وایبر در موزه متروی تهران
به گزارش خبرنگار فناوری اطلاعات و ارتباطات خبرگزاری تسنیم، دقیقاً زمانی که به‌خلاف تصورات همیشگی صبح زود با ایمان و توکل به خدا از منزل روانه کار می‌شوید و انتظار چرت‌زدنی کوتاه و دلچسب روی صندلی‌های خشک مترو را می‌کشید، غرولند سرنشین کناری منزجرتان می‌کند.
اما زمانی که کمی گوشتان را تیز و البته سوی نگاه‌تان را به‌سمت گوشی در دستش کج می‌کنید، راغب‌تر می‌شوید کمی راست‌تر نشسته تا شاید از منشأ این غر زدن‌ها سر درآورید.
بله درست است، “وایبر رو موزه‌ای کردن”…
این جمله کافی است تا گردن ناخودآگاه 45 درجه به‌سمت همسایه تنه به تنه سمت راست‌تان متمایل شود تا شاید از این طریق تمایل خود را برای صحبتی پیرامون موزه و وایبر ابراز کنید.
زمانی که هم‌قطارتان از منظر ظاهری فردی جنتلمن و متشخص باشد، رفته رفته بعد از دو دقیقه صحبت متوجه می‌شوید که هر دو طوری نشسته‌اید که روبه‌روی هم هستید و خودمانی‌تر به نظر می‌رسید…
“یک ماهه وایبر روی اعصابم ویراژ می‌دهد اما بنا را گذاشتم روی اختلالات اینترنت ایران که ظاهراً تمامی ندارد… آن از اینترنت خانه که ماهی 40هزار تومان بابت قطع نشدنش مجبوریم به اکانت شرکت اینترنتی بریزیم و این هم وضع اینترنت موبایل!”
“همه‌چیزمان پای هم می‌آید”
طرف که دل پُری دارد و قطعاً دلیل شوق مسافر کنار دستی‌اش برای هم‌صحبتی را نمی‌داند، در بهترین حالت پیش خودش می‌گوید که جوانی کنجکاو و بذله‌گو است اما فارغ از اینکه همان صحبت‌ها سوژه این گزارش شد…
وی می‌گوید: دستور داده‌اند وایبر فیلتر شود اما برای اینکه این نرم‌افزار جذاب موجب رنجش ایرانی‌ها نشود، آن را مختل کرده‌اند تا خودمان از خیرش بگذریم.
مطمئن هستید که دستور فیلتر داده‌اند چون من چیزی در این باره نشنیده‌ام؟
“آره بابا، تا حالا دیده‌اید که دستور فیلترگشایی صادر شود یا از نرم‌افزاری حمایت کنند؟!”
با این حساب می‌شود گفت که اختلالات حال حاضر اینترنت برخی شرکت‌ها هم دلیل جذابیت اینترنت برای مردم است؟ به‌عبارتی وقتی دیدند که اینترنت برای مردم جذاب است، شیر فلکه را شل کرده‌اند؟
“شاید این‌طوری نشود گفت اما اگر بخواهند می‌توانند اینترنت را هم ببندند.”
طبیعی است که رشته ارتباطات در دست مسئولان ارتباطاتی است اما منطقی به نظر نمی‌رسد که بخواهند جلوی اینترنت را بگیرند و کشور را متضرر کنند؛ تا حالا فکر کرده‌اید چند درصد از کسب‌وکارها به‌شکل مجازی انجام می‌شود و چه‌میزان از سامانه‌های کشوری به‌شکل آن‌لاین و مبتنی بر شبکه اینترنتی است؟!
“آره، اینترنت را شاید نشود قطع کرد اما مشکل ما الآن وایبر است.”
خوب شما خودتان اطلاعات به‌نسبت خوبی دارید؛ قطعاً می‌دانید که وایبر نرم‌افزاری خارجی است که سرورهای آن خارج ایران قرار دارد و هیچ اشرافی روی آن نیست.
از این بابت اگر سرورها با اختلال مواجه شود ممکن است دسترسی به این نرم‌افزار مختل شود. حتی ممکن است مسئولان وایبر از فردا ترجیح دهند سرورهای آن را خاموش کنند و دیگر سرویس ندهند، بنابراین باید این آمادگی را داشته باشید که اگر دسترسی کلاً قطع شد، امری دور از ذهن نیست.
