تا همین یک ماه پیش بود که بازار هر روز منفی و خبرها یکی پس از دیگری سیاه و منفی بود. بدبینهایی که در یکسال اخیر از عدم ورود به بورس حال خوبی داشتند با اطمینان از ادامه ریزش بورس به بهانه افت قیمت جهانی نفت سخن میگفتند.اما از اوایل دیماه با دو خبر، جوانه تقاضا در بورس از خاک بیرون زد؛ یکی کاهش تدریجی نرخ بهره بین بانکی و دیگری روز اجرای برجام.
روند افزایشی بورس تهران در حالی موجب کسب بازدهی های مطلوب در کوتاه مدت شده و توجه سرمایهگذاران را به خود جلب کرده است که به گفته کارشناسان روند صعودی بورس تهران تنها به دلیل اجرایی شدن برجام و لغو تحریم ها بوده و دلیل دیگری ندارد، زیرا همچنان نگرانی هایی در خصوص اقتصاد جهانی و کاهش قیمت نفت در بازار بورس سایه انداخته است.
اما با این حال هجوم گسترده خریداران برای خرید سهام شرکتها و مشارکت عجیب سهامداران حقیقی با وجود عرضه حقوقی ها موجب شد تا شاخص بورس تهران که وضعیت کلی بورس را نشان می دهد تا نیمه معاملات دیروز رشد 1389 واحدی را تجربه کرده و بعد از حدود 11 ماه دوباره موفق به فتح قله 70 هزار واحدی شود. آخرین باری که شاخص بورس تهران موفق به ثبت این کانال شد، فروردین سال جاری بود که اخبار مربوط به مذاکرات هسته ای موجب شد توجه سرمایهگذاران به بورس تهران جلب و شاخص بورس نیز به سرعت وارد کانال 70 هزار واحدی شود. دیروز در بازار شرکتهای خودرویی به دلیل انعقاد قراردادهای جدید و همچنین افزایش سرمایه برخی شرکتهای خودرویی از بیشترین اقبال و توجه برخوردار شدند و صف های میلیونی خرید را مشاهده کردند؛ به طوری که شرکتهای سایپا دیزل و توسعه معادن و فلزات رکوردار صفهای میلیونی و با برخورداری از 100 میلیون صف خرید جلودار سایر شرکتها شدند؛ علاوه بر این دو شرکت، شرکتهای پارس خودرو، زامیاد و دارویی تامین نیز از صف های خرید قابل توجهی برخوردار شدند. روند صعودی شدید بورس تهران موجب شد تا نیمه معاملات بیش از 100 میلیون سهم دادوستد شده و ارزش بازار سرمایه بعد از مدتها به 300 هزار میلیارد تومان برسد.
ادامه رشد منوط به سیاست های جدید
با این حال نگرانی از آینده یکی از دغدغه های بسیاری از فعالان بورس است. در همین رابطه ودرباره دلیل استقبال از بورس طی روزهای اخیر یک تحلیلگر رسمی بینالمللی سرمایهگذاری می گوید : اول اثرات روانی این اتفاق است که طی سالهای گذشته موجب رکود در بازارها شده است. این اثر البته کوتاهمدت است و موجب نوساناتی در روزهای اولیه پس از برجام خواهد شد. دامنه این نوسانات به حجم نقدینگی آماده ورود به بورس بستگی دارد اما قطعاً زمان تاثیرگذاری آن طولانی نخواهد شد. پس از آن باید دید که آیا رفع تحریمها اثراتی در بخش واقعی اقتصاد خواهد گذاشت؟ بنابراین جنبه دوم، شرایط اقتصاد کلان کشور است. با آزاد شدن بخشی از منابع و سهولت در صادرات و واردات و همچنین اثر گشایشهای مالی و اعتباری، دولت نیز به وضع سیاستهای جدید اقتصادی دست خواهد زد.
