امیرحسین خواجوی : پس از کشمکشهای فراوان بالاخره بیمهها بخشی از مطالبات بیمارستانها را پرداخت کردند. پرداخت بدهی سنگین بیمهها به بیمارستانهای دولتی و دانشگاهی درحالی کلید خورد که هفته گذشته جلسهای به میزبانی علی ربیعی، وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی و با حضور وزیر بهداشت، مدیران عامل بیمه تأمیناجتماعی و بیمه سلامت و معاونانشان برگزار شد. نشستی که هر چند خروجی مشخصی برای رسانهها نداشت، ولی به نظر میرسد درنهایت توانست تا حدودی مشکلات وزارت بهداشت و بیمهها را حلوفصل کند. حالا پس از گذشت چند روزی از برگزاری این نشست شبانه محمد آقاجانی، معاون درمان وزیر بهداشت و دبیر ستاد کشوری طرح تحول نظام سلامت از آغاز پرداخت بخشی از مطالبات بیمارستانهای دولتی و دانشگاهی از سوی بیمهها خبر میدهد. بیمه تأمین اجتماعی و سلامت ایرانیان بهعنوان بدهکاران اصلی مراکز درمانی درحالی از پنجشنبه هفته گذشته کار واریز هزار میلیارد تومان از بدهیهای خود به بیمارستانها را آغاز کردهاند که پیش از این مسئولان وزارت بهداشت از بدهی ٤ هزار و ٦٠٠ میلیارد تومانی بیمهها به بیمارستانهای دولتی و دانشگاهی سخن میگفتند. هر چند تاکنون رقم پرداختهای صورت گرفته به حساب بیمارستانها بهطور دقیق مشخص نیست، ولی به نظر میرسد که براساس توافقات انجام شده بین دو وزارتخانه بهداشت و رفاه و تأمیناجتماعی با آغاز پرداخت بدهی بیمهها به بیمارستانهای دولتی و دانشگاهی بخشی از مشکلات مالی و کمبود نقدینگی این مراکز درمانی جبران شود.
خلف وعده بیمهها در پرداخت معوقات
سریال تکراری تعیین ضربالاجل از سوی مسئولان بلندپایه وزارت بهداشت برای پرداخت مطالبات بیمارستانهای دولتی و خلف وعدههای مکرر سازمانهای بیمهگر برای تسویهحساب معوقات این مراکز درمانی در چند ماه گذشته به یکی از بحثبرانگیزترین موضوعات نظام سلامت کشور تبدیل شده بود. تأخیر و بدقولیهای مکرر بیمهها در پرداخت بدهی مراکز درمانی از یک سو و افزایش بدهی بیمارستانها به پزشکان، شرکتهای پخش دارو و تجهیزات پزشکی از سوی دیگر به علاوه کاهش شدید نقدینگی مراکز درمانی باعث شد تا انتقادات به عملکرد بیمهها در هفتههای اخیر شدت بگیرد. همزمان با شدت گرفتن انتقادات نسبت به عملکرد بیمهها و همصدا شدن سایر فعالان حوزه سلامت با مسئولان بلندپایه وزارت بهداشت درخصوص تبعات ناشی از بدهی ٤ هزار و ٦٠٠ میلیارد تومانی سازمانهای بیمهگر و هشدارهای مکرر اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و صاحبنظران این حوزه درخصوص تاثیرات منفی این بدهی سنگین بر طرح تحول نظام سلامت، جلسهای به ریاست اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهوری به منظور حلوفصل موضوع بدهی بیمهها به وزارت بهداشت برگزار شد. در این جلسه که وزرای بهداشت و تعاون کار و رفاه اجتماعی، رئیسکل بانک مرکزی، مدیران عامل بیمه تأمیناجتماعی و بیمه سلامت حضور داشتند، مقرر شد تا ظرف یک هفته هزار میلیارد تومان از مطالبات بیمارستانها پرداخت شود. همچنین در این جلسه تصمیم گرفته شد که روش پرداخت بدهی سازمان تأمیناجتماعی به مراکز درمانی تغییر کند. بهطوری که معاون اول رئیسجمهوری با اشاره به پیشنهادهاي مطرح شده برای حل مشکل بدهی بیمهها به بیمارستانها با استفاده از تسهیلات بانکهای تجاری توسط سازمانهای بیمهگر، این طرح را مثبت ارزیابی کرد و از رئیسکل بانک مرکزی خواست تا با تعیین کارگروهی متشکل از نمایندگان دستگاههای ذیربط، جزییات و مسائل فنی این طرح را به دقت بررسي كنند.
