بنزین چه سالی 450 درصد گران شد؟
در چهار دهه اخير، قيمت بنزين در 10 مقطع زماني دستخوش افزايش شده است . قيمت يك توماني بنزين در سال 1357 در سال 1359 به 3 تومان رسيد . اين قيمت تا پايان دوره جنگ تحميلي اعتبار داشت اما در سال 1369 قيمت بنزين از پس يك دهه ثبات با 2 تومان افزايش روبرو شد . پيش از اين در دوره جنگ تحميلي كوپن بنزين براي خريد بنزين در اختيار دارندگان خودرو قرار مي گرفت و امكان تامين بنزين آزاد از جايگاه ها فراهم نبود.
قيمت بنزين در سال هاي پس از آن با شيبي ملايم به 100 تومان رسيد اما از پس سه سال ثبات قيمت، با اجراي قانون هدفمندي يارانه ها قيمت اين فرآورده استراتژيك ناگهان با رشدي 450 درصدي روبرو شد . هر چند با رشد 450 درصدي قيمت بنزين قاچاق بنزين ارزان ايران به ان سوي مرزها متوقف شد اما با در رفتن لنگر نرخ ارز، در حالي كه مصرف كننده ايراني تورم ناشي از افزايش قيمت ها را متحمل شده بود، قاچاق بار ديگر از سر گرفته شد تا دستاوردهايي كه در اين قالب ايجاد شده بود از ميان برود.
هر چند تصميمي براي افزايش نرخ بنزين اتخاذ نشده است اما بررسي‌ها نشان مي دهد احتمال رشد قيمت حامل هاي انرژي در سال آينده منتفي نيست .نوبخت ، در استانه سال 1394 نيز اعلام كرد قيمت بنزين افزايش نمي يابد اما در اين سال بنزين نيمه يارانه اي از سبد سوختي خداحافظي كرد و بنزين با قيمت تك نرخي هزار تومان عرضه شد از اين رو برخي با استناد به اين پيشينه افزايش نرخ بنزين را محتمل مي دانند . نوبخت تاكيد كرده است بنزين گران نمي شود اما احتمال افزايش قيمت نفت سفيد و گازوييل وجود دارد.
بنزين يكي از استراتژيك ترين كالاهاي در اقتصاد ايران تلقي مي شود كه سرنوشت آن به سياست نيز دوخته شده است . در بسياري از دوره‌ها مجلس شوراي اسلامي با ملاحظات سياسي از تصويب پيشنهاد دولت‌ها مبني بر افزايش نرخ بنزين خودداري كرده است . بررسي‌ها نيز نشان مي دهد جناح‌هاي سياسي براي حفظ موقعيت خود در ميان مردم از عدم افزايش قيمت بنزين دفاع كرده‌اند.
پيش از اين نمايندگان اصولگراي مجلس هفتم نسبت به ارائه طرحي تحت عنوان طرح تثبيت قيمت‌ها اقدام كردند و در قالب اين طرح سه سال قيمت حامل هاي انرژي و خدمات دولتي افزايش نيافت . همين امر سبب شد در سال هاي پس از آن بحران شدت بالاي مصرف انرژي در ايران تشديد شود و رشد قيمت ها در قالب هدفمندي يارانه ها افزايشي چشمگير داشت .جدول زير نشان دهنده نرخ بنزين در 38 سال اخير است:
|
سال |
قيمت |
درصد رشد |
|
1357 |
1 |
|
|
1359 |
3 |
200 درصد |
|
1369 |
5 |
66 درصد |
|
1374 |
10 |
100 درصد |
|
1376 |
16 |
60 درصد |
|
1380 |
38 |
137 درصد |
|
1383 |
80 |
110 درصد |
|
1386 |
100 |
25 درصد |
|
1389 |
سهميه اي 400 تومان، آزاد 700 تومان ( متوسط 550 تومان) |
450 درصد |
|
1393 |
سهميه اي 700 تومان ، آزاد هزار تومان(متوسط 850 تومان) |
54 درصد |
|
1394 |
1000 تومان |
17 درصد |
|
1395 |
1000 تومان |
—- |
