لالايي‌هاي بوعلی سینا براي بي‌خواب‌ها
نيلوفر جامه‌بزرگي: ساعت از نيمه گذشته و شما تمام راه‌ها را امتحان كرده‌ايد اما همچنان در تختخواب‌تان غلت مي‌زنيد. چند قدمي راه مي‌رويد، بالش‌تان را عوض مي‌كنيد اما حال‌تان تغييري نمي‌كند و چشم‌هاي‌تان روی هم نمي‌آيد. هوا كه روشن مي‌شود، هنوز ميلي به خوابيدن پيدا نكرده‌ايد اما خستگي ناشي از بي‌خوابي شبانه هم به شما توان انجام كارهاي روزانه‌‌تان را نمي‌دهد و تمركز را از شما مي‌گيرد. اگر شما هم چنين شب‌هايي را تجربه مي‌كنيد، با ما همراه شويد و از راهكارهاي طب سنتي براي به تعادل رساندن مزاج‌تان كمك بگيريد. دكتر محمد فصيحي دستجردي، متخصص بيماري‌هاي عفوني و محقق در طب اسلامي به شما مي‌گويد چطور مي‌توانيد تمام شب چشم‌هاي‌تان را با آرامش روي هم بگذاريد.
متخصصان طب سنتي مي‌گويند چهار مزاج گرم و خشك، سرد و خشك، سرد و‌تر، گرم و تر است كه در آرامش روان و تن ما نقش موثري را بازي مي‌كند. از نظر آنها خواب مزاج تر دارد و ما با خوابيدن تري را به بدن‌مان اضافه مي‌كنيم. همان طور كه بارها از دهان بزرگ تر‌ها شنيده‌ايم كه بچه‌ها در خواب بزرگ مي‌شوند، طب سنتي هم اين مطلب را تصديق مي‌كند و مي‌گويد خواب با افزايش مزاج تري باعث افزايش وزن مي‌شود.
لالايي‌هاي بوعلی براي بي‌خواب‌ها
پس افزايش وزن آدم‌هاي خواب‌آلود، صرفا به خاطر كم شدن فعاليتي‌شان نيست بلكه افزايش تري هم در اين زمينه نقش پررنگي را ايفا مي‌كند. یک خواب ممتد هفت يا هشت ساعته، بدن را سرد و تر مي‌كند. در منظر طب سنتي علت كم خوابي، خشكي مزاج است. افرادي كه مزاج گرم و خشك يا سرد و خشك دارند و اصطلاحا سوداي آنان زياد است، بيشتر با بي‌خوابی درگيرند. براي بهبود اوضاع خواب اين افراد بايد خشكي مزاج‌شان را كم و تري را به بدن‌شان تزريق كرد.
دمنــوش‌هـاي آرامبخش بخوريد
دمنوش‌ها در درمان بي‌خوابي حسابي كارساز هستند و آرامش را به شما تزريق مي‌كنند. به عطاري برويد و گياهاني را كه مزاج گرم و‌تر دارند خريداري كنيد. گلاب، بيدمشك و عرق كاسني را در كابينت‌هاي‌تان جا دهيد. اين عرقيات باعث تري بدن‌تان مي‌شوند و مزاج‌تان را گرم مي‌كنند. گل گاوزبان و بيدمشك، مزاج گرم‌وتري دارند. بيد و عرق كاسني را هم فراموش نكنيد. گلاب هم در اين بين با خاصيت معتدل و گرم و‌تري كه نسبت به بقيه دارد، آرامش زيادي را به شما مي‌دهد.
شب‌ها گل گاوزبان، اسطوخودوس، بادرنجبويه را به نسبت مساوي با آب جوش مخلوط كنيد و بگذاريد بيست دقيقه‌اي جوش بيايد و با اعضاي خانواده ميل كنيد. مي‌توانيد با اضافه كردن يك تكه نبات به آن و خوش طعم كردن آن، اعضاي خانواده را هم با خود همراه كنيد. از نظر متخصصان طب سنتي فرزند بالاي دو سال‌تان هم مي‌تواند در كنار شما از اين دمنوش بنوشد.
