جهش 120 درصدی تجارت ایران و اوراسیا
دهقان دهنوی رئیس سازمان توسعه تجارت، با اعلام خبر رشد ۱۲۰ درصدی تجارت ایران و اوراسیا گفت: با اجرای توافق تجارت آزاد هدفی فراتر از رشد ۱۲۰ درصدی تجارت با اوراسیا قابل دستیابی است. توافق تجارت ترجیحی قبلی، تجارت را به ۸۱۱ میلیون دلار رساند و اکنون فرصت‌های بسیار بزرگتری پیش روست.
به گزارش به‌روزترین‌ها؛ محمدعلی دهقان دهنوی رئیس سازمان توسعه تجارت با اشاره به رشد چشمگیر تجارت میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا اعلام کرد: تجارت میان ایران و اوراسیا پس از اجرای توافق تجارت ترجیحی، ۱۲۰ درصد رشد داشته است. این توافق که بر روی ۸۰۰ قلم کالا متمرکز بود، باعث شد حجم تجارت از ۳۸۵ میلیون دلار به ۸۱۱ میلیون دلار افزایش یابد. با اجرای توافق تجارت آزاد که به تازگی نهایی شده است، اهداف تجاری بسیار فراتری نیز قابل تحقق خواهد بود.
وی با اشاره به نقش مهم تجارت غیرنفتی در توسعه اقتصادی کشور گفت: طبق آماری که اخیراً گمرک اعلام کرده است، صادرات غیرنفتی ایران در ۱۱ ماهه اخیر از مرز ۵۳ میلیارد دلار عبور کرده و این بالاترین میزان در تاریخ کشور بوده است. این رشد دستاورد بزرگی محسوب می‌شود. جالب است بدانید وقتی دولت چهاردهم در شهریور ماه کار خود را آغاز کرد، رشد صادرات غیرنفتی نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۰ درصد بود. اما امروز، در پایان ۱۱ ماهه سال، این رشد به ۱۹ درصد رسیده است. اگرچه هنوز تا هدف ۲۳ درصدی برنامه هفتم توسعه فاصله داریم، اما این نتیجه نشان از پتانسیل بالای کشورمان برای ارزآوری دارد.
تاریخچه توافق با کشورهای اوراسیا
دهنوی ضمن مرور تاریخچه توافق با اتحادیه اقتصادی اوراسیا توضیح داد:بحث تجارت ترجیحی با اتحادیه اوراسیا برای اولین بار در سال ۱۳۹۴ مطرح شد. این فرایند بسیار زمان‌بر بود و تا سال ۱۳۹۸ طول کشید تا به مرحله امضای موافقت‌نامه موقت تجارت ترجیحی رسیدیم. این توافق اولیه شامل ۸۰۰ قلم کالا بود که به صورت آزمایشی تحت تعرفه‌های ترجیحی مورد معامله قرار گرفتند. نتایج شگفت‌انگیزی به همراه داشت. طی ۵ سال گذشته، تجارت این کالاها ۱۲۰ درصد افزایش پیدا کرد و تجارت با کشورهای اوراسیا از ۳۸۵ میلیون دلار به ۸۱۱ میلیون دلار در پایان سال ۱۴۰۲ رسید.
وی درباره گام بزرگ بعدی این همکاری اظهار داشت: با توجه به نتایج مطلوب توافق ترجیحی، تصمیم به شروع مذاکرات تجارت آزاد گرفتیم. این مذاکرات حدود ۲ سال و نیم به طول انجامید و در دی‌ماه ۱۴۰۲، موافقت‌نامه تجارت آزاد میان ایران و پنج کشور عضو اتحادیه اوراسیا شامل روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، ارمنستان و بلاروس به امضا رسید. این موافقت‌نامه اکنون مراحل تصویب خود در مجالس قانون‌گذاری طرفین را طی کرده و در روز ۱۳ اسفند ماه، بعد از تأیید مجلس و شورای نگهبان، توسط رئیس مجلس ابلاغ شد. انتظار داریم از اواسط اردیبهشت ماه سال جاری این توافق‌نامه اجرایی شود.
