يك روزباقي مانده تا روز بزرگ
مریم قربانی فر
اکنون تنها 24 ساعت تاپایان زمان مذاکرات وقت باقیمانده است وهیچ کدام از طرفین به تمدید فکر نمی کنند.هرچندرایزنیهای مطبوعات هر کدام از کشورها و در کنار سخنان اهالی سیاست کشورهای پای میزمذاکره همچنان ادامه دارد که در بسیاری از اظهار نظرها سخن از تمدید مذاکرات است اماهیچ کدام از مسئولانی که پای میز می نشینند به صراحت سخن از تمدید نمی گویند.
محمد جواد ظريف از ايران، جان كري از آمريكا، لوران فابيوس از فرانسه، فيليپ هاموند از انگلستان، اشتاين ماير از آلمان و خانم فدريكا موگريني، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا در حالی پای میز مذاکره می نشینند که رایزنیهای پشت پرده همچنان در جریان است ، همانگونه که دیروز خبر رسید دیداری دوجانبه میان لاوروف با کری درجریان است.ازسوی دیگر چينيها نیز با معاون اول وزير امور خارجه خود در وین حاضر هستند.
بازگشت ظريف
در حالی که محمدجواد ظریف امروز صبح دوباره عازم وین خواهد شد تا در روز آخر مذاکرات حاضر باشد عراقچی به عنوان مذاکره کننده ارشد کشورمیگوید که تعدادی ازپرانتزهای بازاکنون بسته وتوافق حاصل شده است اما همچنان پرانتزهای باز وجود دارد.خبری که می تواند نشان از بیم وامیدهای دوباره باشد . تمدید می شود یا تمدیدنمیشود؟توافق حاصل می شود یا نمی شود؟ 24 ساعت زمان باقی مانده است تا این پرانتزهای باز، بسته شوند.
حال و پس از رایزنی سه روز گذشته درهتل«پلهکوبرگ» وین، وزیر خارجه ایران وبرخی وزیران 1+5 برای انجام کارهای مربوطه و مشورتها به پایتخت هایشان بازگشتند.طبق گفته موگرینی این وزرا برای رایزنی احتیاج به بازگشت به پایتخت های خود را داشته انداما به زودی به وین بازمیگردند تا دوباره قلب دیپلماسی بینالمللی این روزهای دنیا درهتل کوبرگ وین جریان یابد.
متن توافق و حواشی
گفته می شود که تاکنون توافق بر مبنای دو متن نوشته می شود.متن اصلی و یک متن جانبی که شامل 20 صفحه است. همچنین طبق شنیده ها از وین توافق دارای 5 ضمیمه است که شامل جزییات اقدامات هستهای،تحریمها،همکاریهای صلح آمیزهسته ای، کمیسیون مشترک بین ایران و 1+5 و برنامه اجرایی و عملی هستند. تاکنون نیز هیچ خبری از آخرین ضمیمه که برنامه عمل و اجرا است بیان نشده است که این برنامه آیا در چارچوب توافق به آن پرداخته می شود یا بحثی جداگانه است که باید در مورد آن توافقات جداگانه ای شکل بگیرد.
هر چند طی روزهای گذشته برخی از مذاکره کنندگان 1+5 همچون سرگئی ریابکوف، نماینده روسیه در مذاکرات از پیشرفت 90 درصدی نگارش متن خبر داده است اما همچنان پرانتزهای باز بحث جدی و اصلی در این زمینه است. از سویی موگرینی به عنوان نماینده اتحادیه اروپا نیز مذاکرات را امیدوارکننده توصیف کرده است اما سوال اصلی پابرجاست كه آیا تنها 4 ساعت تا پایان زمان ازپیش تعیینکننده مذاکرات تنها توصیف امیدوار کننده کافی است؟ نگارش پیشنویس توافق بر اساس راه حلهای بهدست آمده از لوزان و بیانیه مشترک همچنان ادامه دارد و در حال تکمیل است،اما راه حل های پیدا نشده و موضوعات باقی مانده از لوزان همچنان بخشی از مشکلات بر سر راه توافق نهایی تلقی می شوند. از سویی این موضوعات باقی مانده از لوزان راهی برای گریز کشورهای 1+5 هستند تا نگارش متن نهایی توافق را بار دیگر با تاخیر مواجه کنند.طبق شنیدهها از هتل کوبرگ ،از جمله موارد مورد اختلاف تحقیق و توسعه، دسترسی به مراکز هستهای و غیر هستهای و تعداد سانتریفوژهای سایت فردو هستند که گویا می توانند عاملان اصلی دلایل تمدید زمان توافق نهایی باشند.
همچنین از سویی دیگر ،هنوز تکلیف تحریمهای مرتبط با موضوع هستهای که کنگره علیه ایران در سال های گذشته وضع کرده است، مشخص نیست یا حداقل در مرحله اول اجرای توافق قرار ندارد.عاملی که خود سدی دیگر در برابر امضای توافق است که باید در زمان باقیمانده برای آن چارهای اندیشیده شود و با این شرایط پیش بینی ها از زمانی بین 6ماه تا 1 سال برای رسیدن به نتیجه عینی رفع تحریم ها خبر می دهد . در این میان سکوت کامل خبری و رسانه ای وزیر امور خارجه ایران نکته ای مهم است. ظریف در حالی تنها برای کمتر از 24 ساعت راهی تهران شده است که در سکوت کامل صبح امروز دوباره به وین بازگشته است و باید دید حال نتیجه روزه رسانهای ظریف چه دستاوردی برای مذاکرات و کشور خواهد داشت. مردان میز مذاکره ایران البته حال بانوی سخنگوی وزارت خارجه را نیز در وین در کنار خود دارند و شاید حضور مرضیه افخم بتواند راهگشای مذاکرات هستهای شود.در نقطه مقابل مهم ترين وزير خارجه مهم ترين كشور طرف ايران در مذاكرات يعني آمريكا ، وين را ترك نكرده است. طبق خبرهاي رسيده قرار است كه جمع بندي اطلاعات كري و مونيز در كميته اي با حضور جو بايدن ، سوزان رايس و اوباما به همراه تعدادي ديگر از مشاوران بررسي شود.اكنون همه نگاهها به هتل كوبرگ دوخته شده است. هتلي كه شايد بتواندنامش را كنار هتل بزرگ پاريس ثبت كند.