نیویورک تایمز: آل‌سعود همانند داعش ا‌ست

“لمیاء الخالدی” باستان شناس مرکز ملی پژوهش علمی فرانسه که به همراه این مرکز، مامور حفاری و بررسی آثار تاریخی یمن، سوریه و لبنان است، با انتشار مقاله ای در روزنامه نیویورک تایمز، از حملات عربستان سعودی و ائتلاف عربی – آمریکایی به آثار تاریخی یمن، به شدت انتقاد کرد.

در این مقاله آمده است: 10 سال است که به همراه شماری از باستان شناسان آمریکایی و یمنی، در مکان های تاریخی کشورهای اسطوره ای عربی جنوبی و ماورای آن، به حفاری مشغول هستیم؛ این طرح توسط دانشگاه شیکاگوی آمریکا اجرا می شود و به نام یکی از شهرهای تاریخی بر ارتفاعات یمن، نامگذاری شده است.

وی با اشاره به چند دهه فعالیت برای شناسایی آثار تاریخیِ صخره ای و شهرهای حصاردار و کشتزارهایی که در هزار سوم قبل از میلاد در یمن ایجاد شده اند، آن را به مثابه نقشه ای تپوگرافیک ارزیابی و خاطر نشان کرد که گروه وی در وارسی مناطق تاریخی این کشور، هزاران قطعه تاریخی از بیش از 400 جایگاه تاریخی کشف و جمع آوری کرده است که از میان آن ها می توان به ظرف ها و سفال ها و مجسمه ها و نقش هایی به زبان عربی جنوبی باستان اشاره کرد.

الخالدی تاکید کرده که همه قطعه های یافت شده به موزه منطقه ای ذمار سپرده شد تا در آن جا تحت مطالعه و پژوهش گروه های خارجی و باستان شناسان یمنی قرار گیرد، اما همه این آثار تاریخی، به وسیله جنگنده های سعودی در مدت چند دقیقه بمباران و نابود شد و حاصل تلاش حرفه ای ترین مجسمه سازان، خطاطان و سنگتراشان باستان و همچنین همه تلاش های پژوهشگران یمنی و خارجی که سال های سال از عمر خود را برای جمع آوری این آثار و حفظ این میراث باستانی صرف کرده بودند، به باد فنا رفت و بمب های سعودی، این موزه را به همراه یکصدو بیست و پنج هزار اثر تاریخی با خاک یکسان کرد.

این باستان شناس بین المللی در ادامه با بیان این که بمباران های جنگنده های سعودی، حاکی از وجود رویکردی مبنتی بر بمباران اماکن تاریخی – فرهنگی یمن است، نوشت: “مهند السیانی” رئیس بنیاد عمومی آثار تاریخی و موزه های یمن در ایمیلی به من اعلام کرد که از زمان آغاز حملات جنگنده های سعودی، 25 جایگاه از آثار تاریخی و تمدن این کشور یا آسیب دیده یا به شدت ویران شده است.

این در حالی است که بسیاری از ناظران، یمن را محل سکونت تاریخی ملکه سبا می دانند و این کشور را یکی از گوهرهای دوره های تاریخی تمدن بشری می شمارند که علاوه بر معبدهای عالی، دارای سامانه های آبرسانی باستانی و شهرهایی در ارتفاعات است که هزاران سال قدمت دارند؛ علاوه بر آن، سه شهر از این کشور، به عنوان میراث باستانی جهانی، در فهرست یونسکو ثبت شده اند.

الخالدی با بیان این که یمن، مهد تمدن بشری است، نخستین سفرهای بشر را از این کشور دانست و گفت: من و دیگر باستان شناسان آثاری از فرهنگ های ماقبل تاریخ به دست آوردیم که متعلق به مسافران و بازرگانانی است که 8 هزار سال پیش از دریای سرخ و دیگر دریاهای کشورهای عربی گذشته اند و آثاری شگفت و شگرف از خود به جا گذاشته اند.

