رذیلت های مجازی در حریم خصوصی
موبنا – تا چندي پيش از صفحات شخصي افراد در اينستاگرام و فيس بوك كه براي عموم باز بودند تصاوير تهيه و منتشر مي شد كه با عدم برخورد مناسب با اينگونه رفتارها اكنون گپهاي خصوصي افراد در تلگرام،يا عكسهاي شخصي افراد وحتي تصاوير مطالب در صفحات خصوصي و نه عمومي در اينستاگرام و فيسبوك و… نيز در كانالهاي چند هزار نفري تلگرامي بارها باز نشر ميشود، در گروههايي كه فرد عضو نيست و نميتواند از خود در برابر اتهامات بی پایه و اساس دفاع كند. نكته جالب اين است بسياري از اين بي اخلاقيها كه در تجاوز به حريم شخصي رخ ميدهد در نهايت به پروندهسازي و تخريب منجر ميشود.گويي اشخاصي به صورت حرفه اي در فضاي مجازي به دنبال يافتن عكس و مطالبي هستند تا باانتشار آنها در محافل عمومي شخصيت نه تنها افراد برجسته سياسي يا هنري و ورزشي كه حتي منتقدين صنفي و همكاران خود را تخريب كنند و از آب گل آلود براي خود پستي، مقامي يا شايد شهرتي بخرند. بعضا هستند متجاوزين به حريم خصوصي كه با تمسك به اطلاعات شخصي افراد، جو سازي منفي و هيجاني بهدور از تعقل و پرونده سازي به اهداف شوم خود نيز رسيدهاند. دكتر عيسي كشوري، حقوقدان و نويسنده كتب متعدد حقوقي در گفتوگو با «قانون» به بررسي ابعاد مختلف گسترش رذيلتهاي اخلاقي و تجاوز به حريم خصوصي افراد پرداخته است كه خواندن آن خالي از لطف نيست.
جناب دكتر كشوري، مطمئنا شما به عنوان يك حقوقدان آگاه به احوالات جامعه شاهد رشد تجاوز به حريم خصوصي افراد در فضاي مجازي بودهايد، دليل گسترش اين رفتارهاي غيراخلاقي و غير قانوني در چه ميبينيد؟
در ابتداي بحث اجازه دهيد مخلص كلام را بگويم دليل رشد رذايل اخلاقي در جامعه ما گسترش دروغگويي است.اگر به اين پديده شوم توجه نشوده در آينده آسيب زا خواهد بود.
متاسفانه تعدادي از گردشگران و مسافران خارجي كه از سفر ايران باز مي گردند در تعريف از فرهنگ رفتاري ايراني ها بر جنبه دروغگويي ما تاكيد مي كنند. معتقدند روي حرف و قول ايرانيها نمي شود حساب كرد و به راحتي دروغ مي گويند.ايرانياني كه به وفاي به عهد، امانتداري، صداقت وپاك دستي شهره جهاني بودند اكنون در مسير ديگري قرار گرفته اند.
يكي از مشكلات اين است كه بخشي از افرادي كه دست به دامن دروغ، تخريب، جوسازي و … در فضاي مجازي مي شوند قشر تحصيلكرده بوده و ادعاي روشنفكري دارند!
وقتي جامعه اي تهي از اخلاق شود چنين رفتارهايي رخ مي دهد. تحصيلكرده هستند اما رفتار اخلاق گرايانه را فرا نگرفته اند.پايبند به اصول اوليه انساني و اخلاقي نيستند. اين امر ارتباطي با سطح تحصيلات ندارد. انسان تهي از اخلاق هرگونه بدرفتاري را براي خود مجاز مي شمارد. اين قشر افرادي هستند كه مي گويند هدف وسيله را توجيه ميكند. معتقدم اين رفتارها بركت را از زندگي بيرون مي برد. خداوند دروغگو را دشمن خود ميداند. حال چرا ما دروغگو را دوست خود بدانيم و رفتار زشتش را تقبيح نكنيم؟ چرا قبح گناهي به اين بزرگي از بين رفته است؟ خداوند ستار عيوب است اگر هم فردي تخلفي داشته قرار نيست ما بر ملا كنيم. چه رسد به انتشار عكسها و مطالب شخصي افراد هرچند به ذائقه ما خوش نيامده و انتقاد تندي به رفتار ما باشد . مگر ما كه هستيم كه ديگران را قضاوت كنيم.
