موبنا – رکود، بازار مسکن را به کسادی کشانده و برای سرمایه‌گذاری ناامن کرده و این اتفاق در حالی رخ داده است که رونق این بازار تاثیر مثبتی نیز در ایجاد اشتغال دارد و هر مسکن متوسط 150 شغل مستقیم و هزار شغل غیرمستقیم ایجاد می‌کند.
علل رکود مسکن از زوایای مختلفی قابل بررسی است، اما به‌هرحال میزان سازندگان مسکن و تقاضای ورود به این بازار برای سرمایه‌گذاری با سردی مواجه شده است.
سازندگان مسکن به دلیل مشکلاتی که در تامین پارکینگ‌ها دارند و به دلیل محدودیت فضایی از نظر تراکمی به مشکل خورده‌اند و این موضوع به کاهش صدور پروانه‌های ساختمانی منجر شده است.
همچنین بالا رفتن قیمت ساخت نیز یکی دیگر از علل بی‌رونقی بازار مسکن در سال‌های اخیر بود. رشد 60 درصدی نرخ مسکن در حالی که افزایش توانایی خرید وجود نداشته است، باعث شد بازار از شور و حال بیفتد. گرانی کارگر، نبود نقدینگی، عوارض روزافزون شهرداری‌ها و تغییرات نرخ مصالح ساختمانی نیز بار هزینه‌ای ساخت مسکن را بر گردن بساز و بفروش‌ها بیشتر کرد و این صنف را دچار نا امیدی کرد.
آنچه در این میان جالب است، عدم خروج از رکود دراین مدت زمان طولانی است، زیرا رکود در بازار مدت زمان معینی بین دو تا 4 سال دارد. در این زمان یکی از طرفین معامله حال خریدار یا عرضه‌کننده شکست را پذیرفته و خرید و فروش دوباره آغاز می‌شود.
در زمان رکود پس از توقف خرید توسط خریداران، عرضه‌کننده‌ها پس از مدتی کاهش نرخ می‌دهند و یا اینکه توانایی خرید مردم در مدت رکود افزایش می‌یابد. در این حین خریدار دوباره وارد بازار می‌شود. پس از مدتی عرضه‌کننده بازار را مناسب برای افزایش قیمت می‌یابد و با بالا رفتن قیمت‌ها پس از مدتی دوباره توقف خرید اتفاق می‌افتد؛ این روند عادی بازار مسکن است، اما این بار نه عرضه‌کننده‌ها قیمت را کاهش دادند و نه خریداران دست پری برای خرید داشتند.
بانک‌ها برندگان اصلی رکود مسکن
توقف خرید و فروش در مسکن سرمایه‌ها را به سمت بانک‌ها برد و سرمایه‌گذاران نیز به دلیل سودده بودن بانک‌ها و نبود ریسک خواب سرمایه و همچنین نیاز نداشتن به انتظار طولانی از این روند راضی هستند.
خریداران نیز دست خالی با افزایش چشمگیر قیمت مسکن مواجه شده‌اند و گذشت از زمانی که می‌توانستند با اندکی پس‌انداز و وام مسکن چند میلیونی سقفی بالای سر داشته باشند. این مسایل با بر هم زدن شرایط، رکود را در یکی از پر منفعت‌ترین فعالیت‌های اقتصادی کشور رقم زد.
وام 80میلیونی لرزه‌ای در بازار بی‌حال مسکن
دولت برای ایجاد حیات در بازار مسکن تلاش کرد تا با افزاش رقم وام‌های بانکی، شور و هیجان را به بازار مسکن باز گرداند، اما آیا این نرخ‌های وام با اقساط بالای 800 هزار تومان و سود 24 رصد می‌تواند دوباره شوق خرید خانه را دردل کارمندان با حقوق‌های این چنینی وارد کند؟
پرداخت وام 80 میلیونی هفته گذشته تصویب شد و انتظار می‌رود تحرکی در آشفته بازار مسکن ایجاد کند. همچنین تغییر در نرخ سودهای بانکی و کاهش آنها شاید بتواند به زنده کردن این بازار کمک کند، اما مدیریت این بازار نیازمند برنامه‌ریزی و حمایت است تا خریدار و فروشنده و سرمایه‌گذار این بخش با آرامش بیشتر بتوانند وارد گود شوند، زیرا تجربه ثابت کرده است افزایش نرخ وام‌های بانکی بیشتر باعث ایجاد تورم در نرخ مسکن شده و این افزایش نقدینگی به جای اینکه باعث افزایش توانایی خرید شود و خریدار را به سمت گزینه‌های بهتر و بزرگتر ببرد، باعث افزایش نرخ مسکن شده است.
