با کاهش بی‌سابقه قیمت کبالت به سطوحی پایین‌تر از سال 2016 و افزایش عرضه این فلز، بازار خودروهای الکتریکی شاهد تغییرات چشمگیری است. این تحولات همزمان با رکود تقاضا در این صنعت، چالش‌های جدیدی برای تولیدکنندگان و تحلیلگران اقتصادی به همراه داشته است.
به‌روزترین‌ها| در حال حاضر قیمت کبالت به پایین‌ترین سطح خود از سال ۲۰۱۶ رسیده است، چرا که عرضه این فلز به طور چشمگیری افزایش یافته و تقاضای بازار خودروهای الکتریکی (EV) در حال رکود است.
قیمت‌های لحظه‌ای کبالت در هفته گذشته به بیش از ۱۱ دلار به ازای هر پوند (۲۴۳۰۰ دلار به ازای هر تن) کاهش یافته است، در حالی که این قیمت‌ها در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۲۲ به بیش از ۴۰ دلار به ازای هر پوند رسید.
در ژانویه ۲۰۲۵، متوسط قیمت کبالت سولفات (که حداقل ۲۰.۵ درصد کبالت دارد) وارد شده به زنجیره تأمین باتری‌های خودروهای الکتریکی در چین حدود ۲۶۵۰۰ یوان یا ۳۶۵۵ دلار به ازای هر تن بود، که این رقم نسبت به اوج‌های قیمتی بالاتر از ۲۰۰۰۰ دلار و ۱۸۰۰۰ دلار به ازای هر تن در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۲۲ کاهش یافته است.
طبق گزارش اخیر BMO Capital Markets، در واقع قیمت‌های واقعی کبالت در پایین‌ترین سطح تاریخی خود قرار دارند، با توجه به قیمت‌های میانگین سالانه که برای تورم از داده‌های USGS از دهه ۱۹۲۰ تنظیم شده‌اند.
تقریباً تمام تولید کبالت، یک محصول جانبی از استخراج نیکل و مس است. تولید مس در جمهوری دموکراتیک کنگو (DRC) به سرعت در حال افزایش است که منجر به جهش نزدیک به ۴۰ درصدی تولید کبالت این کشور در سال ۲۰۲۴ می‌شود. جمهوری دموکراتیک کنگو اکنون ۸۰ درصد از عرضه جهانی کبالت را تأمین می‌کند و پیش‌بینی می‌شود تولید کبالت این کشور در سال ۲۰۲۴ از ۳۰۰۰۰۰ تن عبور کند.
بحران قیمت کبالت؛ آیا عرضه اضافی راهی به سوی تعادل دارد؟
تولید کبالت به عنوان محصول جانبی در اندونزی نیز در حال افزایش است، کشوری که پس از سال‌ها گسترش، بیش از نیمی از عرضه جهانی نیکل را تأمین می‌کند.
BMO اعلام کرده است که هیچ نشانه‌ای برای متوقف کردن افت بیشتر قیمت‌ها وجود ندارد، چرا که قیمت‌ها از سقف‌های تاریخی که توسط تأمین‌کنندگان کوچک مقیاس ایجاد شده بودند، عبور کرده‌اند.
این گزارش اشاره می‌کند که:«کبالت به هیچ عنوان غریبه با عرضه اضافی نیست و در این مرحله، معمولاً شاهد تعدیل بازار از طریق کاهش تولید از معادن سنتی در جمهوری دموکراتیک کنگو خواهیم بود. اما بازار کبالت اکنون آنقدر بزرگ است که تنها با کاهش استخراج معادن سنتی نمی‌توان آن را متعادل کرد.»
BMO هیچ مدرکی پیدا نکرده است که نشان دهد تولیدکنندگان کوچک مقیاس در جمهوری دموکراتیک کنگو شروع به کاهش فعالیت‌های استخراج کبالت خود کرده‌اند و بر این باور است که ذخیره‌سازی استراتژیک دولتی نمی‌تواند عرضه را جذب کند و تنها نشانه‌هایی از شکل‌گیری باطله‌های کبالت (که در صورت افزایش قیمت‌ها قابل بازیابی خواهند بود) ممکن است نشان دهند که کف قیمت‌ها به دست آمده است.
