران، با هیات همراه آقای رئیسی به نیویورک شنیده شده است. بسیاری از صاحب نظران بر این عقیده‌اند که سفر باقری به نیویوک می‌تواند مسیر حل مسایل باقی‌مانده در برجام را هموار کند.
منبع: دنیای اقتصاد