بدهی بیمهها به نظام سلامت و بازگشت به شرایط قبل از طرح تحول
پس از پایان این جلسه بود که روزشمار پرداخت بدهی بیمهها به بیمارستانها بار دیگر شروع به شمارش کرد؛ ولی با گذشت بیش از یک هفته از پایان مهلت مقرر بیمهها برای پرداخت بخشی از بدهی خود به مراکز درمانی، هیچ پولی به حساب بیمارستانهای دولتی و دانشگاهی واریز نشد و همین کافی بود تا بار دیگر وزیر بهداشت از خلف وعدههای مکرر بیمهها گلایه کند. اما اینبار حسن قاضیزاده هاشمی در بیان انتقادها به عملکرد بیمهها تنها نبود و سازمان نظام پزشکی به همراه اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم بهطور جدی نسبت به عواقب خطرناک افزایش بدهی بیمهها به مراکز درمانی و بازگشت به شرایط قبل از اجرای طرح تحول نظام سلامت در صورت ادامه همین روند هشدار دادند. بهطوری که علیرضا زالی، رئیس سازمان نظام پزشکی با انتقاد از عملکرد بیمهها و تأخیر در پرداخت مطالبات پزشکان، دراینباره گفت: «درحال حاضر، هم بخش خصوصی و هم بخش دولتی جامعه پزشکی، گلایهای مشترک از بیمهها و تأخیر آنها در پرداخت مطالبات دارند؛ به گونهای که الان، مطالبات پزشکان در بسیاری از مراکز درمانی با تأخیری پنج تا هفت ماهه از سوی بیمهها پرداخت میشود و این میتواند خطر جدی برای از بین رفتن موفقیتهای حاصل شده در حوزه سلامت باشد.» اما انتقادات از خلف وعده چندباره بیمهها در پرداخت بدهی مراکز درمانی به همین جا ختم نشد و اینبار نوبت به اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس رسید تا به این موضوع واکنش نشان دهند و با انتقاد از عملکرد ضعیف بیمههای پایه سلامت درخصوص تأثیرات منفی این روند بر دستاوردهای طرح تحول نظام سلامت هشدار دهند. بهطوری که عبدالرحمان رستمیان، نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی با رد ادعای مطرح شده از سوی بیمهها درخصوص افزایش پرداختی و رشد تعرفههای درمانی با آغاز طرح تحول نظام سلامت بهعنوان دلیل اصلی تأخیر در پرداخت مطالبات بیمارستانها به «شهروند» گفت: «مدیریت ناکارآمد و اتلاف منابع به دلیل متفرق بودن صندوقهای بیمهای دلیل اصلی تأخیر در پرداخت بیمههاست و این موضوع فقط با اجرای قانون تجمیع بیمهها به صورت ریشهای
حل میشود.»