طبق گزارش Adamas Intelligence، یک شرکت تحقیقاتی زنجیره تأمین خودروهای الکتریکی مستقر در تورنتو بازار خودروهای الکتریکی همچنان با سرعت خوبی در حال گسترش است و پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۲۵، اولین سال تقویمی باشد که ظرفیت باتری خودروهای الکتریکی مسافری – که نشان‌دهنده تقاضای بهتر مواد باتری است نسبت به فروش واحدها – به بیش از ۱ ترابایت ساعت برسد.
این وضعیت کاملاً متفاوت از سال ۲۰۱۷ است، زمانی که بزرگترین تولیدکننده کبالت، گلنکور، اولین بار از رونق آینده کبالت به واسطه صنعت نوظهور خودروهای الکتریکی خبر داد. در آن سال، ۳۸ گیگاتولت ساعت ظرفیت باتری خودروهای الکتریکی وارد جاده‌ها و مسیرهای سراسر جهان شد.
کاهش سهم کبالت در باتری‌های خودروهای الکتریکی
در حالی که مصرف کبالت در باتری‌های خودروهای الکتریکی، که منبع اصلی تقاضای کبالت است، همچنان در حال افزایش است، اما این میزان به مراتب کمتر از پیش‌بینی‌های خوش‌بینانه‌ای است که در سال‌های اخیر ارائه شده بود.
در حال حاضر، سهم باتری‌های بدون کبالت مانند باتری‌های لیتیوم آهن فسفات (LFP) به سرعت در حال افزایش است. در چین، سهم LFP از نظر ظرفیت به ۶۵ درصد در نوامبر ۲۰۲۴ رسیده است، جدیدترین ماهی که داده‌های دقیق منتشر شده است.
در همین حال، استفاده از کبالت در هر خودرو در باتری‌های NCM (نیکل-کبالت-منگنز) و NCA (نیکل-کبالت-آلومینیوم) نیز به دلیل صرفه‌جویی‌های مستمر و تمایل به کاتدهای با نیکل بالا (کمتر از ۱۰ درصد کبالت) کاهش یافته است، به‌ویژه در بازارهایی خارج از چین.
این واقعیت که خودروسازان چینی به استفاده از باتری‌های با نیکل متوسط (تقریباً ۵۰ درصد نیکل، ۲۰ درصد کبالت و ۳۰ درصد منگنز) ادامه می‌دهند، چون شکاف هزینه‌ای با LFP به طور قابل توجهی کاهش یافته است، تنها تسکین کمی ایجاد می‌کند.
جدیدترین داده‌ها از Adamas Intelligence که فروش خودروهای الکتریکی، ظرفیت باتری و ترکیب شیمیایی را در بیش از ۱۱۰ کشور پیگیری می‌کند، نشان می‌دهد که اندازه بازار کبالت باتری به سرعت در حال کاهش است، حتی با افزایش کل تن‌های کبالت موجود در خودروهای جدید فروخته‌شده.
در طول سال ۲۰۲۱، زمانی که برق‌رسانی به پارک جهانی خودروها به ۲۸۶ گیگاتولت ساعت رسید، طبق داده‌های Adamas Intelligence، ارزش کبالت موجود در باتری‌های خودروهای الکتریکی فروخته شده در آن سال به ۱.۹ میلیارد دلار رسید (و در سال بعد به ۵۴۰ میلیون دلار دیگر نیز افزایش یافت).
اما در سال گذشته، این رقم به ۱.۲ میلیارد دلار کاهش یافت، با این که مقدار کبالت نصب‌شده تقریباً دو برابر شده بود و به حدود ۶۰۰۰۰ تن رسیده است (این مقادیر فقط شامل تن‌های نهایی نصب‌شده است و تلفات در حین تبدیل، تصفیه و تولید را در نظر نمی‌گیرد).
همان‌طور که نمودار نشان می‌دهد، هزینه‌های کبالت در هر فروش خودروهای الکتریکی در سطح جهانی به طور میانگین به شدت کاهش یافته است. هر خودرو الکتریکی فروخته شده، شامل خودروهای پلاگین و هیبریدهای معمولی، اکنون به طور متوسط فقط حدود ۴۰ دلار کبالت دارد. این رقم در مارس ۲۰۲۲ به ۲۶۰ دلار رسید.
برای تحلیل کامل‌تر بازار فلزات باتری‌های خودروهای الکتریکی، می‌توانید نسخه فوریه نشریه Northern Miner را بررسی کنید که به صورت چاپی و دیجیتال منتشر می‌شود.
