آیا زمان سرمایهگذاری در پلاتین فرا رسیده است؟
پلاتین، فلزی که سالها در سایه طلا و نقره و حتی پالادیوم قرار داشت، حالا بار دیگر به کانون توجه سرمایهگذاران جهانی بازگشته است. ثبت قویترین رشد ماهانه قیمت پلاتین در ۳۹ سال گذشته، آن هم در شرایطی که بازارهای جهانی با عدمقطعیتهای اقتصادی و سیاسی دستوپنجه نرم میکنند، این پرسش جدی را مطرح میکند: آیا اکنون زمان مناسبی برای سرمایهگذاری در پلاتین است؟
پلاتین در آستانه یک رکورد تاریخی
به گزارش بهروزترینها در ماه دسامبر، بهای هر اونس پلاتین در مسیر ثبت بیشترین افزایش ماهانه خود از سال ۱۹۸۶ قرار گرفت؛ افزایشی حدود ۳۳ درصد که این فلز گرانبها را به یکی از پربازدهترین داراییهای بازار جهانی تبدیل کرده است. بر اساس دادههای گروه بورس اوراق بهادار لندن (LSEG)، قیمت پلاتین پس از ثبت رکورد ۲۴۷۸ دلار و ۵۰ سنت، اکنون بهسمت ثبت رشد سالانهای در حدود ۱۴۶ درصد حرکت میکند؛ رقمی که حتی در بازار پرنوسان فلزات گرانبها نیز کمسابقه است.
چرا پلاتین ناگهان اوج گرفت؟
رشد شدید قیمت پلاتین حاصل همزمان چند عامل مهم بوده است؛ عواملی که در کنار هم، شرایطی متفاوت را در بازار این فلز رقم زدهاند. یکی از مهمترین محرکهای این رشد، تغییر موضع اتحادیه اروپا در قبال ممنوعیت موتورهای احتراق داخلی تا سال ۲۰۳۵ است. اگرچه سیاستگذاران اروپایی همچنان بر توسعه خودروهای برقی تأکید دارند، اما تعدیل برخی سیاستها باعث شده انتظار برای تداوم استفاده از خودروهای بنزینی و هیبریدی در افق میانمدت افزایش یابد؛ موضوعی که مستقیماً تقاضا برای پلاتین را تقویت میکند، چرا که این فلز نقش کلیدی در تولید کاتالیزورهایی دارد که انتشار گازهای آلاینده خودروها را کاهش میدهند.
روند افزایش قیمت پلاتین در ۵ سال اخیر (دلار)
کمبود عرضه؛ ضلع پنهان جهش قیمت
در سمت عرضه، بازار پلاتین با محدودیتهای جدی مواجه است. بخش عمده تولید جهانی این فلز در کشورهای معدودی مانند آفریقای جنوبی و روسیه متمرکز شده و اختلال در زنجیره تأمین، مشکلات زیرساختی و کاهش سرمایهگذاری در معادن باعث شده عرضه پلاتین طی سالهای اخیر تحت فشار باقی بماند. گزارشها نشان میدهد بازارهای فیزیکی پلاتین در اروپا و آمریکا با محدودیت عرضه روبهرو هستند؛ مسئلهای که به رشد شتابان قیمتها دامن زده است.
موج تازه تقاضای سرمایهگذاری
در کنار عوامل صنعتی، افزایش تقاضای سرمایهگذاری نیز نقش مهمی در جهش قیمت پلاتین ایفا کرده است. رشد قیمت طلا و نقره باعث شده بخشی از سرمایهگذاران بهدنبال فلزاتی باشند که هنوز فاصله معناداری با سقفهای تاریخی خود دارند و پلاتین، با توجه به سابقه قیمتی و کاربردهای صنعتی گسترده، به یکی از گزینههای جذاب در این میان تبدیل شده است. برخلاف طلا که عمدتاً کارکرد سرمایهای دارد، پلاتین پیوند محکمی با چرخه تولید و صنعت دارد و همین ویژگی، جذابیت آن را برای سرمایهگذاران افزایش داده است.
