قارچ؛ راز مرگبارترین اتفاق حیات وحش!

موبنا – اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی محققان به واسطه مرگ و میر سریع و غیرقابل توضیح قورباغه‌های دریختی و دیگر دوزیستان در جنگل‌های ابری آمریکای مرکزی دچار ابهام شده بودند و هیچ دلیلی برای این اتفاق پیدا نمی‌کردند. این نگرانی همچنان ادامه یافت و سرام یکی از متخصصان حوزه خزنده‌شناسی متوجه شد جمعیت این دوزیستان در سراسر جهان کاهش یافته است بیشتر آنها از بین رفته‌اند. در سال ۱۹۸۸ میلادی یک عامل اصلی برای این اتفاق شناسایی شد: یک قارچ سمی به نام «باتراکوچایتریوم» (Bd) که در مرحله نخست آسیب پوستی برای این قورباغه‌ها ایجاد می‌کرد و سپس باعث نارسایی قلبی در آنها می‌شد. ولی نحوه ایجاد این قارچ و چگونگی اثرگذاری آن برای چندین دهه به یکی از مرموزترین اتفاقات حیات وحش تبدیل شد و محققان نتوانستند آن را کشف کنند.

تاکنون سه نقطه از جهان آلوده به این قارچ شناخته شده است و دانشمندان می‌گویند با بررسی‌های خود ردپای آن را در اروپا، آفریقا و برزیل مشاهده کرده‌اند که البته در دیگر نقاط جهان هم نشانه‌هایی از این قارچ موجود بوده است. ویروس این قارچ به گونه‌ای است که به راحتی گسترش میابد و همین مسئله باعث شده است فرآیند انتشار آن آسان باشد. محققان در آخرین بررسی‌های خود توالی ژنوم در ۱۷۷ نمونه از قارچ Bd از سراسر جهان را مورد تحلیل قرار دادند و متوجه شدند مرکز بعدی انتشار این گیاه سمی جنگل‌های کره جنوبی است. این نمونه ها بالاترین سطرح تنوع ژنتیکی را داشتند و این مسئله نشان داد که نسل جدید قارچ سمی وارد قاره آسیا شده است و بر اساس میزان جهش صورت گرفته برای آن، محققان پیش‌بینی می‌کنند اجداد نسبی این گیاه خطرناک که هم اکنون در سراسر جهان منتشر شده است بین ۵۰ تا ۱۲۰ سال قبل شکل گرفته بود.

با شکل گرفتن نمونه اولیه این قارچ سمی فرزندانش به سرعت گسترش یافته‌اند و مطالعات صورت گرفته نشان داده است تجارت غیرقانونی حیوانات از مناطق جنگلی و مسافرت‌های گردشگری باعث شده است ویروس این قارچ به دیگر نقاط جهان هم انتقال پیدا کند. برای مثال، طی یک دهه گذشته قورباغه‌های شکم گنده آسیای شرقی به عنوان حیوان خانگی به اروپا صادر شدند که این اتفاق یکی از عوامل انتشار قارچ سمی بود.

این گروه تحقیقاتی می‌گوید که نمونه‌های بیشتری از این قارچ سمی را در قاره آسیا می‌بایست مورد بررسی قرار دهد تا سایر انواع Bd شناسایی شود و احتمال بروز یک تهدید جدید گرفته شود. این اتفاق می‌بایست بر اساس امنیت غذایی بیشتر و جلوگیری از صادرات غیرقانونی حیوانات انجام شود. طی یک دهه گذشته سمندرهای شمال اروپا قربانی قارچ سمی به نام «بی. سالاماندریورانس» شدند. این قارچ نیز مانند Bd از آسیا منتشر شده بود.