درباره وضعیت بخش انرژی ایران در دوران پساتحریم می‌نویسد: ایران با در دست داشتن توافق هسته‌ای تنها به افزایش صادرات نفت خود فکر نمی‌کند چرا که دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان را در اختیار دارد.
توافق هسته‌ای تاریخی بین ایران و شش قدرت جهانی باعث شده شرکت‌های بزرگ نفتی و پالایشگاههای بزرگ جهان تاثیرات ورود نفت ایران به بازار را مورد بررسی قرار دهند.
لوکاس تریپلوپولوس از شرکت نفتی موتور اویل هلاس می‌گوید: به محض اینکه نفت ایران وارد بازار شود ما مطمئنا مجددا شروع به خرید آن خواهیم کرد. موتور اویل همیشه به نفت خام ایران علاقه‌مند بوده است. لغو تحریم‌های بین‌المللی بازی را برای ایران که یکی از بزرگ‌ترین ذخایر نفت جهان را در اختیار دارد تغییر خواهد داد.
اگرچه برآوردها متفاوت است اما ایران احتمالا طی یک سال آینده روزانه 400 الی 600 هزار بشکه به عرضه نفت خود می‌افزاید که روانه بازاری خواهند شد که در حال حاضر با مازاد تولید روزانه حدود دو میلیون و 600 هزار بشکه در روز مواجه است.
اما نفت خام تنها منبع انرژی نخواهد بود که ایران ارائه می‌کند. این کشور دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان را در اختیار دارد اما آیا ایران می‌تواند در آینده نزدیک به یک صادرکننده مهم گاز تبدیل شود؟
صنعت گاز طبیعی همانند صنعت نفت این کشور به شدت تحت تاثیر تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا بوده که سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و انتقال فناوری به این کشور را محدود کرده است.
تازه‌ترین گزارش‌ها نشان میدهد که ایران قریب به 34 تریلیون متر مکعب گاز طبیعی در اختیار دارد که حدود 18 درصد کل ذخایر گاز طبیعی جهان محسوب می‌شود. این به معنای این است که ایران قطعا پتانسیل تبدیل شدن به یک بازیگر مهم در بازار گاز طبیعی جهان پس از برداشته شدن تحریمها را دارد. به رغم تحریم‌های غرب، ایران در سال 2014 تولید گاز طبیعی خود را با بهره‌برداری از فاز 12 میدان گازی پارس جنوبی افزایش داد.
اگرچه ایران بزرگ‌ترین ذخایر گاز طبیعی جهان را در اختیار دارد اما تنها یک درصد تجارت گاز طبیعی جهان را به خود اختصاص میدهد و تقریبا 90 درصد صادرات گاز این کشور به ترکیه و مابقی به ارمنستان و جمهوری آذربایجان صورت می‌گیرد.
ایران در منطقه استراتژیکی واقع شده که می‌تواند از تقاضای رو به افزایش گاز طبیعی از سوی کشورهای آسیایی همچون هند، چین و پاکستان بهره ببرد. بنابراین این کشور در حال برنامه‌ریزی برای احداث چند پروژه خط لوله گاز پس از لغو تحریمها است.
یکی از نتایج احتمالی توافق هسته‌ای فرصت تبدیل شدن ایران به یک بازیگر مهم در امنیت انرژی اتحادیه اروپا در آینده است، چرا که این کشور می‌تواند به خط لوله ترانس آناتولی که از جمهوری آذربایجان و از طریق ترکیه و یونان به خط لوله ترانس آدریاتیک در اروپا متصل خواهد شد، بپیوندد. این پروژه به ایران این امکان را خواهد داد که گاز طبیعی خود را به غرب اروپا صادر کند.
پیش‌بینی می‌شود خط لوله گاز ترانس آناتولی در سال 2020 به بهره‌برداری برسد و ایران می‌تواند از این شبکه خط لوله برای صادرات گاز استفاده کند، اگرچه این کشور باید زیرساخت‌های لازم نظیر ایستگاه‌های کمپرس گاز را احداث کند. لزوم احداث این زیرساخت‌ها به معنای این است که ایران تا یک دهه آینده به اروپا گاز صادر نخواهد کرد.
مطالعه اخیر موسسه تحقیقات انرژی CTI حاکی از این است که انتظارات صنعت انرژی از گاز طبیعی مایع (LNG) تا به امروز غیرواقع‌بینانه بوده است. این مطالعه نشان میدهد که ممکن است ذخایر ال ان جی به ارزش 283 میلیارد دلار وجود داشته باشد که احتمالا در یک دهه آینده به آنها نیاز نخواهد شد.
براساس این تحقیق اکثریت پروژه‌های LNG که دوام خواهند آورد آنهایی هستند که در حال حاضر ساخته شده‌اند یا در دست احداث هستند و فرصت کمی برای پروژه‌های LNG میادین توسعه نیافته وجود خواهد داشت.
وقتی که به ایران نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم که شرکت ملی نفت ایران کار روی یک کارخانه LNG را آغاز کرده اما فعالیت در این پروژه به دلیل نبود بودجه و عدم خرید فناوری‌های خارجی لازم به دلیل تحریمها متوقف شده است. این احتمال که ایران تولید ال ان جی سودآور را آغاز کند تا به این لحظه کمی بعید به نظر می‌رسد.
موسسه تحلیل انرژی فیچ می‌گوید: ایران می‌تواند تا پایان دهه جاری و در زودترین زمان به یک صادرکننده بزرگ گاز تبدیل شود. توسعه قابلیت‌های LNG پرهزینه‌تر است و احتمالا زمان بیشتری طول خواهد کشید و ما انتظار نداریم که ایران قبل از اواسط دهه 2020 میلادی مقادیر زیادی LNG صادر کند، برعکس ایران بخشی از بزرگ‌ترین ذخایر گاز طبیعی جهان را در اختیار دارد. نبود زیرساخت یک مانع بزرگ سر راه صادرات زیاد ایران خواهد بود اما این مانع به وسیله سرمایه‌گذاری کافی رفع خواهد شد. هند و پاکستان بزرگ‌ترین بازارهای صادرات گاز ایران در میان مدت خواهند بود اما حتی اروپا نیز در بلندمدت دور از دسترس ایران نخواهد بود.
ایران با در دست داشتن توافق هسته‌ای ممکن است تحولات بازار نفت و گاز جهان را در دهه آتی تغییر دهد.
