مزار کوهنورد عاشق در ارتفاع 3750 متری
این گور کوچک و ساده متعلق به یک کوهنورد آلمانی عاشق دنا و ایران است. نامش رلف هنکلس بود، یک فیزیکدان اهل و متولد آلمان؛ جسد نه اما خاکستر جنازه سوزانده‌شده رلف هنکلس فیزیکدان آلمانی ١٢ سال پیش با همکاری سفارت آلمان و تعدادی از مردم محلی شهر سی‌سخت در استان کهگیلویه‌وبویراحمد، که نزدیک‌ترین شهر به قله‌های دنا است، در این نقطه به خاک سپرده شد.
رلف هنکلس فقط یکی از صدها کوهنوردی است که از حدود ٧٠ سال پیش به این سو، هرسال برای صعود به مجموعه‌قله‌های بالای چهارهزارمتری دنا راهی ایران و این استان می‌شوند. سفر و صعود او اما تفاوتی بزرگ با دیگر کوهنوردان داشت، رلف هنکلس اولین‌بار بیشتر از ٤٠ سال پیش به ایران آمد، ابتدا از قلعه بابک و الموت دیدن کرد و سپس راهی دنا شد، اما این سفر پاگیرش کرد و پس از آن بیشتر از ٢٠ بار دیگر برای دیدن و بالارفتن از دنا به ایران آمد.
زواره نیک‌اقبالیان، سی‌سختی پژوهشگر ساکن همین شهر و نویسنده کتاب «دنا نام‌ها و یادها» که با کوهنوردان خارجی بسیاری برای صعود از دنا همکاری و آنها را راهنمایی کرده است، از ابتدای حضور رلف هنکلس در ایران و پای کوه دنا با او آشنا بوده است. نیک‌اقبالیان درباره او در گفتوگو با «شرق» می‌گوید؛ «آقای رلف هنکلس عاشق شرق و مولانا و گویی در پی پیداکردن گمشده‌ای بزرگ بود، پیش از آنکه به ایران بیاید و با دنا آشنا شود، مدتی در ترکیه بود اما به گفته خودش، گمشده‌اش را آنجا پیدا نکرد و در ادامه راهی ایران شد، پس از آمدن به ایران ابتدا به قلعه بابک و الموت رفت و بعد راهی دنا شد و انگار همان چیزی را که دنبالش می‌گشت اینجا یافته بود. مدت‌ها اینجا ماند و پس از آن نیز همیشه، چه پیش از انقلاب و چه بعد از آن، دوباره و چندباره برای دیدن و صعود به دنا می‌آمد. تا اینکه حدود ١٥ سال پیش، پس از آنکه در آلمان به تشخیص پزشکان معالجش متوجه ابتلای خود به بیماری سرطان میشود و به او می‌گویند به بهبود و درمانش امیدی نیست، به فرزندانش وصیت می‌کند حتما جنازه‌اش را در کوه دنا دفن کنند».
نیک‌اقبالیان در ادامه در رابطه با چگونگی دفن او در دنا نیز می‌گوید: «بعد از آنکه رلف هنکلس به دلیل سرطان از دنیا رفت، اعضای خانواده‌اش تلاش کردند برای عمل به وصیتش او را در دنا دفن کنند، با‌این‌حال به دلیل مخالفت‌ها و مشکلاتی که در زمینه انتقال جنازه و دفن در دنا پیش آمد، درنهایت ترتیبی داده شد تا همان‌جا در آلمان جنازه او سوزانده شود و خاکسترش را با همکاری سفارت آلمان به ایران فرستادند و به سی‌سخت منتقل کردند، اینجا در سی‌سخت نیز با همکاری جمعی از اهالی و کوهنوردان آشنا به منطقه، خاکستر به ارتفاعات دنا منتقل شد و در کنار چشمه پیدنی، که از چشمه‌های معروف در یکی از مسیرهای اصلی صعود به دناست، به خاک سپرده و روی مزارش نیز قطعه‌شعری نوشته شد».