سعید اسلامی بید گلی گفت: جنبه سوم که باید در تحلیل بورس پس از فرجام برجام، مدنظر قرار بگیرد، خصوصیات صنایع و شرکتهای بورسی است. تردیدی وجود ندارد که بسیاری از صنایع بورسی تحت تاثیر اتفاقات اقتصادی پسابرجامی خواهند بود اما این تاثیر برای همه صنایع و شرکتهای بورسی یکسان نیست. بسیاری از صنایع بورسی (مانند معدنیها) هم تاثیرات مثبت خواهند داشت و هم تاثیرات منفی. دسترسی به تکنولوژی، سهولت تجارت و امکان صادرات محصول از تاثیرات مثبت برجام بر این صنایع است و چشمانداز کاهش نوسانات و رشد ارز هم ممکن است بر کسبوکار شرکتهای صادراتمحور اثر منفی بگذارد. او همچنین درباره وضعیت این روزهای بورس میگوید : در چنین شرایطی معاملات هیجانی ممکن است آسیبهای جدی به سرمایهگذاران وارد كند. وظیفه دولت و نهاد ناظر ایجاد شفافیت در بازارهای مالی است. نهاد سیاستگذار باید اطلاعات کافی از میزان منابع آزادشده، زمانبندی ورود این منابع به اقتصاد کشور و چگونگی تخصیص آن به فعالیتهای اقتصادی را در اختیار همه مردم قرار دهد. نامعلوم بودن سیاستهای دولت باز هم رانت و فساد را توسعه خواهد داد و به دلیل تحمیل ریسکهای سیستماتیک سرمایهگذاران را از فعالیتهای مولد دارای پتانسیل رشد دور خواهد کرد.
دوره هیجانی مقطعی است
شهریار هاشمی طباطبایی،تحلیلگر بازارسهام نیز درخصوص رشد حجم معاملات می گوید :حالا که ارزش معاملات روزانه به 500 میلیارد تومان رسیده همه حیران و نگران از شرایط بورس شدهاند. باید اذعان کنم که هیجان در معاملات این روزهای بورس به حدی بالاست که کمتر میتوان با منطق گذشتهنگر روند کوتاهمدت را درک کرد. اما تجربه ثابت کرده دورههای هیجانی در بازار مقطعی است. وی در خصوص اینکه چشمانداز بازار تا پایان سال چگونه است می گوید: با فرض اینکه خبری منفی دال بر تغییر بنیادی شرایط رفع تحریمها منتشر نشود، شرایط بازار با بررسی ارزش معاملات روزانه بهتر قابل درک است. دست به دست شدن سهمها تا مدتی میتواند ادامه یابد تا همه افت یکسال اخیر قیمتها که بعضا بیش از حد نیز بود جبران شود. در این بین صنایع و سهمهایی که میتواند با یک چرخش عملیاتی وارد فضایی جدید شود جای رشد هیجانی بیشتری دارد.اما با نزدیک شدن به اسفند و با انتظار گزارشهای بودجه شرکتها از سال بعد و نیاز بالا به نقدینگی، احتمال عرضههای بیشتر و نوعی اصلاح کوتاهمدت محتمل است تا وارد سال 95 شویم و بهتر بتوانیم شرایط آتی بازار را تصویر کنیم.
رشد ،ادامه دار است
اما از سوی دیگر یک کارشناس بازار سرمایه معتقد است: یکی از نتایج رفع تحریمها گشایش های مالی است و اجرایی شدن برجام موجب میشود تا هزینههای مالی، بیمه و السی شرکتها و بنگاههای تولیدی کاهش یابد و به دنبال آن درآمد این بنگاهها و در نتیجه سودآوری آنها تحت تاثیر قرار گیرد و افزایش یابد.بازار سرمایه این روزها شاهد ورود سرمایه گذاران و خریداران جدیدی است که نقدینگی های تازه ای را وارد تالار حافظ می کنند. ابوالقاسم آقادوست، در خصوص استقبال سرمایه گذاران از بازار سهام در روزهای اخیر با اشاره به کف قیمتی سهام و جذابیت خرید گفت: قیمت اکثر سهام در بازار به پایین تر از ارزش ذاتی رسیده و برای سرمایه گذاری جذاب است اما اکثر علاقهمندان به این بازار در انتظار اخبار خوش برای ورود بودند که با رفع تحریم ها ، انگیزه برای ورود آنها ایجاد شد. در همین حال وی یکی دیگر از دلایل رونق بورس را وضعیت بازارهای رقیب دانست و بیان کرد: یکی از مهمترین بازارهای رقیب بازار سرمایه، بازار پول است. با توجه به خبرهایی که حاکی از برنامهریزی برای کاهش نرخ سود سپردهها ست، بخشی از پولهای پارک شده در بانکها به سوی این بازار روانه ميشود. آقادوست همچنین با اشاره به افزایش قابل توجه حجم معاملات پیشبینی کرد: این روند ادامهدار خواهد بود و به نظر می رسد با توجه به خبرهای خوش اقتصادی روزهای اخیر ، رشد بازار سرمایه ادامه دار باشد.
179/