اگر از سرطان نمی ترسید، بخوانید!

با وجود این کمتر کسی از کسانی که چهارشنبه هفته گذشته از خیابان «مقصود بیگ» و از جلوی شهر کتاب «فرشته» گذشتند، نسبت به کمپین اطلاع رسانی درباره «سرطان ریه» کنجکاوی نشان دادند.

اعضای «خیریه دهش پور» که تشکلی مردمی و قدیمی برای کم کردن آلام مبتلایان به سرطان است، اعتقاد دارند بسیاری فکر می کردند کمپین اطلاع رسانی درباره این بیماری برای جمع آوری پول است درصورتی که این برنامه به گفته «شهرناز بهزادی» مدیر روابط عمومی دهش پور تنها با هدف اطلاع رسانی عمومی درباره انواع سرطان هاست: «دهش پور با کمک مردم و خیرین اداره می شود و برای جمع آوری کمک ها، بازارچه های خیریه برگزار می کند وکمپین های اطلاع رسانی فقط با هدف آشنایی برای پیشگیری از ابتلای افراد به سرطان های مختلف است.»

اما آیا واقعاً ترس از پرداخت پول تنها دلیلی است که کمپین اطلاع رسانی درباره یکی از مهلک ترین سرطان ها چنین سوت و کور برگزار شد؟ آمارها می گوید که سالانه 50 هزار نفر در ایران به خاطر مصرف دخیانیات جان خود را از دست می دهند با وجود این برخی گزارش ها مدعی شده اند که میانگین سن مصرف دخانیات در کشور به سال های نوجوانی رسیده است!

ایده کمپین اطلاع رسانی در خیابان ها و مکان های عمومی را شادان رزاقی که دانشجوی رشته پزشکی است به انجمن خیریه دهش پور می دهد و انجمن هم می پذیرد. هرچند نقطه و مکانی که برای اطلاع رسانی در نظر گرفته شده خیلی هم در دید نیست و شاید اگر در مکانی عمومی تر برگزار می شد، توجه افراد بیشتری را به خود جلب می کرد. به گفته او این کمپین، چهارمین کمپین بعد از سرطان دهانه رحم، پستان و پروستات است. او بیش از هرچیزی هدف کمپین های اطلاع رسانی را پیشگیری از ابتلا به سرطان می داند.

به گفته او درست در زمانی که تعداد مبتلایان به سرطان ریه در کشوری مثل امریکا رو به کاهش نهاده، این بیماری در ایران سیر صعودی داشته و همین مسأله اطلاع رسانی درباره آن را به یکی از ضروریات روز جامعه ایرانی تبدیل کرده است! عطیه خورسند، رزیدنت پاتولوژی هم سرطان ریه را کشنده ترین سرطان در دنیا می داند. او البته یک خبر خوب هم دارد.

این سرطان جزو قابل پیشگیری ترین سرطان ها در جهان است. بیماری که وقتی بر جان و جسم بیمار سایه می افکند فقط تا 15 درصد شانس زنده ماندن را برای او باقی می گذارد. همین است که او و دوستان جوانش تصمیم گرفته اند که اطلاع رسانی را در رأس برنامه خود در خیریه دهش پور قرار دهند.

90 درصد سرطان ریه ناشی از پک های سیگار است. افراد سیگاری زیادی چهارشنبه گذشته از جلوی شهرکتاب گذشتند و در حالی که دود سیگار را به هوا می دادند متوجه پلاکارد و بادکنک های آبی که به دنبال هوای سالم برای آنها بود نشدند یا اگر دیدند توجهی نکردند، تا باز این سؤال پیش بیاید که چرا افراد بدون هیچ واهمه ای با هر پک سیگار به مرگ بوسه می زند.

* سیگاری نوع دوم!

دانشجویان پزشکی حاضر در شهر کتاب فرشته نکته دیگری را هم یادآوری می کنند. کسانی که سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان ریه دارند 2 تا 3 برابر بیشتر از افراد دیگر در معرض ابتلا به این سرطان هستند. سرطان ریه خیلی دیر خود را نشان می دهد گاهی تا 4 سال هیچ نشانه ای از خود بروز نمی دهد. زمانی خود را نشان می دهد که بخش های زیادی از بدن را فراگرفته باشد. بعد از آن است که سرفه های مداوم به جان بیمار می افتد.

ممکن است بسیاری آن را با یک سرماخوردگی یا آلرژی اشتباه بگیرند. خلط خونی، درد سینه، درد استخوانی و زخمی شدن ناخن ها از دیگر علائم این بیماری است. بعد از آن زخم در بدن پخش می شود. این بیماری سنین بین 40 تا 60 سال را درگیر می کند. ترک سیگار یک گام بزرگ برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری است. به گفته خورسند کسانی که پیش از میانسالی سیگار را ترک می کنند تا 90 درصد خود را از دست سرطان ریه نجات داده اند. این بیماری در مراحل اولیه به درمان جواب می دهد.

شیمی درمانی و پرتودرمانی موفقیت کمتری دارد. براساس تحقیقات ازدواج با یک فرد سیگاری هم می تواند ابتدای مسیری باشد که به سرطان ریه منتهی می شود! به گفته خورسند اگر کسی با فردی سیگاری ازدواج کند بین 20 تا 30 درصد احتمال دارد که به سرطان ریه مبتلا شود. این فرد و وابستگان سببی و نسبی آن که در یک فضا زندگی می کنند به اصطلاح «سیگاری نوع دوم» محسوب می شوند. همچنین هر 15 سیگار که کشیده می شود یک «ژن» در بدن جهش پیدا می کند و به سمت سرطانی شدن می رود.

