همه چیز درباره صندوق‌های اهرمی
به‌روزترین‌ها، مهدی صالحی طاهری| صندوق اهرمی یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که سازوکار متفاوتی با سایر صندوق‌ها دارد. در حقیقت، صندوق‌های اهرمی دارای دو نوع واحد سرمایه‌گذاری ممتاز و عادی بوده و این واحدها از لحاظ میزان ریسک کاملا با یکدیگر متفاوت هستند.
صندوق اهرمی و واحدهای سرمایه‌گذاری
صندوق اهرمی یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که سازوکار متفاوتی با سایر صندوق‌ها دارد. در حقیقت، صندوق‌های اهرمی دارای دو نوع واحد سرمایه‌گذاری ممتاز و عادی بوده و این واحدها از لحاظ میزان ریسک کاملا با یکدیگر متفاوت هستند.
واحدهای ممتاز صندوق اهرمی قابل معامله (ETF) بوده و در بازار بورس معامله می‌شوند. این واحدها از اهرم مالی بهره برده و مکانیزم اهرم موجب سود بیشتر سرمایه‌گذاران واحدهای ممتاز می‌شود. البته باید در نظر داشته باشید که مکانیزم اهرم پتانسیل ریسک و افت سرمایه را نیز می‌تواند بیشتر کند. اما با بررسی برخی از عوامل بنیادی و تکنیکال می‌توانید در صندوق‌های اهرمی نیز سرمایه خود را مدیریت کنید. اما مکانیزم اهرم چیست و چطور عمل می‌کند؟
اهرم مالی ابزاری در سرمایه‌گذاری است که امکان کسب بازدهی مضاعف از طریق پول قرض گرفته شده مثل وام یا اعتبار را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند. در صندوق‌های اهرمی، دارندگان واحدهای عادی، پشتوانه اعتباری واحدهای ممتاز هستند و دارندگان واحدهای ممتاز تحت هر شرایطی، بازدهی واحدهای عادی را تامین می‌کنند. ممکن است این سوال برای شما به‌وجود آید که بازدهی واحدهای عادی به چه صورتی است؟
واحدهای عادی بازدهی ثابت و مشخصی داشته و بسیار کم‌ریسک هستند. در حقیقت، سود واحدهای عادی مثل صندوق‌های با درآمد ثابت به‌صورت روزشمار بوده و بازدهی آن‌ها قابل قیاس با صندوق‌های درآمد ثابت است. در طرف مقابل، بازدهی واحدهای ممتاز تحت تاثیر بازدهی سهام است، زیرا بیشتر دارایی واحدهای ممتاز از سهام و حق تقدم سهام تشکیل شده است. در ادامه به تفاوت صندوق اهرمی و صندوق سهامی خواهیم پرداخت.
صندوق اهرمی یا سهامی؟
صندوق‌های سهامی و اهرمی ترکیب دارایی مشابهی دارند. تفاوت اصلی این دو صندوق را می‌توان در میزان ریسک و بازدهی آن‌ها در نظر گرفت. صندوق‌های سهامی از مکانیزم اهرم بی‌بهره‌اند و صندوق‌های اهرمی با استفاده از مکانیزم اهرم می‌توانند در یک روند صعودی، بازدهی دو برابری نسبت به صندوق‌های سهامی داشته باشند. به طور مثال در مدت بازه زمانی آبان ۱۴۰۱ تا اردیبهشت ۱۴۰۲ شاخص کل بورس ۱۰۴ درصد بازدهی داشته است. چندین صندوق سهامی مطرح بازار به طور میانگین در مدت زمان مشابه حدودا ۱۵۰ درصد بازدهی کسب کرده‌اند. در صورتی که در بازه زمانی مورد اشاره، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های اهرمی بازار به طور میانگین بیش از ۲۲۰ درصد سود برای سرمایه‌گذاران به همراه داشته است. اما بهتر است نگاهی به معیارهای انتخاب بهترین صندوق اهرمی در شرایط مختلف بازار داشته باشید.
معیارهای انتخاب صندوق اهرمی مناسب در شرایط مختلف بازار
استراتژی‌های سرمایه‌گذاری در صندوق‌های اهرمی با توجه به شرایط بازار متفاوت است. معمولا زمانی که بورس در شرایط خنثی به سر می‌برد، سرمایه‌گذاران دچار بلاتکلیفی هستند و در چنین شرایطی سرمایه‌گذاری در دارایی‌های که نزدیک و کمی زیر ارزش واقعی خود هستند می‌تواند بهتر باشد. در حقیقت، در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مولفه مهمی به نام خالص ارزش دارایی‌ها دارد. برای اینکه متوجه شوید قیمت صندوق روی ارزش خود در حال معامله است یا بالاتر و پایین تر از قیمت معامله می‌شود، می‌توانید از نسبت قیمت به خالص ارزش دارایی‌ها (P/NAV) استفاده کنید. اگر P/NAV زیر عدد یک باشد، یعنی صندوق زیر ارزش واقعی خود معامله شده و اگر برابر با عدد یک باشد، نشان‌دهنده این موضوع است که قیمت صندوق روی ارزش واقعی خود قرار دارد. در صورتی که نسبت P/NAV بالاتر از عدد یک باشد، قیمت صندوق بالاتر از ارزش واقعی خود قرار دارد و نشان‌دهنده حباب قیمتی در صندوق است.
زمانی که بورس روند خنثی و نزولی دارد، صندوق‌های اهرمی که دارای حباب مثبت هستند و نسبت P/NAV بالاتر از عدد یک دارند، می‌توانند ریسک بیشتری داشته باشند. همچنین، بررسی نسبت اهرمی در صندوق‌ها نیز می‌تواند به شما در انتخاب صندوق اهرمی مناسب کمک کند. صندوق‌هایی که دارای نسبت اهرمی بالا در شرایط خنثی یا نزولی بازار هستند، ریسک بیشتری برای سرمایه‌گذاری دارند.
در بازار خنثی، سرمایه‌گذاری در صندوق اهرمی که کم‌ترین نسبت اهرمی و پایین‌ترین میزان P/NAV را دارد می‌تواند ریسک کم‌تری برای سرمایه‌گذاران و معامله‌گران داشته باشد. از طرفی، با شروع روند صعودی بورس، تقاضا برای صندوقی که حباب ندارد یا کم‌ترین میزان حباب را دارد، افزایش پیدا می‌کند و مدیر صندوق با توجه به شرایط بازار نسبت اهرمی را می‌تواند تغییر دهد. در نتیجه، سرمایه‌گذاری در صندوقی با چنین مشخصاتی، پتانسیل کسب بازدهی بالاتر نسبت به سایر صندوق‌ها را دارد.
