متهم در عتبات
وحيده كريمي
خروج راحت او از كشور حاشيهها و اعتراضهايي در پي داشته و حتي برخي نمايندگان مجلس مدعي بودند كه وي اساسا ممنوعالخروج بوده است.
یک متهم اقتصادی چگونه از كشور خارج شده؟
سیدحسین دهدشتی،نماينده مجلس با اشاره به خروج سعید مرتضوی از کشور گفت: تا آنجایی که من اطلاع دارم مرتضوی بهعلت اتهامات اقتصادی ممنوع الخروج بوده و طبیعتا نمیتوانست از کشور خارج شود، حال معلوم نیست که وی چگونه و بر اساس چه ضابطهای از کشور خارج شده است. اصولا مرتضوی در چند سال اخیر نشان داده که فردی ویژه و فراقانونی بوده، به طوری که وی در دادگاههایش با محافظ حاضر شده و هر جور که میخواهد رفتار میکند، از طرف دیگر با توجه به خروج مرتضوی از کشور، سیستم قضایی، وزارت کشور و دستگاههای امنیتی باید پاسخگوی این مسئله باشند.دهدشتی با اشاره به احتمال فرار مرتضوی به کشورهای اروپایی همچون کانادا گفت: هنوز معلوم نیست که برنامه و رویه وی چگونه است اما قطعا نباید روزه شکدار گرفت و اجازه خروج یک متهم اقتصادی را صادر کرد زیرا این مسائل یک نوع بیاعتمادی را در کشور ایجاد میکند.به طور حتم مجلس شورای اسلامی پیگیر پرونده اتهامات مرتضوی و خروج وی از کشور است و قطعا در این رابطه از مسئولان مربوط سوال میشود.
نا گفتههاي دادگاه آخر سعيد مرتضوي
خبر خروج از كشور سعيد مرتضوي در حالي منتشر شده كه وي در آخرين جلسه دادگاه خود در گفتوگو با قاضي از سفر خود خبر داده بود. پيمان حاج محمود عطار از شكات سعيد مرتضوي با تاييد اين موضع به «قانون» گفت: اگر بخشي از دادگاه 25 آبان را تشريح كنم شايد بخشي از سوالات در رابطه با عدم ممنوعالخروجي سعيد مرتضوي را پاسخ گفته باشم.
احضاريه براي تمامي شكات و متهمان پرونده ارسال شده بود. هرچند پرونده فعلي مرتضوي از چند بخش مجزا تشكيل شده اما هيچ كدام از شكات و وكلا و متهمان نميدانستيم در اين جلسه به كدام بخش رسيدگي خواهد شد.روز دادگاه همه شكات و وكلا ، مرتضوي و معاون وي در سازمان تامين اجتماعي كه متهم رديف دوم پرونده نيز هست، حضور داشتند.
فقط مرتضوي آماده دادگاه بود!
عطار توضيح داد: قاضي در ابتداي جلسه گفت با توجه به حجم سنگين پرونده سازمان تامين اجتماعي امروز به شكايت پاليزدار و عطار و ترابي رسيدگي خواهد شد.نكته جالب اينكه كل لايحه سعيد مرتضوي هم در رابطه با شكايت ما تنظيم شده بود كه وي قرائت كرد و به دفاع از خود پرداخت.بر حسب اتفاق مرتضوي فقط آماده دادگاه بود.
جلسه بعدي دادگاه با سفر كربلاي مرتضوي هماهنگ شد
وي به پايان دادگاه نيز اشاره كرد و گفت: باپايان جلسه دادگاه، قاضي تاريخ جلسه بعدي را اعلام كرد.
مرتضوي در واكنش به تاريخ اعلام شده به قاضي گفت: در آن تاريخ من در كربلا هستم.
قاضي تاريخ ديگري را اعلام كرد.
مرتضوي مجددا گفت: آن روز من تازه از سفر برگشته ام بايد بروم يزد و مهمان خواهم داشت.
قاضي از خانم منشي دادگاه خواست زمان ديگري را كه دادگاه وقت خالي دارد بيابد كه 16 دي ماه به عنوان زمان رسيدگي بعدي پيدا شد.