“بله، در جریان هستم.”
اتفاقاً من گزارشی در ارتباط با کندی وایبر و دلایل آن خواندم که به‌کل ایجاد هرگونه محدودیتی در داخل کشور برای این نرم‌افزار را رد کرده بود. وزیر ارتباطات در آن اظهار نظر کرده و گفته بود: هیچ برنامه‌ای برای محدودیت شبکه‌های اجتماعی و نرم‌افزارهای پیام‌رسان نداریم.
البته وی این را هم گفته بود: حداقل تا زمانی که نمونه داخلی قوی و قابل اطمینانی نداشته باشیم، این کار را انجام نمی‌دهیم.
“به‌نظر من که وایبر رو فرستادن موزه، چند وقت دیگه بلیت بازدیدش رو هم می‌فروشن”!
اتفاقاً منم بدم نمیاد قامتش رو پشت ویترین ببینم…
چند ماهی است که اختلالات وایبر و شبکه اشتراک عکس و ویدئو (اینستاگرام) در کورس رقابت با یکدیگر قرار گرفته‌اند و هرکدام درصدد مختل جلوه دادن بیشتر خود هستند.
در حالی که اختلالات وایبر هنوز مشخص نیست و مسئولان ایرانی توپ را به زمین خود وایبر پاس می‌دهند اما اینستاگرام دلایل ایرانی دارد.
اینستاگرام قرار است الگوی فیلترینگی کشور باشد و از این رو بالغ بر چهار ماه است زیر تیغ هوشمند پالایش محتوا رفته است؛ در حالی که جراحان از این عمل ابراز موفقیت می‌کنند اما کلیه علائم حیات به‌روال قبل از فیلترینگ هوشمند بازنگشته و همچنان چشم‌های نگرانی پشت در اتاق عمل ایستاده است.
محمود واعظی (وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات) در قامت سرپرست تیم جراحی اینستاگرام برای بیرون کشیدن ضایعات اخلاقی این شبکه اجتماعی، در آخرین اظهار نظرات پیرامون این کار ابتکاری در ایران به تسنیـم گفته بود: “در چند روزی که از فیلتر این شبکه می‌گذرد هیچ عکس معمولی فیلتر نشده و اگر هم عده‌ای معتقدند که عکس‌های آنها علی‌رغم هرگونه محتوای مجرمانه فیلتر شده باید بگویم که ممکن است عکس از این شبکه و به‌دلیل نقص در اینستاگرام حذف شده باشد و ربطی به فیلترینگ ندارد”.
بنابراین تا این‌جای کار موفقیت‌آمیز بوده اما فیلترینگ هوشمند شبکه اجتماعی اینستاگرام طبق آنچه اعلام شده قرار است در سه مرحله یک‌ماهه، سه‌ماهه و شش‌ماهه روی اینترنت کشور اجرایی شود که مجموع زمانی آن 10 ماه می‌شود.
تاکنون اگر مبنا را بر این بگذاریم که چهار ماه از جراحی آن گذشته، اختلالات به‌اندازه‌ای شده که بسیاری از کاربران نسبت به استفاده از آن دلسرد شده‌اند و انگیزه‌ای در آنها دیده نمی‌شود.
اما دلیل اختلالات وایبر چیست؟
پهنای باند اینترنت کشور از طریق مسیرهای در دست شرکت دولتی ارتباطات زیرساخت تأمین می‌شود؛ بنابراین علاوه بر خود سرورهای وایبر این شرکت هم بنا به ملاحظاتی یا در زمان‌های خاصی قادر به سد معبر کردن ترافیک عبوری در ارتباط با سرورهایی با آدرس آی‌پی مشخص است؛ همانند فیس‌بوک که کاملاً فیلتر است.
اما این شبهه هم با تکذیب وزارت ارتباطات رفع می‌شود زیرا عنوان کرده که هیچ‌گونه محدودیتی برای فعالیت نرم‌افزارهای موبایلی کشور در نظر نگرفته است.
با این حساب، وایبر از سوی خود وایبری‌ها قطع و مختل است و همین موضوع منجر شده تا برای ارسال عکس یا متنی ساده جان به لب برسد…
* مجید هدایتی‌نسب *
منبع: تسنیم