سلامت جامعه زیر پای «رانندگان عصبی»

ولی او برای رد شدن از تقاطع با فشار بر پدال گاز بر سرعتش می افزاید. خودرو جلویی اش اما اصلاً عجله ندارد و با زرد شدن چراغ، ترمز می کند، چراغ قرمز می‌شود و صدای مهیب تصادف …

راننده عجول از اتومبیل داغان شده اش پیاده می شود و با قفل فرمان، شیشه خودرو جلویی را می‌شکند و … خدا کند که این غائله، به مرگ کسی منجر نشود!

جای خالی «فرهنگ رانندگی»

کارشناسان معتقدند همه ساله با فرا رسیدن فصل تابستان، به دلیل تعریق بیشتر، خروج کلرید سدیم از بدن و فعل و انفعالات شیمیایی، میزان درگیری‌ها بین اشخاص، پرخاشگری و در نتیجه زد و خوردهای خیابانی افزایش پیدا می‌کند. از سویی با توجه به نبود «فرهنگ ایثار» در حوزه رانندگی، باید «ارتباط اجتماعی» و مهارتهای «کنترل خشم» هنگام دریافت گواهینامه رانندگی به شهروندان آموزش داده شود تا این مهارتها به فرهنگ رانندگی تبدیل شود.

کلینیک‌ کنترل خشم در بوته فراموشی

در این زمینه دکتر «هدایت ا… پوشه‌پر» روان‌شناس و عضو انجمن جرم شناسی ایران به خبرنگار ما می گوید: پیشتر شعارها و خبرهایی درباره اینکه قرار است کلینیک‌های کنترل خشم در تهران فعال شوند منتشر شد، اما این موضوع مهم به دلیل عدم پیگیری مسؤولان به فراموشی سپرده شده است.

وی می افزاید: در صورت توجه نهادهای مشاوره ای و دستگاه‌های آموزش عمومی به این مقوله می‌توان از افزایش دعوا‌های خیابانی و همچنین درگیری‌های کلامی و فحاشی -که معمولا در زندگی روزمره شهری آشکار است- جلوگیری کرد.

این عضو سازمان نظام روان‌شناسی ایران با بیان اینکه خشونت، مادر بسیاری از آسیبهای اجتماعی دیگر است، می‌گوید: پلیس راهور، دانشگاه‌های روان‌شناسی و علوم تربیتی، باشگاه‌های مشاوره خانواده و نیز اتحادیه‌های صنفی رانندگان باید برای پایان دادن به این خشونتهای ترافیکی عزم ملی و بین بخشی ایجاد کنند و دولت نیز در این راه همکاری کند.

ریشه یابی ترافیک و درگیری‌های خیابانی

این کارشناس رفتار شهروندی تصریح می‌کند: جوانان، عجول و غیرقابل پیش بینی هستند و درباره دیگران زود قضاوت می‌کنند، به همین دلیل بخش عمده نزاعها بخصوص نزاعهای خیابانی مربوط به قشر جوان و نیز خشونتهای ترافیکی است.

وی می افزاید: گرچه یکی از عوامل مهم در افزایش خشونت و درگیری‌های خیابانی به ترافیک مربوط می‌شود، اما برای رفع مشکل باید به ریشه یابی ترافیک و درگیری‌های خیابانی روی آورد و از تحقیقات صورت گرفته از سوی روان‌شناسان، جامعه‌شناسان و جرم‌شناسان استفاده کرد، چون با کارهای زودگذر و طرحهای ضربتی نمی‌توان خشونت و درگیری را در جامعه کاهش داد.

دکتر «پوشه‌پر» همچنین می گوید: وقتی مردم به دلیل نبود زیرساختهای حمل و نقل شهری از برنامه‌ریزی‌های روزانه خود عقب می افتند و گرفتاری آنها در ترافیک خيابانها سبب دیر رسیدن به محل کار و یا قرار می شود، در مرحله بعد با به هم ریختن تعادل روحی و روانی‌شان با كوچكترين تلنگر، خشم خود را بروز مي‌دهند و فاجعه رقم می خورد.
آمار خشونت، نگران کننده است.
آمارهای منتشر شده از سوی نهادهای رسمی نشان‌دهنده افزایش میزان خشونت در جامعه است. چندی پیش بر اساس آمارهای مرکز آمار ایران، مشخص شد سالانه دستکم ۶۰۰‌هزار ایرانی دعوا می‌کنند و ۷۰‌هزار پرونده نزاع و ضرب‌ و جرح در محاکم، تشکیل می‌شود. این آمار رسمی است و به طور قطع آمار غیررسمی نزاعهای خیابانی و دعوا‌های ثبت‌نشده بیش از این رقم است.

«نازپرور» مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران با ارایه آمار در خصوص نزاعهاي خياباني سال 1393 گفته است: در این سال ٩١‌هزار و ٢٨٨ نفر به علت آسیب‌دیدگی بر اثر نزاع و درگيري مراجعه کرده‌اند که در مقایسه با مدت مشابه‌ سال گذشته 9/1 ‌درصد افزایش داشته است. وی ٦٠‌ هزار و ١٩١ نفر از مراجعه کنندگان را مرد و ٣١‌هزار و ٩٧ نفر را زن برشمرده است.

نبود متولی در حوزه آموزش ترافیک

«مهرداد سعیدی» عضو هیات مدیره سمن آموزش ترافیک «خط ممتد» و فعال صنعت حمل و نقل درون شهری در این باره به خبرنگار ما می گوید: معمولاً رانندگان متخلف با گریز از قانون، حقوق شهروندان را زیرپا می گذارند. این در حالی است که در حوزه آموزش، فرهنگ و حقوق شهروندی نهاد و مرجع خاصی برای رسیدگی به این موضوع وجود ندارد.

وی می افزاید: متأسفانه سالانه آسیبهای زیادی به مردم در این فرآیند وارد می شود، اما هیچ‌یک از نهادهای مرتبط با ترافیک اعم از شهرداری‌ها، وزارتخانه‌های ارشاد، مسکن و شهرسازی، پلیس راهور و نیز سازمان ترافیک، دوره‌های آموزشی برای حل مشکلات افراد هنجارشکن و رانندگان متخلف به صورت مدون و دوره‌ای ندارند و جریمه‌های پلیس و کلاسهای اجباری محدود، نمی تواند در اصلاح رفتار این افراد اثربخش باشد.

به گفته این کارشناس ترافیکی، معمولا بیشتر نزاعها و دعواهای خیابانی در حوزه ترافیک، درباره محل پارک ، تقدم در عبور، پیچیدن بدون چراغ راهنما و یا رد شدن از چراغ قرمز است. از دیدگاه وی با آموزش صحیح، می‌توان بیش از 80 درصد این نزاعها را با رفتار قانونمند رانندگان کاهش داد و این آموزشها به نهادهای آموزش عمومی بخصوص آموزش و پرورش و صدا و سیما مربوط می شود که معمولاً غایبان بزرگ این حوزه هستند.