ظريف به سراغ عرب ها رفت
مریم قربانی فر
سیاست خارجی دولت یازدهم گویا خیال بازایستادن از تلاش را ندارد و سیاست تنشزدایی را همچنان در دستور کار اصلی خود قرار داده است.درحالی که طی روزهای آتی وزارت خارجهايران میزبان وزیرخارجه فرانسه و نماینده اتحادیه اروپا و وزیر امور خارجه اتریش خواهد بود،حال ظریف کوله بارش را جمع کرده و کیف سفری را بسته است و در میان کشورهای همسایه به دنبالايجاد پایگاههای منطقهاي برایايران است. کویت،قطر وعراق،کشورهای مقصد وزیر امورخارجهايران بودند.ظریفاين روزها گویا صاحب قالی جادویی شده و قصد ندارد دقیقهاي را از دست بدهد.
این سفرها در حالی انجام ميشود که محمدجوادظریف صبح دیروز پیش از آغاز سفرمنطقهای خود به سه کشور کویت،قطر وعراق در فرودگاه مهرآباد با رشید مردوف، وزیر خارجه ترکمنستان در ارتباط با مسائل دو جانبه،منطقهای و بینالمللی دیدار و گفتوگو کرد.وزیر امورخارجهايران که صبح دیروز راهی کویت بود،پیش از سفر نیز در پاویون دولت میزبان رشید مردوف شد و با وی به گفتوگو پرداخت. پس ازاين دیدار، ظریف راهی کویت شد تا سفر دو روزه خود به سه کشور همسایه را آغاز کند. اگر پیش ازاين و در دولت سابق دستگاه دیپلماسیايران برای هر سفر برنامه ریزی طولانی مدتی داشت که در نهایت هم به نتایج درخوری برای کشور دست نميیافت،اما ظریف در حال آموزش دیپلماسی مدرن در جهان امروز به دیپلماتهای کشور است.
ظریف درجریان سفر به کویت با شیخ صباح الاحمد الصباح، امیر کویت دیدارو گفتوگو کردهمچنین وی در کویت باهمتای کویتی خودنیز به دیدار و گفتوگو پرداخت وسپس پس از شرکت در یک مصاحبه مطبوعاتیاين کشور را به مقصد قطر ترک کرد.
سومین مقصد وزیرامور خارجهايران پس از دو کشور همسایه کویت وقطر، عراق است و طبق برنامه از پیش تعیین شده وی دراين سفر در دو شهر نجف و بغداد اقامت خواهد کرد. مقصد اول در عراق ، نجف اشرف است که ضمن زیارت عتبات عالیات با تعدادی از مراجع و علما دراين شهر از جمله آیتا… سیستانی دیدار و گفتوگو خواهد کرد. ظریف همچنین از نجف به بغداد خواهد رفت و احتمالا با مقاماتی چون رئیس جمهور،نخست وزیر،رئیس مجلس و وزیرخارجه عراق دیدار و گفتوگو ميکند.وزیر خارجه کشورمان در جریاناين سفر منطقهای خود طی دیدار با مقامات عالیاين کشورها،علاوه بر آخرین نتایج مذاکرات هستهای، پیرامون موضوعات روابط ﺩﻭﺟﺎﻧﺒﻪ و آخرین تحولات منطقهای، به گفتوگو و تبادلنظر ميپردازد و ناظران هدفاين سفر را رفع نگرانی کشورهای حوزه خلیجفارس دراين مورد میدانند.
ظریف به خوبی ميداند که هر چقدرهم که قدرتهای برترجهان در کنار کشوری قرار بگیرند یا توان نظاميو تسلیحاتی کشوری را مورد قبول جامعه جهانی بدانند اما همسایگان هر کشور از مهم ترین بازیگران در امنیت و آرامش روانی آن کشور هستند. حضورايران در منطقهاي پرتنش چون خاورمیانه بر اهمیت همسایگان آن ميافزاید. همسایگانی که هر کدام ميتوانند به متحدی استراتژیک یا در مقابل به دشمنانی قسم خورده برای کشور و منافع ملی آن تبدیل شوند. ظریف به خوبی ميداند که برد هستهاي برایايران و ورود کشور به باشگاه کشورهای هستهاي جهان بدون تایید و همراهی همسایگان ،شاید بردی نیمه کاره است و او به خوبی بهاين مهم که در خاورمیانه امنیت در سایه تنش زدایی با همسایگان تامین ميشود آگاه است. مرزها برای کشورها حکمي همچون دیوار برای خانه را دارند و در کشوری چونايران و در منطقهاي چون خاورمیانه ،این دیوارها شیشهاي هستند . آنان که در خانهاي با دیوارهای شیشهاي نشسته اند، نميتوانند نسبت بی همسایگان خود بی تفاوت باشند و وزیر امور خارجهايران نیز به خوبی بهاين موضوع واقف است.حالاين سفرها شاید شروع روابطی تازه برایايران با همسایگانش باشد و ظریف نیز سعی دارد دراين سلسله سفرها که گویا به زودی ادامه خواهد یافت نگرانیهای کشورهای حوزه خلیج فارس را نسبت به توافقايران و جهان در رابطه با برجام را مرتفع کند.واين در حالی است که روحانی ،رئیسجمهورايران نیز به همسایگان عرب و غیرعربايران اطمینان خاطر داده بود که توافق با گروه ۱+۵ (آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان) نه تنها به منطقه زیان نمیرساند بلکه به نفع آن است.
سیاست تنش زدایی در روابط خارجی که دولت یازدهم از ابتدای حضور خود در پی گرفته است اکنون وارد فصل تازهاي شده است. رسیدن به قطعنامه 2231 گام نخست برای تعامل با جهان و خروجايران از بنبست روابط خارجی بود. حال نوبت به ادامه مسیر است.مسیری که اگر سخت تر از رسیدن به قطعنامه 2231 نباشد مطمئنا آسانتر نیز نخواهد بود.