نیک‌اقبالیان، همچنین در گفتوگو با روزنامه «شرق» می‌افزاید: «البته آقای رلف هنکلس تنها آلمانی شیفته دنا نیست، حدود ١٠ سال پیش نیز کوهنورد دیگری از اهالی همین کشور، که برای صعود به دنا آمده بود، هنگام پایین‌آمدن از قله، در ادامه مسیر به یکی از روستاهای کوهپایه دنا به اسم روستای لما می‌رود و شب را همان‌جا می‌ماند، درنهایت وقتی برای خداحافظی از روستا آماده می‌شد، متوجه میشود مدرسه این روستا مناسب نیست و ساختمانی مخروبه و قدیمی است و تصمیم می‌گیرد به پاس قدردانی از میهمان‌نوازی اهالی این روستا برای آنها مدرسه‌ای بسازد که در ادامه با هماهنگی با استانداری و سازمان نوسازی مدارس، در همین روستا مدرسه‌ای مجهز و نوساز ساخت؛ مدرسه‌ای که این کوهنورد آن را به‌نام دخترش الیزابت‌رز نام گذاشت».
به گفته اعضای هیأت کوهنوردی استان کهگیلویه‌وبویراحمد، هرساله حدود ٦٠٠ تا هزار کوهنورد خارجی از کشورهای مختلف، که بیشتر آنان از کشورهای اروپایی هستند، راهی استان کهگیلویه‌وبویراحمد می‌شوند تا به دنا صعود کنند. آنها به نقل از این کوهنوردان می‌گویند یکی از اصلی‌ترین موانع پیش‌روی حضور آنان و دیگر هم‌نوردان‌شان برای صعود به دنا، مشکلات و سختی‌های مربوط به صدور ویزا و روادید است و اگر این مشکل برطرف یا تسهیل شود، بر تعداد کوهنوردانی که برای صعود به دنا به ایران خواهند آمد، بسیار افزوده خواهد شد.
دنا را بهشت کوهنوردان می‌خوانند. رشته‌کوه دنا، بلندترین کوه و بزرگ‌ترین چین‌خوردگی رشته‌کوه بزرگ زاگرس محسوب میشود و خط‌الرأسی به طول تقریبا ٩٠ کیلومتر دارد و بین سه استان کهگیلویه‌وبویراحمد، اصفهان و فارس واقع شده است. این رشته‌کوه زیبا ٤٩ قله بالای چهارهزارمتر دارد. دنا با بزرگ‌ترین مجموعه قله‌های چهارهزار متری در ایران، همچون گوهری بی‌همتا در میان رشته کوه‌های ایران می‌درخشد. درباره دنا یک اشتباه عاميانه وجود دارد، دنا یک قله نيست بلکه یک رشته‌کوه است. دنا از شمال‌غربی تا جنوب شرقی کشیده شده است که به سه رشته اصلی و یک رشته فرعی عمودی توسط سه گردنه، بیژن، مورگل غربی و پوتک تقسیم میشود.
رشته مرکزی دنا از گردنه بیژن به ارتفاع سه‌هزارو ٢٠٠ متر تا گردنه مورگل غربی به ارتفاع چهارهزاروصد متر ادامه دارد و ١٨ قله بالای چهارهزارمتر دارد، بلندترین قله رشته دنا و همچنین رشته بزرگ زاگرس قله قاش مستان یا بیژن٣ است. قلل دیگر این رشته از گردنه بیژن به ترتیب عبارتند از: بَرد آتش، سی‌چان ١، ٢ و ٣ ، حوض‌دال، کرَ سُمی شرقی، کَر سُمی غربی، تنگه راه (حرا)، بیژن ١ (ماش)، کپیری، بیژن ٢ (برج آسمانی)، قِزِل قُله، هِرم، کیخسرو، بن رو، بیژن ٣ (قاش مستان) ، قبله، مورگل، مورگل غربی (پازنک) و مورگل شمالی.
در جناح مركزي دنا، قله مورگل نيز از محور روستاي كرمي در كنار جاده ياسوج-ميمند مي‌توان در مسير رودخانه كره تا نومون اول رسيد و از مسير تنگ زولدون از ديواره زير قله صعود كرد و ابتدا به قله کل گردل رسيد و سپس به سمت شرق و از روي خط‌الرأس اصلي حركت کرد و به قله مورگل (دومين قله دنا) به ارتفاع چهارهزارو ٤٢٥متری رسيد. از ديگر قله‌هايي كه در جبهه مركزي قرار دارند و از جنوب و از مبدأ سي‌سخت مي‌توان به آنها صعود كرد، سي‌چاني و برد آتش هستند كه از دو مسير گردنه بيژن و دره‌سي چاني قابل‌دسترسي‌اند كه در مدت يك روز مي‌توان به آنها صعود كرد.