مزایای توافق تجارت آزاد
دهقان دهنوی درباره مزایای این توافق گفت: با اجرایی شدن این موافقت‌نامه، تعرفه گمرکی ۸۷ درصد از کالاهای ما به صفر خواهد رسید. این توافق‌نامه نه تنها کالاهای اساسی، بلکه تقریباً تمام بخش‌های تولیدی کشور را شامل می‌شود. در این میان، تنها برخی اقلام خاص که به دلیل حساسیت تولید داخلی استثنا شده‌اند، مشمول تعرفه‌گذاری خواهند بود. لذا این توافق عملاً یک فرصت بزرگ برای صادرکنندگان و تولیدکنندگان ایرانی برای گسترش بازارهای خود ایجاد می‌کند.
وی افزود: این موافقت‌نامه که در ۱۱ فصل و ۲۴۵ صفحه تدوین شده، یک سند بسیار جامع است و به ابعاد گوناگون تجارت از جمله تعرفه‌ها، موانع غیرتعرفه‌ای، استانداردهای گمرکی، موضوعات بهداشتی و قرنطینه‌ای، و حتی مسائل مربوط به حمل‌ونقل و ترانزیت پرداخته است. به زودی یک کتاب راهنمای تجارت با اوراسیا که بخش خصوصی را برای استفاده از این توافق هدایت می‌کند، منتشر خواهد شد. این کتاب که شامل ترجمه فارسی موافقت‌نامه و توصیه‌های اجرایی است، قبل از اجرایی شدن توافق‌نامه به شکل فیزیکی و الکترونیکی در دسترس خواهد بود.
چشم‌انداز تجارت با اتحادیه اوراسیا
دهنوی با اشاره به رشد ۱۲۰ درصدی تجارت پس از توافق موقت سال ۱۳۹۸ اظهار داشت: این رشد چشمگیر تنها بر مبنای ۸۰۰ قلم کالای ترجیحی به دست آمده است. حالا با طیف وسیع‌تر کالاها و موارد جدید پیش‌بینی می‌کنیم که اهداف بسیار فراتری قابل دستیابی باشد. البته باید توجه داشت که رشد دو برابری تجارت در چند سال آینده بلافاصله تحقق نخواهد یافت، اما این موضوع کاملاً در دسترس بوده و می‌توان آن را هدف‌گذاری کرد.
وی همچنین به چالش‌های احتمالی در مسیر افزایش تجارت اشاره و تصریح کرد: گاهی برخی کشورها تعرفه‌های گمرکی را کاهش یا حذف می‌کنند، اما موانع غیرتعرفه‌ای جدیدی ایجاد می‌کنند که عملاً اثر تعرفه را خنثی می‌کند. برای نمونه، ممکن است از ورود کالای ما جلوگیری کنند یا سهمیه‌بندی‌هایی اعمال کنند. حتی ممکن است با اضافه کردن مالیات یا عوارضی مانند عوارض آلایندگی، هزینه‌هایی مشابه تعرفه تحمیل کنند. در این موافقت‌نامه، تمامی این موانع شناسایی شده و پیش‌بینی‌هایی در جهت رفع آن‌ها انجام گرفته است.
هدف‌گذاری برای آینده
معاون وزیر صمت خاطرنشان کرد: این موافقت‌نامه به‌طور کلی، مسیر تجارت را با کشورهای اوراسیا تسهیل خواهد کرد. انتظار داریم با رفع موانع تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای، همکاری‌های گمرکی، هماهنگی استانداردها و سایر تسهیلات پیش‌بینی‌شده در این توافق‌نامه، سطح تجارت خارجی ایران در سال‌های آینده به شکلی چشمگیر افزایش یابد.
وی در پایان تأکید کرد: ما کاملاً امیدوار هستیم که این توافق بتواند نقش بزرگی در توسعه اقتصادی کشور، کاهش وابستگی به نفت، و افزایش ارزآوری ایفا کند. این موضوع به معنای فرصت‌های تازه‌ای برای تولیدکنندگان داخلی و تعاملات مؤثرتر بین‌المللی است.
