پناهگاه‌های مخفی آلبانی و کاربردهایش
در 1967 انور خوجه، دیکتاتور آلبانی متقاعد شده بود که کشورش هر لحظه ممکن است در معرض تهدید قرار بگیرد و از این رو کشورش را برای این حمله خیالی مهیا کرد. در طول 23 سال قدرت، وی برنامه «پناهگاه‌سازی» را آغاز کرد. این دیکتاتور پارانویدی سیاست سختگیرانه استانیلی در پیش گرفت و به سرعت روابط با اتحاد جماهیر شوروی و چین را محدود کرد. پس از اندک زمانی، آلبانی به یکی از منزوی‌ترین کشورهای جهان تبدیل شد.
انور خوجه به خیال اینکه کشورش به زودی مورد تهاجم قرار می‌گیرد، میلیون‌ها دلار را صرف ساخت 750 هزار پناهگاه بتونی- آهنی کرد. زمانی که اولین بار این سازه‌ها قد علم کرد، مهندس آن به انور خوجه گفت که «کاملاً اطمینان» دارد که این پناهگاه در مقابل حمله تانک مقاوم است، پس از آن رئیس‌جمهور آلبانی به این مهندس گفت که در پناهگاه بماند و با یک تانک به آن حمله کرد.
این مهندس جان سالم به در برد و تا 20 سال پس از آنکه انور خوجه در 1985 درگذشت، عملیات پناهگاه‌سازی در اقصی نقاط این کشور ادامه یافت. امروز حدود یک پناهگاه برای هر چهار شهروند آلبانی وجود دارد و به فاصله هر میدان شما می‌توانید شاهد 24 پناهگاه باشید.
بسیاری بر این باورند که حجم پولی که در آن زمان برای ساخت پناهگاه صرف شد می‌توانست مشکل کمبود مسکن را حل کند. صدها تن در جریان ساخت پناهگاه‌ها کشته شدند. بسیاری از پناهگاه‌ها هم‌اکنون به انبار، رستوران و پناهگاه بی‌خانمان‌ها تبدیل شده است.
جوانان آلبانیایی حتی از روش‌های خلاقانه‌ای برای استفاده از پناهگاه‌ها روی آورده‌اند. به عنوان مثال یکی از آنها به استودیو تبدیل شده است. ازسال 2010 از بخشی از پناهگاه‌ها برای برگزاری فستیوال‌های موسیقی با نام «فستیوال پناهگاه» استفاده می‌شود. در فرصت‌های مختلف همچنین نمایشگاه‌های کتاب در مراکز مذکور برگزار می‌شود.
دولت آلبانی سال گذشته بزرگترین پناهگاه را به روی مردم گشود. این پناهگاه 106 اتاق دارد و پنج طبقه آن در عمق 330 فوتی زمین قرار دارد. این سازه در 1918 در خارج از پایتخت آلبانی ساخته شد. این پناهگاه برای مقاومت در برابر حمله اتمی، همانند آنچه که در هیروشیما رخ داد، ساخته شد. در شرایطی که دیگر به آن نیاز نیست، آلبانی قصد دارد تا آن را به فضایی برای برگزاری نمایشگاه‌ها تبدیل کند.