صادقانه بگويم،دروغگويي و چنين رفتارهاي زشتي در جامعه ما هزينه اي براي فرد دروغگو ندارد.اگر دروغگو بداند با افشاي دروغش از جامعه طرد ميشود اعتبارش لكه دار مي شود،منزوي خواهد شد و تبعات عمل زشت خود را خواهد ديد، هرگز رفتار خود را تكرار نخواهد كرد اما در جامعه ما افرادي به راحتي دروغ ميگويند، مجازات نمي شوند و حتي به پرونده سازي عليه افراد مي پردازند و ارگان ها و نهادها نيز به اين پروندههاي واهي و دروغين بها مي دهند.
به نكته خوبي اشاره كرديد، تجاوز به حريم خصوصي افراد اكثرا با برنامه قبلي و با هدف تخريب انجام مي شود.حتي درجامعه شما حقوقدانان نيز شايعه شده است كه انتخابات پيش رو در كانون وكلاي مركز در بحث تاييد و رد صلاحيت نامزدها، انتشار عكس هاي خصوصي افراد در كانال ها و گروههاي وكلا تاثيرگذار بوده است، اگر بنا را بر صحت بگذاريم يعني پرونده سازي خودي ها عليه خودي ها!
بحث پرونده سازي عليه افراد پديده عجيب و غريبي است. بنده مواردي را سراغ دارم كه فردي چنان پرونده واهي را ساخته بود كه منجر به بي اعتباري و بیآبرويي شخصي كه با او خصومت فردي داشت شد. آبروي رفته را چگونه مي توان بازگرداند آنهم بعد از حملههاي بسيار زيادي كه تعدادي بر اثر بي اطلاعي و تحت جو هيجاني مرتكب آن مي شوند. اين بي عدالتي را چگونه مي توان جبران كرد، حال اگر در جامعه مدافع حق و عدالت رخ دهد كه ديگر هيچ.
جناب كشوري، بسياري معتقدند حواشي حاصل از اين فضا سازي ها سبب باز ماندن از انجام تكاليف و وظايف شده است، شما با اين ديدگاه موافقيد؟
ساده بگويم،اگر ما رشد اقتصادي بخواهيم اول بايد معضل دروغ را در جامعه رفع و صداقت را جايگزين آن كنيم. اساس كار كشورهاي پيشرفته صداقت مردم است. دروغگويي مذموم است و تبعات بسياري براي دروغگو ها داردو وقتي ريسك عمل خلاف قانون و اخلاقي بالا باشد به شدت كاهش خواهد يافت. اين امر در جامعه ما مغفول مانده است.
مگر همين موضوع شهادت هاي دروغ نيست كه دستگاه عدالت با آن رو به رو است. شهود دروغين بدون داشتن كوچكترين اطلاع و شناختي از طرفين پرونده در قبال دريافت مبلغي شهادت كذب ميدهند. فراموش نكنيم دروغ منافع دارد اما تبعات منفي ندارد. اينگونه افراد جامعه را فداي منافع شخصي ميكنند. در كشوري مانند ژاپن هرگز افراد منافع شخصي را به منافع كشور ترجيح نميدهند اما ما شاهد هستيم بعضا در ايران منافع شخصي ارجح به منافع ملي قلمداد مي شود. درختان را قطع و محيط زيست را به طرق مختلف نابود ميكنند تا منافع خود را تامين كنند.