مسکن‌های بی‌خریدار
ایرج رهبر، رییس کانون سراسری انبوه‌سازان مسکن تهران در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین با اشاره به تصویب وام 80 میلیونی خرید و 60 میلیونی ساخت مسکن گفت: «این تسهیلات در مدت طولانی حدود یک سال به بازار مسکن کمک خواهد گرد، زیرا حداقل یک‌سال زمان می‌برد تا سرمایه‌گذاران بانکی بتوانند بر روی سپرده‌هایشان این وام را دریافت کنند.»
وی تصریح کرد: «افزایش نرخ وام مسکن و ساخت چند حسن دارد و تحرکاتی در بازار مسکن ایجاد خواهد کرد، اما امیدواریم محدودیت‌ها در این بخش برداشته شود.»
رهبر با اشاره به کافی نبودن میزان سرمایه در نظر گرفته شده برای این تسهیلات گفت: «وام‌هایی که اعلام کردند، 80، 60 و 40میلیون تومان است که شرایط خاصی دارد و باید سرمایه‌گذاری یک‌ساله‌ای انجام شود. همچنین تعداد وام‌ها بیش از 80 هزار فقره در سال نیست و این محدودیت گرچه برخروج از رکود موثر است، اما بین یک میلیون و 200 هزار تا 500 هزار واحد مسکونی در کشور نیاز است که تنها 80 هزار مورد آن با این وام در کشور فراهم می‌شود که این درصدی نیست که تاثیر آن‌چنانی داشته باشد.»
رییس کانون سراسری انبوه‌سازان مسکن تهران با اشاره به وام ساخت مسکن نیز اظهار داشت: «با 60 میلیون تومان وام با بهره 24 درصدی منابع مالی گرانی برای ساخت فراهم شده است که باعث کاهش قیمت مسکن نمی‌شود.»
وی با اشاره به دپو شدن مسکن‌ها در دو سال گذشته گفت: «در حال حاضر مسکن‌های تولیدی دو سال گذشته روی دست سازنده مانده و خریداری وجود ندارد تا با بازگشت سرمایه سازنده‌ها اقدام به ساخت مسکن جدید کنند.»
ایرج رهبر تاکید کرد: «برای آینده مسکن باید برنامه‌ریزی‌ها به‌گونه‌ای باشد که خریدار و سازنده در کنار هم پیش بروند.»
این کارشناس بخش مسکن با اشاره به تاثیر موقت کاهش نرخ سود بانکی بر بازار مسکن گفت: «کاهش نرخ هم می‌توانست تاثیر داشته باشد، زیرا در حال حاظر هر کسی که کمی سرمایه دارد، به دلیل سهل‌الوصول بودن سود آن را در بانک می‌گذارد؛ البته کاهش دو درصدی سود پرداختی آن‌قدر نیست که سپرده‌گذار ریسک خارج کردن سپرده از بانک‌ها را بپذیرد و تاثیر شگرفی در خروج سرمایه از بانک‌ها ندارد. همچنین دلیل ندارد حتما این سرمایه خارج شد به سمت بازار راکد مسکن هدایت شود، زیرا در این گونه مواقع سرمایه‌ها به سمت فعالیت‌های پرسودتر مانند طلا، دلار، واردات، صادرات و بازرگانی می‌رود و بازار مسکن باید فعال باشد تا این سرمایه را جذب کند.»