نظري، وكيل سازمان تامين اجتماعي در اين زمان خطاب به قاضي گفت: آن تاريخ من مسافر هستم.
قاضي در جواب وكيل سازمان تامين اجتماعي گفت: شما مسافر هستيد، خب باشيد! و در نهايت تاريخ همان 16 دي ماه اعلام شد.
عطار با اين توضيحات ادامه داد: بنابراين اگر مرتضوي حكم ممنوع الخروجي داشت اينچنين راحت از سفرش در جمع حرف نمي زد.
مرتضوي بايد ممنوع الخروج ميشد
وي در پاسخ به اين سوال كه اگرفردي حكم حبس و رد مال و چند پرونده باز در دادگاه داشته باشد بايد طبق رويه قضايي ممنوع الخروج شود؟ توضيح داد: افرادي با اتهامات بسيار سبك تر ممنوع الخروج هستند و ممنوعالخروج، ممنوعالمعامله و مسدودالحساب كردن متهمان در پروندههاي سنگين قضايي امري طبيعي و قانوني است وگرنه فرد خاطي با فروش اموال خود از كشور خارج خواهد شد و باز نخواهد گشت.
عطار در رابطه با قانون ممنوع الخروجي نيز توضيح داد: نمايندگان مجلس بايد مستند بگويند مرتضوي ممنوع الخروج بوده است.هرچند پيش تر سخنگوي دستگاه قضا گفته بود وي ممنوع الخروج است اما زمان زيادي از آن تاريخ گذشته است.
ممنوع الخروجيها را مراجع قضايي مدت دار مثلا 3ماه يا 6 ماه و… تعيين ميكنند. با گذشت اين مدت مرجع قضايي اگرصلاح بداند كه متهم باز هم ممنوع الخروج بماند بايد به اداره گذرنامه اعلام كند كه اين فرد كماكان مثلا به مدت 3 ماه ديگر همچنان ممنوع الخروج است.
رويه ممنوع الخروج كردن افراد
عطار در رابطه با مراجع قانوني براي ممنوعالخروج كردن افراد نيز توضيح داد: طبق قانون چهار نهاد ميتوانند براي ممنوعالخروجي افراد اقدام كنند.مراجع قضايي، مراجع دولتي مثل سازمان مالياتي (بابت بدهي هاي مالياتي)و بانك مركزي(بابت بدهي بانكي)، سازمان ثبت
(مثلا ممنوع الخروج كردن شوهر بابت مهريه). البته اين مراجع مستقيما حق ندارند با اداره گذرنامه مكاتبه كنند. در دادستاني كل كشور معاونتي براي رسيدگي به ممنوعالخروجي يا ممنوع المعامله شدن افراد يا رفع اين ممنوعيتها تصميم گيري و حكم نهايي را به اداره گذر نامه ابلاغ مي كند.
عطار خاطر نشان كرد: اول بايد ديد مرتضوي ممنوع الخروج بوده يا خير؟ كه طبق سخنان سخنگوي دستگاه قضا در دي ماه سال 1392 ممنوع الخروج شده بود. هرچند ما از مدت زمان ممنوع الخروجي وي مطلع نيستيم و اينكه اين مدت تمام شده يا چرا تمديد نشده است. اگرمدت ممنوعالخروجي سپري شده است آيا مرجعي كه ممنوعالخروج كرده موظف بوده آن را تمديد كند؟ همچنين بايد ديد اگر حكم ممنوعالخروجي تمديد شده به اداره گذرنامه ابلاغ شده است يا خير؟
با گذشت زمان مد نظر مراجع قضايي دادستاني با ارسال نامه اي خواستار رفع منع ممنوع الخروجي خواهد شد و با ثبت در سامانه فرد اجازه خروج از كشور خواهد داشت. البته من موردي را سراغ دارم كه طرف بهمدت 6ماه ممنوعالخروج بوده و 10 سال از آن 6 ماه گذشته اما او همچنان ممنوع الخروج است و دادستاني ايشان را ممنوع الخروج مي داند.
