كافي است قيمت چيزي روي اين كره خاكي زياد شود تا رانندگان هم به همان بهانه، كرايه‌ها را زياد كنند. گرچه اين كارشان در اكثر موارد غيرقانوني است اما در اين چند سال اخير، تبديل به يك سنت شده كه رانندگان تاكسي را در دسته پردرآمدترين افراد جامعه جاي داده. «تق» اين‌روزها هم، تك‌نرخي شدن قيمت بنزين است. گرچه اوايل امسال افزايش بيست درصدي كرايه‌ها از طرف شوراي شهر تصويب شد اما با افزايش قيمت بنزين بازهم كرايه‌ها افزايش پيدا كرده، آن‌هم به صورت غيرقانوني. اتفاقي كه جو رواني بسيار بدي در ميان مردم ايجاد كرده.
افزايش به هربهانه
در گذشته، رانندگان تاكسي در دسته كم‌درآمدترين مردم كشور جاي مي‌گرفتند اما از وقتي با افزايش‌هاي ناگهاني قيمتي در كشور مواجه شده‌ايم، افزايش كرايه‌هاي تاكسي هم به صورت نجومي اتفاق مي‌افتد. تا نان گران مي‌شود، كرايه هم زياد مي‌شود، تا كره گران مي‌شود كرايه هم افزايش پيدا مي‌كند، خلاصه اينكه از شير مرغ گرفته تا جان آدميزاد، هرچه كه افزايش قيمت داشته، روي كرايه تاكسي هم اثر مستقيم داشته. مردمي كه با نداشتن وسيله نقليه مجبورند مسيرهايشان را با تاكسي طي كنند، مجبورند كرايه‌هاي غيرمنطقي را بپردازند و جالب اينكه در اكثر موارد تاكسي‌دار، پيروز بحث بين مسافر و راننده بر سر قيمت است. براي مسافري كه حقوقش در نهايت به يك ميليون تومان مي‌رسد، افزايش حتي 200 توماني كرايه‌ها هم برايش سنگين است. كرايه‌اي كه تا دو سال پيش سيصد تومان بوده، امروزه به هزار و دويست تومان رسيده و اين يعني افزايش حداقل چهاربرابري درآمد رانندگان تاكسي. جالب اينكه درآمد كارگران هنوز به اندازه سه برابر هم زياد نشده است. با اين وجود، بحث بيمه و هزينه‌هاي تاكسي‌داران هم مطرح است كه به‌تمام وجود نمي‌تواند اين افزايش‌هاي بي‌رويه را توجيه كند.
كرايه‌ها به صورت قانوني فقط يك بار در سال افزايش پيدا مي‌كنند
كرايه‌هاي تاكسي براساس مصوبه شوراي هر شهر تعيين مي‌شود و تاكسي‌داران موظفند برهمان اساس، قيمت‌ها را افزايش دهند. اين نرخ‌گذاري سالي يك بار آن‌هم براساس افزايش ميزان تورم محاسبه و اعمال مي‌شود. تاكسي‌داراني كه براساس ليبل‌بندي كار مي‌كنند و در خط‌هاي مشخص مشغول به فعاليت هستند، نمي‌توانند تخلفي داشته باشند اما تاكسي‌هاي گردشي و اتومبيل‌هاي شخصي كه در شهر مي‌چرخند، كرايه‌ها را به صورت دلبخواه افزايش مي‌دهند. گرچه حذف بنزین سهمیه‌ای تنها به هر خودروی شخصی 18 هزار تومان هزینه ماهانه اضافه می‌کند اما بعضي رانندگان فرصت را غنيمت شمرده و بازهم به كرايه‌ها افزوده‌اند. با اينكه تنها دو ماه از افزايش بيست درصدي نرخ كرايه‌ها در سال جديد مي‌گذرد.
