بازهم «اس _٣٠٠» بازهم بدقولی روس‌ها
موبنا – در مورد برخورد با روسیه تفاوت چندانی میان دولت‌های اصلاح‌طلب، اصولگرا یا اعتدالی در ایران وجود ندارد، تمام دولت‌ها با روس‌ها قرارداد‌های مهم امضا می‌کنند و همه در مقابل بازی‌های روسی صبوری به خرج می‌دهند.
ابرقدرت سابق شرقی اما بازی‌های سودجویانه‌ای در خاورمیانه می‌کند؛ ٢٨ بهمن، خبرگزاری رسمی روسیه، اسپوتنیک، گزارش داد سامانه اس_٣٠٠ تا فردا به ایران تحویل داده می‌شود، در سال‌های گذشته این اولین‌بار بود که وعده تحویل این سامانه موشکی به آینده‌ای بعید موکول نشده بود. تقریبا تمامی رسانه‌های ایران این گزارش را منتشر کردند؛ اما یک روز بعد این خبر تکذیب شد.
تحویل سامانه‌ای که قرار بود ٢٩ بهمن ماه یعنی سه هفته پیش در ایران باشد، باز به آینده‌ای بعید موکول شده است؛ شهریور یا شاید مهر ماه، کلمه «یا» در قول و قرار‌های روسیه و ایران نقشی کلیدی بازی می‌کند؛ حضور این حرف ربط نشان می‌دهد که به این زودی‌ها خبری از تحویل سامانه اس_٣٠٠ نیست.
سرگئی چمیزوف، رئیس شرکت روستک اعلام کرده انتقال اولین سامانه دفاعی موشکی اس_٣٠٠ به ایران در ماه آگوست یا سپتامبر انجام خواهد شد. چمیزوف به روزنامه وال‌استریت ژورنال گفته: من فکر می‌کنم تا پایان سال (میلادی) سامانه اس_٣٠٠ را به ایران تحویل دهیم. تحویل اولین سامانه نیز در ماه آگوست یا سپتامبر انجام خواهد شد.
چمیزوف به وال‌استریت ژورنال گفته است سیستمی که قرار است به ایران تحویل داده شود، از نوع اس- ۳۰۰ پی‌ام‌یو۱ خواهد بود و این مدل پس از آن دیگر تولید نخواهد شد. کمپانی روستک در مقام یک کمپانی دولتی، یکی از بزرگ‌ترین سازندگان تسلیحات در روسیه به شمار می‌آید.
اما نکته‌ای که این بار بدقولی روس‌ها را از دفعات پیش متمایز می‌کند، این است که سه هفته پیش پس از انتشار خبر تحویل اس_٣٠٠ به ایران، روزنامه‌های رژیم اسرائیل مدعی شدند مدارکی به روسیه ارائه شده که مسکو همچنان از دادن سامانه‌های دفاع هوایی اس- ۳۰۰ به ایران خودداری می‌کند.
جروزالم پست در شماره هفدهم اسفند و معاریو در شماره پانزدهم اسفند، این خبرها را با استناد به گزارش منتشره روزهای گذشته در روزنامه کویتی الجریده بازنشر کرده‌اند. این گزارش‌ها مدعی شدند ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، با هدف «تنبیه» تهران، شخصا تصمیم تعلیق ارسال اس- ۳۰۰ به ایران را اتخاذ کرده است. براساس این گزارش‌ها، رژیم اسرائیل مدارکی قطعی به روسیه داده که نشان‌دهنده انتقال تجهیزات پیشرفته ساخت روسیه به حزب‌الله از طریق ایران است.
٨ سال بدقولی
سال ٢٠٠٧ بود که قراردادی به ارزش ۸۰۰میلیون دلار برای فروش پنج سیستم اس_٣٠٠ از سوی روسیه به ایران امضا شد؛ بدون اینکه موشکی به ایران تحویل داده شود. سال ٢٠١٠ دمیتری مدودف رئیس‌جمهور پیشین روسیه در اوج تحریم‌ها و تهدیدات غرب علیه ایران، اعلام کرد در راستای اجرای قطع‌نامه ۱۹۲۹ شورای امنیت، فروش هرگونه موشک و جنگ‌افزارهای دیگری چون تانک‌های جنگی، خودروهای زرهی، ادوات توپخانه‌ای کالیبربالا، کشتی‌ها و هواپیما و هلیکوپترهای نظامی به ایران ممنوع است و درواقع ایران را در اوج فشار‌های بین‌المللی تنها گذاشت. ایران درخواست غرامت چهار‌میلیارددلاری را به دیوان بین‌المللی داوری فرستاد، روس‌ها در تلاش برای صرف‌نظرکردن ایران از درخواست غرامت، سیستم تور ام-۱ را به جای آن پیشنهاد دادند که توسط ایران رد شد.
