گوشه چشمي به وعده ها
اين وسيله ارتباطي که تاچندي پيش صرفا وسيله اي براي برقراري ارتباط تلفني بيسيم بود امروزه نقش کامپيوتر جيبي ? منشي همراه ? گيرنده تلويزيون و وسيله اي براي دسترسي به شبکه جهاني اينترنت را براي کاربران خود بازي مي کند و به زودي به وسيله اي بيش از پيش حياتي در زندگي بشر تبديل خواهد شد.
در واقع آنچه امروز مشترکان تلفن همراه در جهان مي شناسند ابزاري است که در برگيرنده تمامي موارد ذکر شده و ده‌ها مزيت و خدمات شناخته شده ديگر است. اين در حاليست که مشترکان ايراني تلفن همراه پس از حدود 14 سال که از ورود اين فناوري به ايران مي گذرد هنوز هم با تمام مزايا و کاربردهاي آن آشنا نيستند و به جز مکالمه تلفني و ارسال و دريافت پيام کوتاه کاربرد ديگري براي آنها ندارد.
بيشترين تعداد مشترکان تلفن همراه در ايران را مشترکان اپراتور اول تشکيل مي دهند که شامل جمعيتي در حدود 25 ميليون نفر مي شود . با اين حال اپراتور اول يا شرکت دولتي ارتباطات سيار که از رهگذر ارائه اين سرويس سودهاي بسيار کلاني هم به جيب زده و مبدل به تامين کننده مالي مجموعه وزارت ارتباطات شده است، پس از راه اندازي اپراتور دوم و مواجهه با فضاي رقابتي دست و پا شکسته بازار موبايل وعده ارائه خدمات ارزش افزوده اي را داده است که تا پيش از اين هيچ حرفي از آنها به ميان نيامده بود.
علت اين است که به گفته مقامات اين شرکت ، تمرکز اصلي وزارت ارتباطات بر توسعه ضريب نفوذ و افزايش کمي تلفن همراه در بازار بوده و خدمات ارزش افزوده به دليل سوددهي ناچيز و دردسر هاي حاشيه اي آن چندان مورد توجه و نظر مسئولان اين اپراتور نبوده است.
اما وجود خدمات نسبتا متنوع ايرانسل و تاليا موجب شد تا سطح توقع و سلايق مشترکان تلفن همراه در بازار ايران نسبت به يک دهه گذشته به شکل ملموسي ارتقاء يافته و تقاضاي اين خدمات به نارضايتي هرچه بيشتر مشترکان اين اپراتور که با کيفيت پايين و پوشش آنتن دهي ضعيف دست به گريبان بوده اند? دامن زده است.
با اين وجود ، وعده ارائه خدمات اينترنت بر روي موبايل و سرويس MMS همراه اول تا کنون به مرحله عمل نرسيده و از حد حرف و سخن فراتر نرفته است. در واقع همراه اول هر روز وعده ارائه خدمات ارزش افزوده را به تعويق مي اندازد و تلاش مي کند تا از تنها سرويس آن يعني سرويس پيامک که شبکه آن نيز در بسياري از موراد دچار اختلال است، حداکثر درآمد ممکن را کسب کند.
در مقابل خبرگزاري ها گزارش دادند ؛ اپراتور Korek Telecom که سرويس RBT را به بيش از 70 ميليون مشترك در سرتاسر جهان ارائه مي دهد ، به تازگي اقدام به راه اندازي اين سرويس در کشور عراق کرده است که به دليل پيامدهاي جنگ نفت هنوز هم روي آرامش را نديده و در شرايط امنيتي و اقتصادي بسيار نامناسبي به سر مي برد.
اما مشترکان ايراني در کشوري که درگير جنگ و بحران هاي سياسي و نظامي نيست و به باور مسئولان در حال طي کردن فرايند رشد و توسعه در بخش ارتباطات سيار است، هنوز هم از دريافت ابتدايي ترين خدمات اين وسيله ارتباطي محروم هستند.
