چرا ایران در جذب گردشگران روس ناکام ماند؟
موبنا – پس از تشدید روابط روسیه و ترکیه و ممنوعیت سفر اتباع روس به این کشور، فصل جدیدی از تعاملات ایران و روسیه ورق خورد. در شرایطی که به باور بسیاری، ایران در سلیقه گردشگران روس نمی‌گنجید، هیاتی رسمی از کشورمان عازم روسیه شد. مرتضی رحمانی موحد ـ معاون گردشگری و سرپرست آن هیات ـ گفت که «مطالعات جامعی درباره سلیقه گردشگران روس صورت گرفته و ما بر اساس نتایج آن مطالعات، حرکت خواهیم کرد. »
اولگ سافونوف ـ رییس آژانس گردشگری فدرال روسیه ـ که در اولین دیدار رسمی نسبت به تغییر مسیر گردشگران روس به ایران ابراز تمایل کرده بود، اظهار کرد که «قول می‌دهد برای معرفی شایسته ایران به گردشگران روس تلاش زیادی کند. روسیه سالانه ۵۰ میلیون گردشگر به کشورهای مختلف می‌فرستد و پس از تحولات ایجاد شده در منطقه قصد دارد مقصد گردشگران روس به ترکیه و مصر را سوی به ایران تغییر دهد. »
او از ایران نیز خواسته بود روسیه را به شهروندان ایرانی معرفی کند.
روس‌ها زمستان گذشته در نمایشگاه بین‌المللی گردشگری ایران حضوری به مراتب پررنگ تر از تُرک‌ها داشتند، بیشترین فضا مختص آنها بود و بیشترین تبلیغات برای جذب گردشگران ایرانی توسط آنها صورت گرفت. روس‌ها وقتی در تهران بودند بلافاصله دفتر اطلاع‌رسانی گردشگری خود را نیز راه‌اندازی کردند، با آن که در تلویزیون ایران تبلیغی نداشتند، اما تورهای آنها با قیمت‌هایی شگفت‌انگیز، آژانس‌های ایرانی را قُرق کرده بودند.
افزایش شمار پروازهای مستقیم ایران و روسیه نیز قدرت مانور روس‌ها در بازار ایران را بیشتر هم کرد. روسیه تسهیلاتی هم برای صدور ویزا اختصاص داد تا جای ترکیه‌ی بدون ویزا را برای ایرانی‌ها راحت‌تر بگیرد. قیمت سفر به روسیه نیز آنقدر وسوسه‌کننده بود که با وجود آغاز فصل سرما در این کشور، تورهای آن برای گردشگران ایرانی همچنان برقرار مانده و مشمول نرخ خارج فصل و ارزان‌تر هم شده و حالا روسیه منتظر شکستن یک رکورد از جانب گردشگران ایرانی است.
لوان جگریان – سفیر روسیه در ایران – نیز گفته که «پارسال، ۳۵ هزار ویزا برای شهروندان ایرانی صادر کردند که بیشتر آنها گردشگر بودند. این نخستین‌بار است که ایران در میان ۲۰ کشور برتر که بیشترین سفر به روسیه را داشته‌اند، قرار می‌گیرد. انتظار می‌رود شمار گردشگران ایرانی ورودی به روسیه، امسال به یک رکورد برسد. »
مهدی سنایی- سفیر کشورمان در روسیه – نیز اگرچه اعلام کرده میزان صدور روادید بین ایران و مسکو در سال جاری افزایش ۱۰۰ درصدی داشته، اما تا کنون به طور شفاف مشخص نشده که در دور جدید رایزنی‌ها و تعاملات دو کشور، ایران در جذب گردشگران روس چقدر موفق بوده و چه تعداد گردشگر از این کشور به ایران آمده است.
آمار سال ۲۰۱۴ طبق اعلام سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، نشان می‌دهد حدود ۸۵۰۰ گردشگر از روسیه به ایران سفر کردند که درصد قابل توجهی از آنها نیز به انگیزه تجارت آمده بودند. جز این آمار دیگری وجود ندارد.
آن طور که ابراهیم پورفرج – رییس جامعه تورگردانان ایران – از بازتاب عملکرد کشورمان در روسیه می‌گوید، به نظر می‌رسد یخ روابط دو کشور علی‌رغم گام‌های اولیه‌ای که برداشته شده، هنوز آب نشده است.
او به ایسنا می‌گوید: تقریبا هیچ اتفاقی نیافتاده و می‌توان گفت که در روسیه کاری نتوانستیم انجام دهیم، چون زیرساخت مورد نیاز آنها را نداریم.
مسعود سلطانی‌فر – رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری – نیز با این که اعتقاد دارد ظرف سه چهار ماه نمی‌توان کل گردشگران چند میلیونی روسیه را به ایران آورد، در مصاحبه‌ای با یک روزنامه ایرانی، در توضیح وضعیت موجود اذعان کرده که «در ترکیه برای گردشگران روسیه امکاناتی وجود دارد که بخشی از آن امکانات را ما به دلیل ملاحظات دینی، اعتقادی و عرفی نمی‌توانیم تأمین کنیم. آنها بیشتر گردشگر آفتاب و ساحل هستند. چون روسیه کشوری سردسیر است.»
اکبر غمخوار – عضو انجمن صنغی دفاتر خدمات مسافرتی تهران – که هیات رسمی ایران را در سفر به روسیه همراهی کرد و در جریان مذاکرات گردشگری دو کشور قرار دارد، نیز به ایسنا می گوید: «اوضاع برعکس شده است، بجای آن که ما گردشگران روس را جذب کنیم، آنها گردشگران ایرانی را جذب کردند.»
او علت این قضیه را محدودیت‌های ایران در تامین امکانات مورد نیاز گردشگران روس می‌داند.
در واقع مشکل روس‌ها سِرو نشدن نوشیدنی‌های الکلی در ایران نیست، درخواست آنها ساحل آفتابی است.
غمخوار به دیدارهایی که با آژانس گردشگری فدرال روسیه داشته‌اند، اشاره می‌کند و با استناد به سخنان آژانس فدرال گردشگری روسیه، می‌گوید: شرایط جوی و جغرافیایی روسیه مردم این کشور را از نظر فیزیکی با بیماری‌هایی مواجه کرده است، آنها به این خاطر ساحل و آفتاب می‌خواهند که بیماری‌هایی مثل پوکی استخوان خود را علاج کنند. بیشتر سفرها و مقاصدی هم که گردشگران این کشور انتخاب می‌کنند، با این انگیزه و رویکرد است.
بابک نعمت‌پور – راهنمای رسمی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری که در بازار ترکیه و بلغارستان فعالیت دارد نیز به ایسنا می گوید: گردشگران روس دنبال هتل تاپ و یا غذا نیستند، آنها دنبال مقصدی ارزان و آفتاب هستند، آپشن‌هایی که ترکیه برای آنها داشت و حالا بلغارستان جای آن را گرفته است. روس‌های زیادی در این مدت که روابط دولت‌شان با ترکیه مغشوش شده، به سمت بلغارستان آمده‌اند.
با آن که ایران از ابتدا به جذب گردشگران روسیه – چه آنها که در برهه‌ای از سفر به ترکیه پشیمان شدند و چه مسلمانان روس که محدودیت‌های داخل ایران را درک می‌کنند – اندیشیده بود، اما به نظر می‌رسد نبود برنامه‌ای جامع و هدفمند، باعث شد روسیه در بازار ایران پیشروتر باشد و شرایط اکنون به نفع آنها رقم خورده است.
منبع: ایسنا