پلاتین در مقایسه با طلا و نقره
بررسی نسبت تاریخی قیمت پلاتین به طلا نشان میدهد این فلز در سالهای اخیر بهطور نسبی کمتر از ارزش ذاتی خود معامله شده است. برخی تحلیلگران معتقدند در صورت تداوم کمبود عرضه و رشد تقاضا، این فاصله قیمتی میتواند در سالهای آینده کاهش یابد. همین موضوع باعث شده پلاتین بار دیگر در محاسبات استراتژیک سرمایهگذاران جای بگیرد.
نقش آمریکا و تعرفههای تجاری
سیاستهای تجاری آمریکا نیز به یکی از متغیرهای اثرگذار بر بازار پلاتین تبدیل شده است. عدمقطعیت پیرامون تعرفههای تجاری و رویکرد صنعتی واشنگتن باعث افزایش نوسان در بازار فلزات گرانبها شده است. در همین راستا، آمریکا پلاتین، پالادیوم و رودیوم را در فهرست مواد معدنی حیاتی خود قرار داده است؛ تصمیمی که نشاندهنده اهمیت راهبردی این فلزات برای صنایع پیشرفته و خودروسازی این کشور است و میتواند تقاضای آمریکا برای پلاتین را در میانمدت افزایش دهد.
وضعیت سایر فلزات گروه پلاتین
پلاتین تنها فلز درخشان این روزهای بازار نیست. پالادیوم و رودیوم، دیگر فلزات این گروه، نیز از ابتدای سال جاری رشد قابلتوجهی را تجربه کردهاند؛ بهطوری که پالادیوم حدود ۸۰ درصد و رودیوم نزدیک به ۹۵ درصد افزایش قیمت داشتهاند. این روند نشان میدهد کمبود عرضه ساختاری در فلزات مرتبط با صنایع خودروسازی به مسئلهای جدی تبدیل شده است.
آیا رشد پلاتین پایدار است؟
پرسش اصلی سرمایهگذاران این است که آیا رشد اخیر پلاتین ادامهدار خواهد بود یا صرفاً یک جهش مقطعی است. از منظر عوامل بنیادی، همزمانی کمبود عرضه، تقاضای صنعتی پایدار و افزایش توجه سرمایهگذاران، همگی به نفع ادامه قدرت قیمت پلاتین ارزیابی میشوند، هرچند ریسکهایی مانند رکود جهانی، کاهش تولید خودرو یا تغییرات ناگهانی سیاستهای زیستمحیطی همچنان وجود دارد.
پلاتین در سبد سرمایهگذاری چه جایگاهی دارد؟
برای سرمایهگذاران، پلاتین میتواند بهعنوان بخشی از یک سبد متنوع دارایی مورد توجه قرار گیرد. همبستگی کمتر این فلز با بازار سهام و حتی طلا باعث میشود پلاتین نقش پوشش ریسک را ایفا کند و در عین حال، از رشد احتمالی بازار فلزات صنعتی نیز بهرهمند شود.
روند ۱۲ ماه اخیر انس جهانی طلا و پلاتین (دلار)
جمعبندی؛ آیا وقت ورود به بازار پلاتین است؟
رشد کمسابقه قیمت پلاتین در آستانه ثبت بزرگترین افزایش ماهانه در ۳۹ سال گذشته، این فلز را دوباره به کانون توجه بازارهای جهانی بازگردانده است. مجموعهای از عوامل شامل محدودیت عرضه، تحولات سیاستی در اروپا، افزایش تقاضای آمریکا و موج تازه سرمایهگذاری نشان میدهد پلاتین پس از سالها رکود نسبی، بار دیگر آماده درخشش است؛ هرچند تصمیم برای ورود به این بازار، همچنان نیازمند تحلیل دقیق و مدیریت ریسک است.
