ام اس پایان زندگی نیست

موبنا – مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی پاسخ نامتعارفی به سیستم عصبی مرکزی‌ (CNS) می دهد. سیستم عصبی مرکزی شامل مغز، نخاع و اعصاب بینایی است.

سیستم ایمنی بدن به طور معمول عوامل خارجی مانند باکتری ها و ویروس ها را مورد هدف قرار می دهد؛ ولی در بیماری های خود ایمنی، به اشتباه بافت های عادی از بین می روند. لوپوس و آرتریت روماتوئید نیز جزء بیماری های خود ایمنی محسوب می شوند.

در بیماری ام اس، سیستم ایمنی به میلین حمله می کند. میلین به غلاف چربی اطراف سلول های عصبی گفته می شود. میلین آسیب دیده سبب به وجود آمدن تصلب بافت (sclerosis) می شود که نام بیماری نیز از همین واژه گرفته شده است.
زمانی که پوشش میلین یا بافت های عصبی آسیب می بینند، ارسال پیام های عصبی مختل می شود که عوارض مختلفی دارد.

در حال حاضر بیش از 2.3 میلیون نفر در سراسر جهان به ام اس مبتلا هستند و میزان آن در زنان افزون بر سه برابر مردان است. شعار امسال روز جهانی ام اس بر استقلال بیماران متمرکز است و بر اهمیت خوداتکایی آنها تاکید دارد.
شایع ترین علایم بیماری عبارتند از :

• خستگی شدید
• تاری دید و دوبینی
• ضعف عضلانی و از دست دادن کنترل عضلات
• نبود تعادل
• بی حسی
• درد چشم
• خواب رفتن مداوم دست و پا

در صورت پیشرفت بیماری، علایمی مانند اختلال در کنترل ادرار، گرفتگی عضلات (اسپاسم)، مشکلات جنسی، اختلال در بلع غذا، اختلال در صحبت کردن و مشکلات شناختی نیز مشاهده می شود.

**علل بروز ام اس
هنوز علت دقیق بروز ام اس مشخص نیست ولی محققان بر این باورند که عوامل ژنتیکی و محیطی و شیوه زندگی نقش مهمی در بروز آن دارند. تحقیقات نشان می دهد که استرس، ضعف سیستم ایمنی و کمبود ویتامین D، احتمال بروز این بیماری را تشدید می کند.

**انواع مختلف بیماری ام اس چیست؟
– ام اس پیشرونده مقدماتی
در این نوع، نشانه های بیماری به طور پیوسته از زمان تشخیص بیماری سیر صعودی دارند. حمله ها مشخص نیستند و هیچ علامت بهبودی وجود ندارد. حدود 10 تا 15 درصد از بیماران، به این نوع از بیماری مبتلا می شوند. معمولا بیماری ام اس در افرادی که این مرحله را تجربه می کنند، دیر و در حدود 40 سالگی تشخیص داده می شود.

– نوع عودکننده – فروکش کننده
حدود 90 درصد از بیماران، به این نوع مبتلا هستند. معمولا نشانه های اولیه بیماری در این افراد، در اوایل 20 سالگی دیده می شود. پس از آن در دوره های مختلف، بیماری عود می کند و در بین دوره ها، بیمار بهبودی نسبی دارد. معمولا بیمارانی که به این نوع مبتلا هستند، وارد مرحله دیگری از بیماری به نام پیشرونده ثانویه می شوند.

– ام اس پیشرونده ثانویه
در این نوع، علایم بیماری به طور پیوسته سال ها وجود دارد و هیچ عود یا بهبودی حاصل نمی شود. معمولا این حالت 10 تا 20 سال پس از تشخیص بیماری اتفاق می افتد. این نوع از بیماری معمولا منجر به از کار افتادگی بیماران می شود.

– نوع پیشرونده عودکننده
این نوع از بیماری بسیار نادر است و در آن بیماری در دوره های مشخص عود می کند و از یک حمله تا حمله بعدی، نشانه های بیماری شدیدتر می شود. حدود 5 درصد از افراد به این نوع از بیماری مبتلا هستند.

توصیه هایی به بیماران:
– آگاهی از بیماری، احساسات بیماران مبتلا به ام اس مدام در حال تحریک است. با شروع حمله ام اس، بیمار بسیار ناامید شده و علایم افسردگی به سرعت افزایش پیدا می کند. یکی از مهمترین روش های مقابله با این علایم، آگاهی و اشراف بر آن است. دانستن این نکته که ام اس منجر به مرگ نمی شود و اکثر افراد مبتلا عمر طبیعی داند، بسیار کمک می کند.

– تحرک بیمار، تمرین مناسب و تحرک بیمار بسیاری از علایم بیماری از جمله خستگی مفرط و مشکلات مثانه را کاهش می دهد و باعث بهبود خلق و خو می شود. شنا، پیاده روی، ورزش های هوازی و دوچرخه سواری در بهبود علایم بیماری بسیار موثر است.

– استراحت و خواب کافی، در بهبود علایم بیماری نقش مهمی را ایفا می کنند. یوگا و مدیتیشن نیز به کرات در این بیماران توصیه شده است.

– کمک گرفتن از دیگران، خانواده و اطرافیان بیمار می توانند با قبول مسئولیت های گوناگون، تنش بیمار را کاهش دهند. قبول مسئولیت توسط سایر افراد خانواده باعث می شود که بیمار زمان بیشتری را به استراحت اختصاص دهد و استرس کمتری داشته باشد.

– تمرکز روی یک موضع خاص، تمرکز روی فقط یک موضوع در روز و به پایان رساندن آن بسیار موثر است. اگر تمام کارهای روزانه در یک کار خلاصه شود و همان کار با موفقیت به پایان برسد، اعتماد به نفس فرد افزایش می یابد و این موضع در روند کنترلی بیمار موثر است.

– ملاقات با مددکار، روانشناس و فیزیوتراپ، ملاقات با این افراد و کمک گرفتن از آنان راه حل مناسبی را در امور مختلف دراختیار می گذارد و تحمل مشکلات را آسان می کند

– شرکت در مراسم اجتماعی و معاشرت با افراد شاد

-رژیم غذایی مناسب برای بیمارن ام اس
رژیم غذایی مناسب و اجتناب از استرس، احتمال بروز بیماری را کاهش می دهد. در این رژیم غذایی، غذای کم چرب و با فیبر بالا توصیه شده است. چربی های اشباع و روغن های حیوانی علایم بیماری را تشدید می کنند.

کافئین و الکل باعث تحریک مثانه و تشدید علایم ام اس می شود؛ بنابراین به بیماران توصیه شده است که از مصرف این نوشیدنی ها اجتناب کنند.

سیستم گوارش افراد مبتلا به ام اس در مقابل گلوتن بسیار حساس است؛ بنابراین به این افراد توصیه می شود که از مواد غذایی فاقد گلوتن استفاده کنند.

استفاده از میوه و سبزیجات تازه باعث می شود که مشکلات مربوط به یبوست در بیماران مبتلا به ام اس برطرف شود؛ از طرفی اضافه وزن باعث مشکلات حرکتی و عدم تعادل در این بیماران می شود.

 منبع: ایرنا