وي افزود: آيا اگر مرتضوي ممنوع الخروج بوده اما اكنون كه از كشور خارج شده پليس گذرنامه كه در فرودگاه مستقر است مقصر خواهد بود.
رسيدگي به اتهامات بابك زنجاني و مرتضوي در دو شعبه متفاوت!
عطار در رابطه با نگرانيها از عدم بازگشت سعيد مرتضوي به كشور گفت: با شناختي كه از مرتضوي دارم مطمئن هستم او به كشور باز خواهد گشت و در جلسه دادگاه نيز حاضر خواهد شد.همچنين پيش بيني ميكنم در رابطه با پرونده تامين اجتماعي اتهاماتش اثبات خواهد شد. اين وكيل دادگستري به نكته مهمي در رابطه با پرونده سازمان تامين اجتماعي اشاره كرد و گفت: چرا بايد يك پرونده در دو شعبه متفاوت رسيدگي شود. مگر نه اينكه همه پروندههاي مرتبط بايد در يك شعبه تجميع شوند چرا پرونده بابك زنجاني در سازمان تامين اجتماعي در دادگاه انقلاب و پرونده سعيد مرتضوي ديگر متهم اين پرونده در دادگاه كيفري2 است. همانطور كه ميدانيد دست رئيس دادگاه در كيفري 2 براي صدور احكام سنگين بسته است و پروندهاي با چنين حجم گسترده اي از تخلفات نمي شود كه بخشي از آن در دادگاه انقلاب با توانايي صدور احكام سنگيني چون اعدام و حبسابد و بخشي ديگر آن در دادگاهي عمومي و عدم توانايي قاضي در صدور احكام سنگين باشد.
جوابتان را اگر خواستید در کربلا میدهم
«جوابتان را اگر خواستید در کربلا میدهم». این آخرین گفتوگوی سعید مرتضوی در ایران است. آنجا که خبرنگار سایت ناطقان از او درباره روند بررسی پروندهاش میپرسد و او درحالیکه خود را برای ترک ایران آماده کرده بود فقط بههمین جمله بسنده کرد. «عازم کربلا هستم». او این جواب را داد و تهران را ترک کرد. آن هم در شرایطی که او همچنان متهم ردیف اول پرونده مفتوحه تامین اجتماعی در شعبه ۱۰۵۷ دادگاه کیفری ۲ بهریاست قاضی حیدری است. افزون بر این بخش دیگر پروندههای مرتضوی با سه اتهام همچنان در شعب مختلف دادسرای انقلاب اسلامی در جریان قرار دارد.
همچنين سعید مرتضوی در راهپیمایی اربعین در گفتوگو با تسنیم با اشاره به تذکر یک نماینده به چرایی خروج او از کشور گفت: تعجب میکنم چطور یک نماینده چنین اظهاراتی میکند.
مرتضوی بدون وثیقه از ایران رفت
مجتبی نظری، وکیل سازمان تامین اجتماعی، در پاسخ بهاین سوال که آیا مرتضوی برای سفر به کربلا وثیقه تسلیم قوهقضاییه کرده است، توضیح میدهد که آقای مرتضوی بالغ بر 8 میلیارد تومان وثیقه به دادگاه داده است که همسر ایشان دو دستگاه آپارتمان متعلق به خودش را بهعنوان وثیقه برای ایشان به دادگاه ارائه کرده است ولی این وثیقهها ارتباطی با سفر ایشان به کربلا ندارد. چون این موضوع در جلسه آخر دادگاه مطرح شد و دیگر ادامه پیدا نکرد. بنابراين سعيد مرتضوي بدون هيچگونه منع قانوني با داشتن پروندههاي مهم و سنگين قضايي و حكم حبس و رد مال از كشور خارج شد. هرچند دهدشتي، نماينده مجلس معتقد است،وي ممنوع الخروج بوده و پيگير اين موضوع خواهد بود اما تا كنون دستگاه قضا توضيحي در اين باره ارائه نداده است.
179/