کودکان ایرانی مدرسه را دوست ندارند

آمار ترک‌تحصیل درکشور وحشتناک است، ثبت ٤٨‌هزار مورد مردودی برای دانش‌آموزان کلاس اولی در سال‌جاری، صحه‌ای بر این موضوع می‌گذارد. نگران‌کننده‌تر زمانی است که به بررسی‌های فعالان حقوق کودک، استناد و اعلام کرد که کودکان ایرانی مدرسه را دوست ندارند و از شروع‌ سال تحصیلی لذت نمی‌برند. اینها بخشی از موضوعاتی است که در میزگرد بررسی ابعاد حقوق کودک در ایران مطرح شد، میزگردی با حضور شیوا دولت‌آبادی، بنیانگذار و مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودک، طاهره پژوهش، نایب‌رئیس انجمن حمایت از حقوق کودکان و همچنین شیرین صدرنوری، مددکار خط مشاوره تلفنی انجمن حمایت از حقوق کودک (صدای یارا) که در خبرگزاری ایسنا برگزار شد. طاهره پژوهش، آموزش را یکی از حقوق اصلی کودکان عنوان کرد و گفت: «در قانون اساسی تحصیلات دوره ابتدایی اجباری و به تحصیل رایگان کودکان تأکید شده، علاوه بر قانون اساسی به علت آن‌که ایران کنوانسیون حقوق کودک را پذیرفته نیز، موظف است به مفاد آن کنوانسیون عمل کند که در آن‌جا نیز بر تحصیل رایگان و اجباری کودکان تأکید شده است.» پژوهش از تصویب نشدن طرح «اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی» ازسوی مجلس انتقاد کرد: « اگر این طرح تصویب می‌شد، این کودکان می‌توانستند شناسنامه بگیرند.» شیوا دولت‌آبادی، مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان هم در ادامه این نشست، از تصویب نشدن این طرح گلایه کرد، با این توضیح: « با وجود تعهدی که نسبت به منافع عالی کودکان در ایران داریم، اما همچنان شاهد آن هستیم که در مجلس شورای اسلامی با وجود آن‌که قانونگذار بیش از هر فرد دیگری می‌تواند در سرنوشت کودکان با تصویب قوانین مختلف تاثیرگذار باشد، قوانین ما دوستدار کودک‌ نبوده و به منافع کودکان توجه نمی‌کند.» به گفته او، تا زمانی که کودکان سردرگم و بی‌هویت از مادران ایرانی با پدرانی از هر تابعیت، تنها به این دلیل که پدرشان تابعیت ایرانی ندارد، هنوز هم در ایران از هویت محروم می‌شوند، کاملا آشکارا نشان داده می‌شود که مسأله کودک اصلا در ایران مطرح نیست.
پژوهش به مشکل شهریه مدارس برای این گروه اشاره کرد: «براساس شهریه اعلام‌شده ازسوی دولت هر کودک باید ٢١٠‌هزارتومان در مقطع ابتدایی به مدارس پرداخت کند اما مدارس مبلغی حدود ٣٠٠‌هزارتومان را از خانواده مطالبه می‌کنند و زمانی که علت را از مدیر مدرسه جویا می‌شویم، مدعی‌اند به علت نبود بودجه و همچنین مبالغی تحت عنوان کمک به مدرسه و غیره این مبلغ اضافی باید ازسوی خانواده‌ها پرداخت شود.» پژوهش ادامه داد: «درکنار همه این موضوع‌ها، شاهد آن هستیم که بسیاری از این خانواده‌ها ترس اعزام به مرز را همواره با خود به همراه دارند. آنها می‌ترسند درصورت مراجعه به اردوگاه‌ها برای دریافت کارت‌های آموزشی دستگیر شوند چراکه گمان می‌کنند این طرح برای این مطرح شده که آنها خودشان به اردوگاه‌ها مراجعه کرده تا شناسایی و سپس به مرز فرستاده شوند که این مسائل همگی حاکی از ابهامات موجود در این طرح است.»