نگار حجتی کارشناس ارشد علوم تغذیه هم از دیگر کسانی که امروز به کمپین آمده تا از تغذیه و سرطان سخن بگویند. چند خانم جوان دور او جمع شده اند. چند خانمی که البته به قصد شهر کتاب آمده اند و با اصرار اعضای انجمن پای حرف های این کارشناس می ایستند. حجتی مرگ 30درصد از مبتلایان به سرطان را به دلیل سوءتغذیه می داند. همین حرف های او نشان می دهد که یک تغذیه سالم تا چقدر می تواند کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان را تحت تأثیر قرار دهد. البته تغذیه در پیشگیری از سرطان هم مؤثر است: «بیان بعضی از ژن ها تحت تأثیر تغذیه است. اگر این بیان اشتباه شود به سلول های سرطانی منجر می شود.»

* کدام منطقه اورانیوم خیز است

رکسانا خوش خلق هم دانشجوی پزشکی است. او هم سرش خلوت است. انگار هیچ یک از افرادی که امروز مسیرشان به خیابان مقصودبیگ خورده، کوچکترین سؤالی درباره سرطانی که به گفته خوش خلق سالانه یک میلیون و 370هزار نفر را در جهان به کام مرگ می فرستد، ندارد. شاید خیلی هم نباید تعجب کرد وقتی بی محابا با هر پک سیگار مرگ دسته جمعی خانواده را رقم می زنیم! او یک نکته قابل توجه را یادآوری می کند. حساسیت جامعه روی سرطان سینه که یک سوم مرگ و میرهای سرطان ریه را دارد بیشتر از این سرطان است.

به اعتقاد خوش خلق اطلاع رسانی درباره سرطان سینه بیشتر از سرطان ریه است و شاید همین مسأله به کاهش این سرطان در کشور منجر شده است. آنقدر که سیگار مرگ را به جان جوامع انسانی می اندازد آلودگی هوا نقش ندارد. در نهایت نقش آن 10 درصد شود. همه اش زیر سر پول هایی است که صرف خرید نخ هایی می شود که تار و پود زندگی را می شکافند. سیگاری هایی که 5 سال از ترک سیگارشان گذشته باشه 50درصد سایه سیاه سرطان ریه را از سرخود کم کرده اند. افراد بعد از ده سال ترک سیگار به نقطه ای می رسند که انگار هرگز دودی نبوده اند.

* دودهایی که جان خانواده ها را می گیرد

سیگار کشیدن فقط به ابتلای یک فرد به سرطان منجر نمی شود، اعضای خانواده را درگیر می کند. خانواده ای که با هر درد و رنج عزیزشان صد بار می میرند و زنده می شوند اما بحران به همین جا ختم نمی شود. هزینه های سرسام آور بیماری، بسیاری از خانواده ها را وارد بن بست درد می کند. خیریه دهش پور یکی از خیریه هایی است که هدفش کمک به چنین بیمارانی است. بیمارانی که به گفته بهزادی قیمت یک آمپول برخی از آنها 60 میلیون تومان می شود.

این خیریه از سال 74 در بخش رادیوتراپی و آنکولوژی بیمارستان شهدای تجریش آغاز به کار کرد. خیریه ای که با کمک های مردمی که در قالب بازارچه ها، قلک شکانی ها، برگزاری کنسرت ها و اکران فیلم ها جمع آوری می شود به بیماران کمک می کند.

دهش پور برای بیماران شهرستانی یک «نقاهتگاه» دارد که به گفته بهزادی بیمار با یک همراه می تواند در زمان درمان در آن ساکن شود. این نقاهتگاه امکان پذیرایی از 80 بیمار را همزمان دارد، هرچند که متقاضیان آن بیش از این عدد است. از سوی دیگر ساختمان آن تا به امروز سه بار تعمیر شده است. خیریه دهش پور برای بازسازی و گسترش وسعت آن نیاز به کمک خیرین دارد.

به گفته بهزادی هر بیمار می تواند در طول درمان خود از خدماتی چون محل خواب، وعده های غذایی، میان وعده، بسته های بهداشتی، شرکت در مراسم گوناگون و کلاس های آموزشی و مفرح به صورت رایگان استفاده کند. او می گوید: «تمامی مراجعه کنندگان بخش های رادیوتراپی و آنکولوژی، شیمی درمانی و بستری نیز تغذیه رایگان دریافت می کنند.»

تغذیه رایگان بیماران به گفته او براساس نظرات مشاوران و متخصصان تغذیه و با کمک گروهی از بانوان داوطلب آماده و توزیع می شود. همچنین، در زمینه تغذیه مناسب به صورت انفرادی به مراجعه کنندگان، مشاوره تخصصی داده می شود. میان وعده ای که شامل نان سبوس دار، میوه های فصل بویژه موز، هندوانه و سیب، پنیر کم چرب، شیر روزانه، گردو، خرما و عرقیجات طبیعی به صورت شربت هایی مانند نعنا، بهار نارنج و بید مشک است. نیکوکاران نیز می توانند نذورات و کمک های خود را به این واحد اهدا کنند.