شبکه های اجتماعی رقیب شما نیستند
دکتر علیاصغر محکی در پاسخ به اینکه عملکرد رسانههای رسمی در قبال موج خبری که گاه در شبکههای اجتماعی به راه میافتد باید چگونه باشد؟ خاطرنشان کرد: در کشور ما ایران، همیشه رسانههای رسمی، شبکههای اجتماعی را رقیب خودشان دیدهاند؛ بنابراین به جای اینکه از این ظرفیت برای توسعه کارشان استفاده کنند همیشه سعی کردهاند آنها را تضعیف کنند؛ در حالی که در بسیاری از کشورهای پیشرفته اینطور نیست و رسانههای رسمی با شبکههای اجتماعی تعامل دارند تا به سبب این تعامل بتوانند خودشان را توسعه دهند. پس به جای اینکه با این شبکهها رقابت کنیم باید به آنها آموزش بدهیم و حتی آنها را به عنوان بخشی از سازمان غیررسمی خودمان بپذیریم و در جاهایی از آنها حمایت کنیم.
وی در تکمیل همین بحث تصریح کرد: بهترین کاری که در این شرایط، شبکهها و مجاری رسمی اخبار و اطلاعات میتوانند انجام دهند، سازماندهی افراد فعال در شبکههای اجتماعی تحت عنوان «سامانه روزنامهنگاران شهروند» است؛ به گونهای که هم از این منابع در جهت توسعه دسترسی به اخبار و رویدادها استفاده کنند و هم اینکه به مرور زمان به آنان معیارهای حرفهای جستوجو و تنظیم اخبار را بیاموزند.
این مدرس ارتباطات سپس با بیان اینکه از طریق کنترل پیامگیر، حتما باید میزان صحت خبرهایی که در شبکههای اجتماعی منتشر میشود بررسی شود، به ظرفیتهای این شبکهها اشاره و اظهار کرد: یکی دیگر از ظرفیت شبکههای اجتماعی، توانایی آنها در تکمیل گزارش از منابع متعدد است؛ به گونهای که یک رویداد را افراد متعددی از زوایای مختلف میبینند، پردازش میکنند و سپس آن را انتشار میدهند؛ بدین ترتیب احتمال اینکه روایت از پدیده محدود به یک زاویه باشد کاهش مییابد. اما این مزیتها تحت تأثیر حرفهای نبودن و همچنین احتمال خطاهای آماتوری و نفوذ ذهنیت به فرآیند تولید خبر نیز باعث عدم اطمینان به جامعیت، روشنی و دقت اخبار و اطلاعات میشود.
او در همین راستا توصیه کرد: پس بهتر است هنگام استفاده از اخبار بیوقفه و فراوان انتشار یافته در شبکههای اجتماعی، حتما به پایین بودن میزان دقت و اعتبار آنها توجه شود، همچنین از طریق کنترل پیامگیر و چک کردن جزئیات پیام از منابع مختلف، میزان دقت و صحت آنها را واکاوی کرد.
علیاصغر محکی در بخشی دیگر از صحبتهایش به این مساله اشاره کرد که یکی از ویژگیهای شبکهها و رسانههای رسمی کشورمان کنترل و نظارتی است که نسبت به صحت و دقت اخبار میشود.
وی همچنین در توضیح دلیل این امر این موضوع را مطرح کرد: کنترل و نظارت کامل بر صحت اخبار رسانههای رسمی کشور به این خاطر است که این رسانهها به شکل سفت و سخت از سوی نهادهای دولتی و امنیتی کنترل میشوند اما در مورد شبکههای اجتماعی به دلیل تلقی آزادبودن از حیطههای نظارتی معمول عمومی، دقت و عینیت معمول وجود ندارد، به همین خاطر ما باید در ارتباط با شبکههای غیررسمی در مقایسه با شبکههای رسمی مجموعهای از ظرفیتها و محدودیتها را در نظر داشته باشیم. مهمترین ظرفیتهای شبکههای اجتماعی در اطلاعرسانی اخبار و اطلاعات تعداد بسیار زیاد شهروندان روزنامهنگار و افرادی است که در هر لحظه در معرض رویداد و پدیدهها قرار دارند و آنها را بلافاصله رصد و گزارش میکنند.
این مدرس ارتباطات در پایان در تکمیل گفتههای خود اظهار کرد: بنابراین از مهمترین ویژگیهای شبکههای اجتماعی باید از حاضربودن در همه جا و داوطلبانه بودن پیامآفرینی، همچنین انتشار اخبار و اطلاعات یاد کرد؛ به گونهای که احتمال مکتوم ماندن و دیده نشدن رویدادها بسیار کاهش مییابد.