واریز بخشی از بدهی بیمهها به حساب بیمارستانها
پس از این کشوقوسها و شدت گرفتن انتقادات، جلسه دیگری اینبار به میزبانی علی ربیعی، وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی و با حضور وزیر بهداشت، مدیران عامل بیمه تأمیناجتماعی و بیمه سلامت و معاونانشان برگزار شد. نشستی که هرچند به دلیل تقارن با ایام اربعین حسینی در سکوت خبری برگزار شد و جزییات چندانی از آن به بیرون درز نکرد، ولی به نظر میرسد این نشست در کاهش اختلافات چند ماه وزارت بهداشت با بیمهها موفق بوده است. حالا پس از گذشت چند روزی از برگزاری این جلسه شبانه محمد آقاجانی، معاون درمان وزیر بهداشت و دبیر ستاد کشور طرح تحول نظام سلامت از آغاز پرداخت بخشی از مطالبات بیمارستانهای دولتی و دانشگاهی به «شهروند» خبر میدهد. او با بیان اینکه پرداخت بدهی بیمهها به مراکز درمانی از پنجشنبه هفته گذشته آغاز شده است، دراینباره میگوید: «براساس توافقی که چندی پیش حاصل شد، قرار بود بیمهها مبلغ یک هزار میلیارد تومان از بدهیشان را پرداخت کنند که بخش کمی از این مبلغ در روزهای اخیر واریز شده است و امیدواریم که بقیه این مبلغ نیز طی روزهای آتی پرداخت شود.»آقاجانی اضافه میکند: «هنوز اعداد و ارقام میزان واریزی بیمهها به حساب نظام سلامت جمعبندی نشده است؛ به همین علت نمیتوانیم رقم دقیقی از پرداختهای صورت گرفته به حساب بیمارستانهای دولتی و دانشگاهی اعلام کنیم.» معاون درمان وزیر بهداشت با اشاره به کمبود نقدینگی سازمان تأمیناجتماعی در پرداخت بدهی مراکز درمانی میگوید: «خوشبختانه این سازمان از نظر اعتباری مشکل خاصی برای پرداخت بدهیهای خود ندارد؛ اما مشکل نقدینگی دارد که امیدواریم با کمک بانکها این مشکل نیز مرتفع شود.»به گفته دبیر ستاد کشوری طرح تحول نظام سلامت از ابتدای سال جاری تاکنون، دانشگاههای علوم پزشکی و بیمارستانها ٨ هزار میلیارد تومان در حوزه بهداشت و درمان، خدمات ارایه کردهاند که ٦ هزار میلیارد تومان آن تاکنون تبدیل به سند و تحویل سازمان بیمهای شده است.
بیمه تأمیناجتماعی و سلامت ایرانیان بدهکاران اصلی مراکز درمانی
آقاجانی در پاسخ به این پرسش که بدهکاران اصلی بیمارستانها کدام بیمهها هستند، میگوید: «بیمه تأمیناجتماعی و بیمه سلامت ایرانیان به ترتیب بیشترین میزان بدهی به بیمارستانهای دولتی و دانشگاهی را دارند؛ بهطوری که در جلسهای که در اواخر آبانماه به ریاست آقای جهانگیری، معاون اول رئیسجمهوری برگزار شد مصوب شد که هزار میلیارد تومان از بدهی ٤ هزار و ٦٠٠ میلیارد تومانی بیمهها به وزارت بهداشت پرداخت شود که براساس آن مصوبه ۷۰۰ میلیارد تومان سهم بیمه تأمیناجتماعی و ۳۰۰ میلیارد تومان سهم بیمه سلامت است.» او ادامه میدهد: «البته همانطور که اشاره کردم، مطالبات مراکز درمانی دولتی و دانشگاهی اکنون به ٦ هزار میلیارد تومان رسیده است؛ که در قالب سند تحویل سازمانهای بیمهای شده است.»آقاجانی با اشاره به برگزاری دو جلسه با حضور وزرای بهداشت و رفاه در چند هفته اخیر درباره جزییات و تصمیمهای اتخاذ شده در این جلسات میگوید: «در اولین جلسه به دستور آقای جهانگیری بانک مرکزی بهعنوان عامل سوم بین وزارت بهداشت و بیمهها برای تسهیل پرداخت بدهی نظام سلامت انتخاب شد؛ در هفته گذشته نیز نشستی با مسئولان وزارت رفاه، مدیران عامل بیمهها و رئیسکل بانک مرکزی داشتیم؛ در مجموع موضوع ورود بانکهای تجاری بهعنوان تسهیلکننده پرداخت بیمهها به وزارت بهداشت از سوی معاون اول رئیسجمهوری درحال پیگیری است و امیدواریم هر چه زودتر بانک مرکزی دستورالعمل لازم درخصوص پرداخت معوقات بیمارستانها را صادر کند.»او اضافه میکند: «براساس اعلام رسمی سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور در جلسه دولت، مشخص شد که سازمان تأمیناجتماعی براساس درآمدهایی که محقق شده است، منابع کافی برای پرداخت مطالبات بیمارستانها را دریافت کرده اما هنوز این درآمدها را در مسیر درمان هزینه نکرده است.»
179/