افزايش‌هاي غيرقانوني
طی روزهای گذشته اعضای شورای شهر تهران، فرمانداری و استانداری تهران اعلام کرده‌اند که هیچ‌گونه افزایشی در نرخ کرایه‌های تاکسی نخواهند داشت. اقبال شاکری عضو کمیسیون عمران شورای شهر تهران به مهر گفته‌است: «تک نرخی شدن بنزین باید تجزیه و تحلیل و مشخص شود چقدر بر هزینه‌های رانندگان تاکسی افزوده خواهد شد. افزایش ۳۰۰ تومانی تاثیر چندانی بر هزینه‌ها نخواهد گذاشت. همچنین نرخ افزایش کرایه تاکسیها ۲۰ درصد بود، در حالی که نرخ تورم سالانه ۱۴ درصد و ما بیش از متوسط نرخ تورم، کرایه‌ها را افزایش داده‌ایم، زیرا چنین شاخص‌هایی را پیش‌بینی کرده بودیم.» شاکری با تاکید بر اینکه در لایحه نرخ کرایه تاکسی ها، بندی وجود دارد که در آن اعلام شده در صورت نیاز به تغییر نرخ کرایه‌ها، امکان ارائه دوباره لایحه وجود دارد، گفت: «اگر معاونت حمل و نقل لازم ببیند که کرایه‌ها نیاز به افزایش دارد، دلایل خود را به شورا می‌آورد و نمایندگان آن را بررسی می‌کنند اما افزایش کرایه‌ها در دستور کار ما نیست.»
تذكر به تاكسيراني براي نظارت بيشتر
حبیب کاشانی، خزانه‌دار شورای شهر که قانونا، یکی از مسئولان نرخ‌گذاری بر حملونقل عمومی است نيز در این‌باره گفته: «به تاکسيرانی و شهرداری تهران تذکر می‌دهیم در این روزها که وضعیت کرایه‌ها به هم ریخته، با استقرار بازرسان در خطوط تاکسیرانی، به دریافت کرایه‌های قانونی نظارت کنند.» این عضو شورای شهر درباره اینکه آیا قرار است کرایه‌های تاکسی به صورت قانونی و با مصوبه شورای شهر باز هم گران شود، گفت: «اولا قرار نیست کرایه‌ها خودسرانه افزایش یابد و هر کس به میل خود خدماتش را گران کند، ولی باید وضعیت رانندگان تاکسی را در هم در نظر داشت که مجبورند به جای بنزین 700 تومانی، از بنزین 1000 تومانی استفاده کنند و دست کم 40 درصد به هزینه سوخت آنها اضافه شده است. طبیعتا باید درباره این اضافه هزینه رانندگان تاکسی هم فکری کرد، شخصا با رئیس شورای شهر مکاتبه می‌کنم تا در این‌باره فکری شود. البته از دولت هم می‌خواهیم تبعات تصمیمی را که گرفته در افزایش هزینه حملونقل عمومی مطالعه کند و برای جبران ضرر و زیان تاکسیران‌ها اقدامی کند.»
دریافت کرایه تاکسی بیش از مصوبه، غیرقانونی است
محسن سرخو، رئیس کمیته حمل ونقل و ترافیک شورای اسلامی شهر تهران هم درباره افزایش غیررسمی نرخ کرایه‌ها گفته است: «شورای اسلامی شهر تهران مصوبه افزایش کرایه تاکسیها در سطح شهر تهران را در سال 93 تصویب و از اوایل سال 94 نیز اجرایی شد بنابراین تاکسیها حق افزایش نرخ بیش از قیمت مصوب را ندارند. در حال حاضر سهمیه بنزین تاکسیها قطع نشده است و از طرفی نیز اکثر تاکسی‌های شهر تهران دوگانه سوز بوده و از سوخت CNG نیز استفاه می‌کنند، بنابراین افزایش کرایه‌ها در این مقطع منطقی نیست و سازمان تاکسیرانی باید نظارت خود را بر اجرایی شدن مصوبه شورا در خصوص نرخ کرایه‌ها افزایش دهد.» رهبري امسال را سال همدلي و همزباني دولت و مردم اعلام كرده‌اند. اين درحالي است كه با افزايش غيرقانوني كرايه‌هاي تاكسي بين مردم و رانندگان دودستگي‌اي ايجاد شده كه مردم را در مقابل دولت قرار مي‌دهد. به نظر مي‌رسد با اين اتفاق، همبستگي بين مسئولان و مردم، خدشه‌دار مي‌شود كه چندان به نفع كشور نخواهد بود.