از سوی دیگر، تپه های حصار کشیده ای در این کشور وجود دارد که پیشینه آن ها به قبل از تاریخ باز می گردند و از آن گذشته، باید به شهرهای بزرگی اشاره کرد که پادشاهان عربی جنوبی در هزارۀ نخستِ پیش از میلاد بر آن ها حکم می راندند و علاوه بر آن، میراث تاریخی غنی اسلامی با قدیمی ترین مساجد تزیین شده در آن وجود دارند که قابل ذکر است.

در روز 12 ژوئن، شهر تاریخی صنعا، که به نوبه خود، یکی از آثار تاریخی ثبت شده در فهرست یونسکو است، توسط سعودی ها بمباران شد؛ این شهر، که از 2500 سال پیش، مسکونی بوده حاوی زیباترین ساخمان های قدیمی جهان است و حملۀ عمدی جنگنده های عربستان به منطقه مسکونی شهر قدیمی صنعا، سئوالات مهمی درباره اهداف این جنگ مطرح می سازد.

الخالدی در ادامه می نویسد: در یمن، 10 مکان تاریخی دیگر وجود دارد که در فهرست میراث باستانی یونسکو قرار دارند که یکی از آن ها صعده است و این شهر، بارها توسط سعودی ها به صورت گسترده بمباران شد.

در این میان، سد مأرب، یکی از معروف ترین اماکن تاریخی یمن به شمار می رود که آغاز ساخت آن به هزارۀ اول قبل از میلاد باز می گردد و ساخت آن تا حوالی قرن ششم میلادی ادامه یافت؛ این سد تاریخی با ترمیم های صورت گرفته بر روی آن در قرن هشتم، بالغ بر 577 متر طول و 915 متر عرض داشت که دو برابر سد هافر آمریکاست. این سد در آن زمان، زمینی به مساحت 98 کیلومتر مربع را آبیاری می کرد که این به معنی خودکفا شدن یمنی ها از نیاز به آب و غذا بود، زیرا آب این سد، یمنی ها را در کشت و دامداری زمین هایشان یاری می کرد.

جنگنده های ائتلاف حمله به یمن به سرکردگی عربستان سعودی، در تاریخ 31 می، این سد را بمباران کردند و خسارت های مهمی به آن وارد کردند.

یونسکو تاکید کرده که در این حملات، خسارت های مستقیمی به دیواره های تاریخی و نگاره های قدیمی این سد وارد شده و این مساله مایه نگرانی است.

باستان شناس مرکز ملی پژوهش های علمی فرانسه، خاطر نشان کرده که هیچ دلیل موجهی برای حمله به این اماکن تاریخی وجود ندارد زیرا این اماکن، اهداف نظامی نیستند و در مناطقی غیرمسکونی در اطراف صحرای شنی سبأ قرار گرفته اند که به هیچ وجه ارزش راهبردی ندارند.

به این ترتیب، حمله به این اماکن تاریخی، صرفنظر از مهندسی و معماری تاریخی آن ها، به مثابه ویرانگری و تعرض سازمان یافته به میراث جهانی یمن به شمار می رود.

الخالدی تاکید کرده که عربستان سعودی برای بمباران و ویران کردن این میراث های فرهنگ و تمدنِ قدیمی یمن هیچ توجیهی ندارد و تنها تفسیری که می تواند وجود داشته باشد، تفکر تاریکی است که داعش، در تخریب اماکن تاریخی و میراث فرهنگی (سوریه و عراق) دارد وگرنه هیچ تفسیر دیگری در حمله به این گنج های بشری جهانی نمی توان یافت.

لمیاء الخالدی در پایان عربستان سعودی را در قبال 25 میلیون شهروند یمنی که کشورشان خراب شده و از گرسنگی رنج می برند، مسئول دانست و تاکید کرده که عربستان سعودی، راهبردی برای تخریب میراث جهانی در دستور کار قرار داده است و این راهبرد، تفاوتی با راهبرد داعش ندارد؛ بنابراین ضروری است که آمریکا، راهی برای متوقف کردن این ماشین ویرانگری که به کشوری فقیر حمله ور شده است، بیابد.