يک مشترک همراه اول با تاکيد بر تمايل زياد به دريافت خدمات نوين و مدرن ارزش افزوده موبايل مي گويد: اين قبيل خدمات باعث مي شوند تا بسياري از امور روزانه زندگي مردم با سهولت و سرعت بيشتري انجام شوند.
او که دانشجوي رشته مهندسي است، معتقد است : اپراتور اول همراه با وجود اهميتي که اين خدمات براي مردم دارند از ارائه آن طفره مي رود و اين نشان مي دهد که تقاضا و خواست مشترک براي آنها اهميت چنداني ندارد.
سعيد اماني ، يک مشترک ديگر تلفن همراه بر اين باور است که مشترکان ايراني از آنچه در جهان امروز مي گذرد مطلع هستند با اين حال نمي توانند سليقه و خواست خود را به ارائه دهندگان سرويس موبايل تحميل کنند.
وي مي گويد: در تمام بازارهاي جهان خواست و تقاضاي مردم است که کم و کيف عرضه خدمات و محصولات را تعيين مي کند اما در ايران اين،عرضه کنندگان هستند که سطح محدودي از کيفيت و کميت خدمات را به مشتريان خود تحميل مي کنند.
فريبرز شکرابي يک کارشناس بازار موبايل در اين مورد معتقد است: بازار تلفن همراه ايران با وجودي که از انحصار کامل شرکت مخابرات دولتي خارج شده است، باز هم با سبک و سياق انحصاري اداره مي شود و ترجيح مشتري هيچ نقشي در شاخص هاي کيفي خدمات بازار ندارند.
وي با اشاره به وعده هاي عملي نشده ارتباطات سيار در مورد ارائه خدمات GPRS مي گويد: اگر يک اپراتور در خارج از ايران چنين رفتاري را با مشتريان خود مي کرد ، تا کنون ورشکست شده و از ميدان رقابت خارج شده بود. در حالي که اپراتور اول ايران، با وحود تعداد بالاي مشترکان خود هيچ نگراني از اين بابت ندارد و اين نشان مي دهد که رقابت به مفهوم واقعي در اين بازار وجو ندارد.
سيما ميداني يک مشترک ديگر تلفن همراه معتقد است: رفتارهاي دور از اصول مشتري مداري شرکت ارتباطات سيار به اپراتورهاي ديگر از جمله ايرانسل هم سرايت کرده و باعث شده تا اين اپراتور با وجود کيفيت پايين شبکه و اختلالات شديدآن، به تبليغات خود براي جذب مشترک ادامه دهد.
وي مي گويد: اين اپراتور هم به خوبي مي داند که مشترکان ايراني حق انتخاب بيشتري ندارند و اگر از بد قولي ها و مشکلات شبکه همراه اول به ستوه بيايند چاره اي جز خريدن سيم کارت ايرانسل ندارند و به همين دليل هم مي توان هر برخوردي را با آنها کرد.
اين مشترک تلفن همراه مي گويد: متاسفانه مشترکان هم براي احقاق خود هيچ تلاشي نمي کنند . به عنوان نمونه وقتي نرخ پيامک همراه اول زياد شد انتظار مي رفت تا ميزان اراسل پيامک از سوي مردم به شدت کاهش يابد و مردم به اين نحو نسبت به گرانفروشي مخابرات دولتي اعتراض کنند. اما چنين نکردند و حتي اعتراضي هم به اين موضوع نشد.
آنچه مسلم است، رشد و توسعه شبکه تلفن همراه ايران به اين دليل متمرکز بر جنبه کمي است که اولا احساس در اختيار داشتن بازاري انحصاري در اپراتورها هنوز هم با شدت گذشته يا برجاست و از سويي فرهنگ تقاضاي مبتني بر مشتري محوري در بازار ايران شکل نگرفته است. به همين دليل هم همراه اول بدون خدمات ارزش افزوده و با اختلالات ناگهاني فراوان و نرخ هاي ناعادلانه تعرفه خدمات مشتري دارد و ايرانسل نيز از اين بازار نااميد نشده است.
15/13