موبنا؛ ابوالفضل شاکری – متأسفانه این روند که برخی مسوولان دم از شفافیت میزنند، اما در عمل فقط ژست آن را گرفته و در سخنانشان از “عدالت رسانهای” هم دم میزنند، کم و بیش در بین برخی مسوولان دولتی مشهود است. زمانیکه مطلع شدیم قرار است وزیر ارتباطات بیواسطه با رسانههای خبری گفتوگو کند و پرسشهای افکار عمومی را پاسخ دهد، بر خود بالیدیم که سرانجام فرهنگ پاسخگویی در کشور، یک گام به جلو حرکت کرده است؛ لذا ما نیز سؤالاتمان را مطرح کردیم، به امید اینکه پرسشهای مهمی نظیر اینکه چرا سهام اپراتور دوم سالهاست با ترفندهای خاص به بورس عرضه نمیشود، یا اینکه چطور میشود اسناد تخلف چند دههزار میلیاردی در وزارت ارتباطات مفقود میشود و کسی هم حتی توبیخ نمی شود؟ یا اینکه و با وجود ارایه این اسناد بوسیله وزیر دولت اصلاحات، و با وجود گذشت چندین ماه هنوز اقدامی برای برخورد با متخلفان این پرونده چندین هزار میلیارد تومانی نشده؟! در انتظار پاسخ یکی از پرسشهای فراوانمان بودیم، اما صدافسوس که “سؤالخوان”، این اصطلاحا نشست خبری، در فکر سانسور پرسشهایی بود که شاید خاطر دوستان گوشه و کنارش را آزرده میکرد!
یکی از اشکالات مشهود این مدل جدید پاسخگویی این بود که از اسامی به اصطلاح خبرنگارانی که پرسشهایشان را مطرح میکردند به درستی مشخص نبود که واقعا خبرنگار هستند یا از کارکنان روابط عمومی که با اسامی مستعار قرار بود پرسشهای مشخصی را بپرسند تا پاسخهای مشخصی به رسانهها مخابره شود.
به این ترتیب شخصی که در مقام خواندن و گزینش پرسشها در این برنامه حضور داشت، از سایتهای خبری گمنام سؤالات خنثی و کم اهمیت را برای این شوی برخط، “عدالت رسانهای” خواند و آقای وزیر نیز به تمام آنها پاسخ داد! اما آیا رسانهها و افکار عمومی کشورمان فقط در فضای بی در و پیکر اینترنت خلاصه میشوند؟
برای مثال آیا واقعا یک سایت گمنام در جنوب ایران که علیالقاعده باید به مسایل بومی استان خود بپردازد، دغدغه استان و مردمش این است که وزیر ارتباطات در سودای ریاست جمهوری به سر میبرد یا نه؟ آیا چنین پرسشی در بطن خود به دنبال رساندن این پیام نیست که وزیر محترم ارتباطات حتی تا جنوبیترین نقطه ایران هم دیده شده و مردم تمام مشکلات خود را فراموش کردهاند و از وزیری که تنها ۷ ماه از شروع به کارش میگذرد، آنقدر اقدامات گسترده دیدهاند که حالا این پرسش را دارند که آیا او از حالا به فکر ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ است؟!
روابط عمومی این وزارتخانه با چه استدلالی پرسشهای رسانههای باسابقه، رسمی و تخصصی این حوزه را از دم تیغ سانسور گذراند؟ پرسشهای این رسانهها چه حساسیتی برای دوستان گرمابه و گلستان برخی آقایان داشت که آن را بر منافع ملی ترجیح داد؟! گاها حتی نام رسانهای برده میشد که اگر در اینترنت عنوان آن را سرچ که نه، اگر شخم هم میزدید، نمیتوانستید اثری از دامین یا عنوان آن پیدا کنید. گویی روابط عمومی این وزارتخانه از عالم غیب سؤالات افکار عمومی را بهدست آورده و در برنامه زنده خبری از وزیر ارتباطات میپرسید!
چند نکته در مورد این نشست وجود دارد؛ از جمله اینکه وقتی سؤالات رسانهها بهصورت گزینشی پرسیده شود، تنها نشانگر ضعف و ناتوانی آن مجموعه در پاسخگویی شفاف به این ابهامات است، ولی چطور میشود نشست خبری برگزار کنید، اما حتی نام و یا عنوان شغلی افراد حاضر در نشست که از اول برنامه در کنار وزیر ارتباطات صرفا حضور داشتند، مقابل آنها قرار نداشته باشد؟!
اگر قرار بود این افراد بهدلیل خاصی در این نشست حاضر باشند که بالاخره باید به یک دردی میخوردند، مگر مجلس دورهمی بوده که قطعا حضور سه یا چهار نفر از دوستان و آشنایان و اطرافیان، باعث گرمتر شدن مجلس میشده! بگذریم؛ روی سخنمان، با آقای وزیر است.
جناب وزیر! اگر شما مدعی “عدالت رسانهای” هستید، پس چرا مهمترین پست سازمانی این وزارتخانه را به یک غیرمتخصص دادهاید که عملا با ابتداییترین موضوعات دنیای رسانه نیز بیگانه است؟! شما که دم از “عدالت رسانهای” میزنید، حداقل کار ممکن این بود که همراهانتان نه، بلکه خودتان یک لپتاپ روبهرویتان گذاشته و سؤالات رسانهها را بی واسطه، حداقل میدیدید!
چرا رسانه های ما (بخوانید اندک رسانههای مستقل) چندین پرسش مطرح کنند و بصورت کاملا تصادفی بیپاسخ بمانند و حتی در پایان عذرخواهی هم نشود که بله پرسشهای شما را دیدیم و چون علاقه یا پاسخی برای آنها و حتی طرح پرسشها نداشتیم و … مثلا فرصت مطرح کردنشان را پیدا نکردیم. چرا سایر همکاران ما که برخی از آنها نزدیک به دو دهه در این حوزه قلم میزنند و صدای واقعی افکار عمومی هستند، سؤال میپرسند، ولی سانسورچی وزارتخانه شما خط قرمز بر آنها میکشد و هیچ اتفاقی هم نمیافتد؟!
ما هنوز شما را قضاوت نمیکنیم؛ چون افکار عمومی بهعنوان چشم تیزبین رفتار مسئولان، ناظر و حاضر بر اتفاقات است؛ اما از شما میپرسیم، اگر واقعا هم و غم شما “عدالت رسانهای” بوده و به این خاطر نشست خبری مذکور را برگزار کردید که احسنت بر شما؛ اما اگر هدف اقناع سطحی افکار عمومی و رسانهها و اجرای شوی تبلیغاتی بوده، وای بر حال رسانه و افکار عمومی که با این اقدامات قرار باشد رسالتش را انجام دهد. آنچه ما و خیلی از همکاران رسانهای برداشت میکنند، این است که برخی سؤالات بیمایه، جهتدار و خنثی برای رفع و رجوعکردن نشست خبری پرسیده شد و هر آنچه حائز اهمیت خبری و رسانهای بود، پشت درهای بسته سؤالخوان این برنامه ماند!
پیشنهاد میکنیم اگر واقعا هدفتان اقناع افکار عمومی و ارتقاء فرهنگ پاسخگویی است، یک نشست خبری حقیقی با مشارکت همه رسانه های واقعی و مستقل حوزه برگزار کرده و بیواسطه پاسخگوی افکار عمومی باشید و مدیرانی را که با آبروی شما و وزارت ارتباطات بازی میکنند، با افراد متخصص و کاربلد عوض کنید. آقای وزیر! منتظر مشاهده “عدالت رسانه ای” شما هستیم.