جزيره اي از سنت، در فوتبال مدرن

روزبه آرش

شخصیت خاص مردمان این منطقه برگرفته از کشمکش‌های سیاسی و نظامی است و آمال و آرزوهای آنان رسیدن به هویت ملی و حق تعیین سرنوشت. باسکی ها مردمانی منحصر به فرد و متکی به خود هستند و آنچه آنان را در کنار هم نگاه می دارد سختکوشی، علاقه به سرزمین آبا و اجدادی، میلی‌موذی به کسب موفقیت و احساس انجام وظیفه اجتماعی است. و هیچ چیز موجز تر از فوتبال این اشتیاق را برآورده نمی‌کند.
بندر باستانی بیلبائو، در آغوشی بین کوه و اقیانوس، بزرگ‌ترین شهر منطقه باسک و دهمین شهر مهم مرکزی اسپانیا. بیلبائو تنها یک قطب تجاری و صنعتی نیست، اینجا خانه یک تیم فوتبال خاص است، اتلتیک کلاب. این باشگاه در سال 1898 توسط کارگران بریتانیایی کارخانه‌های ریخته گری فولاد و کشتی سازی بنا نهاده شد، اسم باشگاه که برگرفته از املای انگلیسی کلمه «ورزشی» است تحث تاثیر زمان آغاز به کار آن است. برخلاف ریشه‌های خارجی، این باشگاه به سرعت به عنوان نمادی از وحدت منطقه ای شناخته شد و تنها 4 سال پس از تاسیس موفق به کسب جام حذفی اسپانیا شد. طبیعت یگانه باشگاه اتلتیکو را حقایق ساده ای توضیح می‌دهد، آن‌ها هیچگاه به دسته پایین‌تر سقوط نکرده‌اند و هشت بار فاتح لالیگا شده اند، این باشگاه توسط بیشتر از 44هزار عضو و سهامدار اداره می‌شود و در طول 116 سال حیات خود تنها از بازیکنانی با ملیت و ریشه باسکی استفاده کرده است. حقیقت آخر از نظر مدت زمان طولانی و در دوران مدرن فوتبال که جهانی شدن در آن به صورت کامل نمود پیدا کرده است بسیار حیرت‌انگیز به نظر می‌رسد.این شرط که سیاست لاکانترا نامیده می‌شود اگرچه از نظر تجاری و اقتصادی توجیه پذیر نیست و همچون نقطه ضعفی در زره باشگاه به چشم می‌آید اما مایه افتخار اهالی باسک است. هیچ یک از اهالی باسک دوست ندارد روزی را تصور کند که بین پایبندی به این سنت و کسب سود بیشتر راه دوم برگزیده شود.  پرسش درباره سیاست لاکنترا از هواداران اتلتیک یک جواب بیشتر ندارد، جوابی با لبخندی بر لب و درخششی در چشم، خب اینجا اتلتیکو است «معدن لزاما». لاکنترا در لغت به معنی معدن است و اشاره دارد به سیاست جذب نیرو در باسک و در مفهوم گسترده تر معدن بازیکنان مستعد باسکی. لزاما نیز نام مجموعه تمرینی اتلتیکو است، کارخانه فوتبال که محصولات با کیفیتش آن‌قدر هست که هنوز اتلتیکو را در قامت یک رقیب سرسخت برای غول‌های لالیگا یعنی بارسلونا و رئال مادرید حفظ کند. سیاست لاکنترا بعدها توسط باشگاه‌های دیگری نیز تقلید شد و درهمه‌جا ناموفق از آب در آمد و به سرعت برچیده شد. رئال سوسیداد، ایبار(که هردو هم اکنون در لالیگا حضور دارند)، دپورتیوو آلوارز و اوساسونا(هردو در دسته دوم اسپانیا) به استعدادهای بومی خود روی آوردند اما موفقیتی کسب نکردند و شیوه خود را تغییر دادند در این بین تنها سوسیداد مدت بیشتری روش باسکی‌ها را ادامه داد و در نهایت در سال 1989 با امضای قرارداد با جان آلدریج از لیورپول سنت باسکی را رها کرد. راهی که اتلتیکو برای کسب موفقیت و استمرار شیوه سنتی اش انتخاب کرده گسترش کمپ‌های استعداد یابی در سرتاسر منطقه باسک است، همکاری با حدود 180 باشگاه فوتبال جوانان. این فرآیند شامل پیشنهاد جلسات تمرینی، مشاوره و آموزش مربیان و مهم‌تر از همه توانایی شناخت و جمع آوری استعدادهای برتر است. در پله بعدی بازیکنانی که توانسته اند استعداد خود را نشان دهند در مراکز آموزشی خود باشگاه و تحت نظر مربیان باشگاه قرار خواهند گرفت، و در نهایت بهترین استعدادها به مجموعه لزاما راه خواهند یافت و تیمی دست‌چین شده و صددرصد باسکی در سن مامس افتخارآفرینی می‌کند. این روش دقیق پالایش، بهترین شانس ممکن برای شناسایی، مهار و پرورش استعدادهای بالقوه را در اختیار باشگاه قرار می‌دهد.