با حجامت خوش‌خواب شويد
انجام حجامت هم، مزاج تر مورد نياز براي خوابي راحت را به شما مي‌هد. حجامت براي افرادي كه بدن خشك دارند بسيار مناسب است. طب سنتي و احاديث زيادي تاكيد بر حجامت ناحيه سر دارند. حجامت سر،تري زيادي را به بدن شما داده و خواب‌تان را تسهيل مي‌كند. اين حجامت در طب كلاسيك با افزايش خون رساني قابل توجيه است و كارساز!
غذاهاي خواب‌آور بخوريد
در خوردن هم بايد سراغ غذاهايي مزاج تو برويد. ماست بخوريد كه مزاجش شديدا سرد و‌تر است. دور خوراكي‌هايي كه مزاج خشك دارند، خط بكشيد. اگر عادت داريد شب‌ها قهوه و چاي بخوريد تعجبي ندارد كه شب‌ها بي‌خواب شويد. قهوه با مزاج گرم و خشكي كه دارد و چاي هم با سرد و خشكي زيادش شما را بي‌خواب مي‌كند. در اولين قدم اين دو نوشيدني را حذف كنيد و خود‌تان را به دمنوش‌هاي آرامبخش ببنديد.
در فصل بهار غذاهايي را كه تري كمتري دارد مصرف كنيد و غذاها و گوشت‌هاي لطيف و زود هضم و تخم‌مرغ‌هاي عسلي مصرف كنيد. مصرف پياز، سير و ترشي را محدود كنيد. در ارديبهشت هم برياني و غذاهاي سركه‌دار را مصرف كنيد و هنگام ناشتا هم آب ننوشيد. استشمام بو و عطر در اين ماه توصيه مي‌شود. در خرداد هم غذاهايي كه گوشت‌هاي غليظ مثل كله پاچه دارند و غذاهاي شور را مصرف نكنيد.
لالايي‌هاي بوعلی براي بي‌خواب‌ها
محيط را گلاب‌باران كنيد
قبلا مصرف گلاب را براي خوابي راحت به شما توصيه كرده بودم. اما الان مي‌خواهم بگويم كه استنشاق اين عطر حال‌تان را بهتر مي‌كند و كمك مي‌كند تا راحت‌تر به خواب برويد. خوردن يك دارو يا دمنوش خيلي مفيد است اما استنشاق و بخور اين عرقيات با ورود مستقيما به مغز، اثر بسيار قوي و تاثير گذاري را دارند. قبل از خواب محيط را مرتب كنيد و كمي گلاب در اتاق بپاشيد تا آرام‌تر شويد در طي روز هم مي‌توانيد از اين عطر استفاده كنيد تا سر حال‌تر باشيد و افسرده نشويد.
فراموش نكنيد كه در طب سنتي تنها نمي‌شود به مصرف داروهاي خوراكي بسنده كرد همچنین نمي‌توان توقع داشت كه با مصرف تنها دمنوش و استنشاق گلاب مشكلات روحي هم حل شود. اين تجويز‌ها در كنار رفتار درماني و همكاري خانواده در حل مشكلات روحي است كه با گرم كردن مزاج آرامش و خوابي عميق را براي شما به ارمغان مي‌آورد.
بهار خواب‌آلود‌تر مي‌شويد
اگر در اين فصل مدام خميازه مي‌كشيد و بيشتر و راحت‌تر مي‌خوابيد به علت مزاج گرم و تر اين فصل است كه با مزاج تر خواب هماهنگ است حتي بي‌خواب‌ها هم در اين فصل راحت‌تر مي‌خوابند. زمستان هم با مزاج سردش دست كمي از بهار ندارد كه آخر زمستان ميزان‌تري در بدن بيشتر مي‌شود و راحت‌تر به خواب مي‌رويد. تابستان فصلي است كه افراد معمولا بيشتر بيدارند. در پاييز هم كه خشكي در آن بيشتر است و افراد را كسل‌تر مي‌كند و بي‌خوابي‌هاي بيشتري هم دارد. اگر در فصل پيش رو خيلي كسل شديد سراغ حجامت برويد تا طبع‌تان به تعادل برسد.