نایب‌رئیس انجمن حمایت از حقوق کودکان در ادامه این نشست به حضور کودکان در محله‌های آسیب‌خیزی مانند هرندی، شوش و ناصرخسرو اشاره کرد: «متاسفانه پس از ورود آنها به آسیب‌ها، دولت‌ها مجبور به صرف میلیون‌ها تومان درجهت کاهش این آسیب‌ها می‌شوند. درحالی‌ که در بسیاری از مواقع این اقدامات اثربخشی‌های لازم و کافی را ندارند.» نایب‌رئیس انجمن حمایت از حقوق کودکان در ادامه به مشکلات آموزشی کودکان کار نیز اشاره کرد: «علاوه بر کودکان اتباع، فاقد شناسنامه و اوراق هویتی تعداد زیادی کودک کار نیز درکشور وجود دارند که به علت ساعات کاری طولانی نمی‌توانند برای مثال ٥ساعت در مدرسه حضور داشته باشند؛ به این ترتیب آنها نیز از تحصیل محروم می‌شوند که این مسأله به‌طور خاص در ارتباط با کودکان چرخی بازار تهران صدق می‌کند.» پژوهش ادامه داد: «طی تحقیقی که‌ سال گذشته درخصوص کودکان چرخی یا بارکش بازار تهران داشتیم، متوجه شدیم بسیاری از این کودکان به مدرسه نمی‌روند و از دریافت هرگونه امکانات آموزشی محروم‌ هستند به این ترتیب به آنها اعلام کردیم‌ سال آینده تمامی شما را در مدرسه ثبت‌نام خواهیم کرد و درهمین راستا طرحی را به آموزش‌وپرورش منطقه ١٢ ارسال کردیم تا یکی از مدارس خود را در ساعات ٣٠: ٠٧ تا ٣٠: ٠٩ صبح به این کودکان اختصاص دهد اما تا الان هنوز هیچ موافقتی با این طرح نشده است.»
به گفته او، این درحالی است که حتی دو مدرسه‌ای هم که ‌سال گذشته آموزش‌وپرورش طی اقدام خوبی به کودکان کار اختصاص داد و شامل یک مدرسه دخترانه و یک مدرسه پسرانه بود، از کودکان کار گرفته شد و هر دو مدرسه را امسال تعطیل کردند.
آمار ترک‌تحصیل درکشور
وحشتناک است
پژوهش در ادامه به پایین بودن کیفیت آموزشی در مدارس اشاره کرد: «به علت پایین بودن کیفیت آموزشی آمار وحشتناکی از ترک‌تحصیل درکشور وجود دارد، حتی کودکانی که از سنین پایین تحت پوشش انجمن‌هایی مانند انجمن حمایت از حقوق کودک و پیگیری‌های مددکاری قرار دارند، زمانی که به سن دبیرستان می‌رسند، علاقه‌ای به ادامه تحصیل نداشته و با یک چرخ در ناصرخسرو مشغول به کار می‌شوند.» او ادامه داد: «وضع نامطلوب موجود در مدارس و همچنین ادعای کودکان مبنی بر اینکه درس خواندن در ایران آینده‌ای ندارد، علت این آمار وحشتناک ترک‌تحصیل در مدارس است. همه اینها درشرایطی است، درجامعه‌ای که می‌توانیم به راحتی یک دیپلم یا حتی مدارک تحصیلی بالاتر را بخریم؛ طبیعی است که شاهد این آمار وحشتناک ترک‌تحصیل باشیم.» دولت‌آبادی هم در ادامه صحبت‌های نائب‌رئیس انجمن حمایت از کودکان، به آمار ٤٨‌هزار مردودی‌ سال اول دبستان در‌ سال جاری اشاره کرد وگفت: «این یک فاجعه بزرگ است که ٤٨‌هزار مردودی کلاس اول دبستان داریم، درحالی ‌که درهیچ جای دنیا به علت آن‌که سیستم آموزش ابتدایی فاقد ارزیابی‌های دقیق عددی بوده و ارزیابی‌های کیفی جایگزین آنها شده است، این مسأله مشاهده نمی‌شود.»