مي توان گفت بخشي از پرونده هاي قضايي درگير همين فضاي آلوده دروغگويي در جامعه هستند؟
نكته درستي است.بيش از 15 ميليون پرونده قضايي داريم كه آمار بسيار بدي در كشور است كه با احتساب دو طرف درگير پرونده حداقل 34 ميليون نفر درگير اين مسائل هستند.اين تعداد يعني همه خانوادهها به نوعي يك بار به دادگاه و دادسرا رفته اند.
اگر ما اخلاق بد را حذف كنيم مطمئن باشيد بيش از 70 درصد پروندهها اصلا تشكيل نخواهند شد. بسياري از پروندهها بر مبناي يك ادعاي دروغين، يك تعهد دروغين و… تشكيل مي شوند. وقتي چنين رفتارهايي گسترش مييابد در جامعه اولويتهاي اخلاقي از بين ميروند.دروغ گفتن اساس همه گناهان بوده و اين روزها رو به گسترش است و ابعاد مختلف زندگي را تحت تاثير قرار داده است.
به هرحال تكنو لوژي وارد شده اما فرهنگ استفاده آن خير، همانگونه كه صحبت شد همه اقشار جامعه درگير جو سازيها و دروغپردازيهادر فضاي مجازي هستند، راهكار شما براي بهبود اوضاع چيست؟
به اعتقاد بنده هم تكنولوژيهای غربي آمده اند اما فرهنگ استفاده درست از آنها نيامده است. از شبكههاي اجتماعي مجازي براي انتشارجوك و هجويات و تهمت زدن به افراد و … استفاده مي شود. براي مثال اكنون يك گروه در انتخابات پيروز شده گروه پيروز نبايد به تمسخرگروه بازنده بپردازد. كار غير اخلاقي فرقي نميكند از چه كسي سر بزند. درست است كه رد صلاحيت ها در آن وسعت ناپسند بود اما سخره گرفتن هم زشت است و رعايت اخلاقيات به نفع همه است.
دو پيشنهاد براي مقابله با دروغ گويي دارم يكي توجه خاص با اين اصل است كه آنچه براي خود نميپسندي براي ديگران هم نپسند و ديگری نامگذاري يك سال به نام راستي در گفتار و كردار است. بايد همه تلاش كنيم تا بذر اخلاقيات و راستي را در جامعه دوباره بارور كنيم.در غير اين صورت اخلاقيات جاي خود را به رذايل اخلاقي خواهند داد.
پيشرفت به قيمت نابودي ديگران
براساس اين گزارش نيازمند يافتن پاسخ اين سوال مهم هستيم، چگونه جامعهاي كه از پشتوانه فرهنگ غني اسلامي و ايراني بهرهمند است اينچنين در مسير گسترش رذايل اخلاقي در بدترين حالت آن قرار گرفته است؟ اگر نگاهي به اشخاصي كه چنين رفتار هاي غير اخلاقي را دامن ميزنند ، كنيم، متوجه مي شويم كم نيستند افرادي كه تحصيلات عاليه دارندو مدعي روشنفكري نيز هستند اما در عمل انسان هايي كوچك هستند كه تنها راه پيشرفت خود را در نابودي افراد موفق جامعه مي بينند. در بسياري از تخريب ها و جوسازيها ي رسانهاي يك كينه فردي نهفته است و اين خصومت شخصي تبعات جمعي را در بر دارد و جامعه را با انحطاط اخلاقي رو به رو كرده است. اميدواريم افرادي كه به دنبال تخريب ديگران با كمك فضاي مجازي هستند به سطحي از بلوغ فكري، احساسي و منطقي برسند كه منافع جمعي را فداي منافع شخصي نكنندو در فضاي مجازي به انتقام ازعقدههاي فرو خورده در زندگي واقعي خود نپردازند.
منبع:روزنامه قانون | نویسنده: وحيده كريمی
179/