با ورزش كم‌خواب مي‌شويد
ورزش بدن‌تان را خشك و شما را بي‌خواب‌تر مي‌كند. اگر فكر مي‌كنيد به يك‌باره با ورزش زياد، شب خوابي راحت را تجربه می‌كنيد بايد بگويم كه در اشتباهيد و با اين كار شب را احتمالا با بي‌خوابي بيشتري سپري خواهيد كرد. تعريق ناشي از ورزش بدن شما را گرم و خشك مي‌كند و شما را بي‌خواب‌تر.
مشكلات خواب را درمان كنيد
خروپف، آپنه يا پاهاي بي‌قرار از مشكلاتي هستند كه كيفيت خواب را تحت تاثير قرار مي‌دهند كه هر كدام درمان مخصوص خود را دارد. اغلب بي‌قراري‌ها و از خواب پريدن‌ها علل روحي دارند و از تنش و اضطراب ناشي مي‌شوند كه براي آنها دمنوش توصيه مي‌شود. افرادي كه در گروه مبتلايان به پاهاي بي‌قرار جاي مي‌گيرند اغلب اضطراب دارند و معمولا مزاج‌شان هم، خيلي سرد و خشك است.
اگر شب‌ها در پاهاي‌تان احساس كشيدگي و كوفتگي مي‌كنيد و درد استخواني داريد جزو اين گروه هستيد. براي رفع اين حالت هم بايد به فکر درمان سردي و خشكي باشيد و هم از شيوه‌هاي آرام سازي ذهن بهره بگيريد. خروپف‌ها هم معمولا علل مكانيكي دارند. ممكن است به خاطر تنگي سينوزيت باشند كه باعث شود فرد از راه دهان تنفس كند. افرادي هم كه چاق‌اند و غبغب دارند، زياد خروپف مي‌كنند. آلرژي و التهابات سينوس بيني را كيپ مي‌كنند، راه تنفس را مي‌بندند و خواب پر سر و صدا ايجاد مي‌كنند. براي درمان خروپف چاق‌ها، بايد وزن‌شان را كم كنند. طب سنتي درمان‌هاي شبيه درمان لاغري را براي آنها تجويز مي‌كند.
علل مكانيكي هم با جراحي قابل درمان هستند. اگر اين خروپف‌ها باعث قطع اكسيژن شود به آپنه تبديل مي‌شود كه در واقع حالت شديدتر خروپف است. افرادي كه به آپنه دچارند در شب اكسيژن خوبي دريافت نمي‌كنند و در روز مدام از خواب‌آلودگي شكايت دارند. اين افراد معمولا گردن كوتاه‌تري دارند و همان درمان‌هاي لاغري و غبغب براي اين افراد هم توصيه مي‌شود. اگر به آپنه دچار هستيد، ورزش كنيد و به مدت هفت، هشت دقيقه از سوناي خشك استفاده كنيد. از غذاهايي مثل برنج كه باعث تنگ شدن مجراي تنفسي يا ايجاد غبغب مي‌شوند هم صرف نظر كنيد.
لالايي‌هاي بوعلی براي بي‌خواب‌ها
خواب‌تان را كش‌دار نكنيد
اگر عادت داريد از شب تا صبح يكسره بخوابيد، خوب است بدانيد طب سنتي با اين خوابيدن‌هاي يك تكه اصلا موافق نيست. براي خوابي راحت قبل از نيمه‌شب شرعي كه حدودا ساعت ده و نيم- يازده است، در تختخواب باشيد اما بعد از دو يا سه ساعت بيدار شويد و فاصله‌اي دو يا سه دقيقه‌اي بين خواب‌تان بیندازيد و دوباره به تختخواب برويد. بين الطلوعين يا نماز صبح هم دوباره بيدار شويد اگر هنوز خواب‌آلود بوديد دوباره كمي بخوابيد.
چرت زدن مزاج‌تان را متعادل می‌کند
اگر مي‌خواهيد حسابي سر حال باشيد قبل از اذان ظهر هم كمي چرت بزنيد. اگر هم وقت نكرديد مي‌توانيد بعد از ظهر چرت كوتاه بيست دقیقه تا نيم ساعته‌اي داشته باشيد.