البته سامانه اس_٣٠٠ سامانه چندان عجیب و پیچیده‌ای نیست؛ روس‌ها اولین‌بار ٣٧ سال پیش یعنی در سال ١٣٥٧ از این سامانه استفاده عملیاتی کردند؛ این سامانه بیشتر کاربرد دفاعی دارد. اس_٣٠٠، یک سامانه موشکی زمین به هوای دوربرد و خودکششی با قابلیت استفاده در تمامی ارتفاع‌هاست و درواقع نوع تکمیلی سامانه پدافندی ارتفاع بالای اس٢٠٠ به شمار می‌رود.
این سامانه اواخر دهه ۱۹۷۰ توسط شرکت همکاری‌های صنعتی آلماز برای نیروی دفاع هوایی شوروی ساخته شد. مدل‌های مختلف این موشک در سازمان ناتو با نام‌های سام ۱۰، سام ۱۲ و سام ٢٠ شناخته می‌شوند.
۲۴ فروردین ماه ۹۴ هم‌زمان با سفر علی شمخانی به روسیه و در اوج گفت‌وگوهای هسته‌ای میان ایران و غرب، خبرگزاری روسی اینترفکس خبر داد ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور این کشور، فرمانی را امضا کرده که در آن ممنوعیت تحویل سامانه ضدهوایی اس-۳۰۰ به ایران از خاک روسیه یا از راه حریم هوایی و دریایی روسیه برداشته می‌شود. این اقدام واکنش‌های رسانه‌ای زیادی در داخل و خارج از کشور به دنبال داشت.
لغو تحریم فروش اس_٣٠٠ در اوج مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب و حساسیت‌های کنگره آمریکا حلقه‌ا‌ی به‌هم‌پیوسته با دیگر تحولات در روابط خارجی روسیه بود. روسیه به دلیل مسائل اوکراین، تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار داشت و عملا از اس_٣٠٠ به عنوان برگ برنده‌ای در مقابل غرب استفاده کرد. مسئله‌ای که همان زمان با واکنش باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا مواجه شد. اوباما در توییتر خود نوشت: من در سال ٢٠٠٩ از ولادیمیر پوتین که آن زمان نخست‌وزیر روسیه بود خواستم تا تحویل این موشک‌ها به ایران را پنج سال به تعویق بیندازد و الان از اینکه آنها این کار را واقعا این همه به تعویق انداخته‌اند، شوکه شده‌ام. اوباما دلیل تعجب خود را مرتبط‌نبودن تحریم‌ها به فروش این تسلیحات به ایران دانست و گفت: واقعا تعجب می‌کنم که با وجود اینکه تحریم‌ها از فروش این تسلیحات تدافعی ممانعت نمی‌کرد، آنها این کار را این‌همه به تأخیر انداختند خصوصا اینکه اقتصاد روسیه تحت‌فشار است و این موضوع می‌توانست یک معامله قابل‌توجه برای روس‌ها باشد.
نکته قابل‌توجه در بدقولی اخیر روس‌ها این است که روسیه همواره ادعای حمایت از ایران را داشته و مهم‌ترین طرف قرارداد‌های کلان با ایران بوده است.
براساس گزارش‌های اخیر روسیه این‌بار به‌خاطر رژیم اسرائیل، بزرگ‌ترین دشمن ایران در دنیا، واگذاری اس_٣٠٠ را به تأخیر می‌اندازد و درواقع توان نظامی و قدرت ملی ایران را به قمار با دولت راست‌گرا و تندروی اسرائیل برده است.
آیا باز هم ایران باید در مقابل روس‌ها صبوری و خوشبینی به خرج دهد؟
سرگئی چمیزوف، رئیس شرکت تسلیحاتی روستک روز گذشته گفته ایران همچنین خواستار خرید «فهرست بلندی» از تجهیزات نظامی ساخت این شرکت و روسیه است!
منبع:رزونامه شرق| نوینسده: نزهت امیرآبادیان