کودکان ایرانی مدرسه را دوست ندارند
مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان در ادامه با بیان آن‌که براساس آمارهای مشاهداتی می‌توان ادعا کرد که کودکان ایرانی مدرسه را دوست ندارند و از شروع‌ سال تحصیلی لذت نمی‌برند گفت: «برای درک این مسأله تنها کافی است که شاهد خروج دانش‌آموزان از مدرسه باشیم که گویی از پادگان رها شده‌اند، درچنین شرایطی تنها مساله‌ای که کودکان را گاهی دلتنگ مدرسه می‌کند، حضور دوستانشان است که متاسفانه این رابطه صمیمانه بین معلم و دانش‌آموز در مدارس ایران ایجاد نمی‌شود.»
کیفیت آموزشی مدارس کشور
بسیار پایین است
نایب‌رئیس انجمن حمایت از حقوق کودکان در ادامه به کیفیت آموزشی مدارس کشور اشاره کرد: «وضع آموزشی و همچنین کیفیت آموزش در مدارس کشور بسیار پایین است تا زمانی که مدارس ایران به محل دوستدار کودک تبدیل نشوند، وضعیتی بهتر از این نخواهیم داشت زیرا کودک باید بتواند ویژگی‌ها و توانمندی‌های خود را در مدرسه کشف کند، پرسشگری آزادانه داشته باشد تا توانایی کشف راه‌های پیشرفت را فراگیرد، در غیر این صورت فرد در مدرسه به کودک منفعلی تبدیل می‌شود که انگیزه لازم را برای ادامه تحصیل ندارد.» او در ادامه درخصوص ضرورت وجود مهدهای کودک عنوان کرد: «چند ‌سال گذشته تحقیق بسیار خوبی در آموزش‌وپرورش در ارتباط با تعداد واژگان هنگام ورود به مدرسه انجام شد که نتایج این تحقیق نشان می‌داد، کودکان مناطق محروم با ٢٠٠ واژه و کودکان مناطق متوسط نشین شهرهای بزرگ با حدود ٧٠٠ واژه وارد مدرسه می‌شوند که این مسأله کاملا نمایانگر تفاوت بسیار عمده در آمادگی کودکان برای آموزش‌پذیری است.»
تنها ١١‌درصد کودکان تحت پوشش مهدهای کودک بهزیستی هستند
پژوهش در ادامه با اشاره به این‌که طبق آمار بهزیستی تنها ١١‌درصد از کودکان سراسر کشور تحت پوشش مهدکودک‌های این سازمان هستند، گفت: «این آمار بسیار وحشتناک است و باید برای افزایش و ارتقای آن اقداماتی در دستور کار قرار گیرد.» در ادامه این نشست شیرین صدرنوری، مددکار انجمن حمایت از حقوق کودک، درخصوص نحوه «تنبیه» درمدارس، پیش‌دبستانی‌ها و
مهدهای کودک افزود: «تنبیه در نظام آموزشی کشور وجود دارد اما نمی‌توان آن را صرفا جسمانی دانست بلکه بسیاری از آنها تبعیض‌های آموزشی و رفتاری به شمار می‌رود.» تنبیهات جسمانی همواره ازسوی مدارس انکار می‌شوند.در ادامه این نشست، شیرین صدر نوری مددکار کودک هم گفت: «درحال حاضر هم تبعیض ملیتی درکشور وجود دارد که اینها همه از نقض‌های آشکار نظام آموزشی کشور هستند. برای مثال رفتارهایی چون اخراج کودک از کلاس عواقبی چون تحقیر و تخریب شخصیت کودک را در بین سایر دانش‌آموزان به دنبال دارد.» او در ادامه به آمارهای صدای یارا اشاره کرد: «براساس آمارهای صدای یارا معمولا آمار تنبیهات بدنی و عاطفی به هم نزدیک است، این امر شاید به آن علت باشد که حتی خانواده‌ای هم که تنبیه بدنی نمی‌کند، در پاره‌ای از موارد کودک را مورد آزار عاطفی و روانی قرار می‌دهند.»

179/