اسکنر جیبی که سلامت همه مواد غذایی را تایید می‌کند (+عکس)
موبنا – هر سال میلیون‌ها تن مواد غذایی کاملا سالم در سراسر جهان دور ریخته می‌شود، زیرا مردم در مورد آنها مطمئن نیستند که این مواد غذایی هنوز سالم و قابل استفاده هستند. محققان مرکز «فرانهافر» برای آنکه ضایعات مواد غذایی را به حداقل برسانند یک اسکنر جیبی هوشمند مجهز به فناوری مادون قرمز طراحی کرده‌اند که به مصرف کنندگان، سوپرمارکت‌ها و دیگر ارایه دهندگان میوه و سبزیجات امکان می‌دهد که اگر در مورد یک ماده غذایی تردید دارند آن را بررسی کنند و متوجه شوند که این ماده تا چه اندازه سالم است یا می‌بایست آن را دور انداخت.
بر اساس گزارش انججمن مواد غذایی و کشاورزی وابسته به سازمان ملل متحد، یک‌سوم تمام محصولات غذایی که در جهان تولید می‌شود هر سال از بین می‌رود یا دور ریخته می‌شود. این رقم معادل 1.3 میلیارد تن در سال است. در کشورهای توسعه یافته که بالاترین میزان هدر رفت مواد غذایی به آنها اختصاص دارد، ارزش این حجم از مواد غذایی دور ریخته شده معادل 680 میلیارد دلار محاسبه می‌شود.
دلایل متعددی برای دور ریختن این مواد غذایی وجود دارد. ولی یکی از بزرگترین و تاثیرگذارترین عوامل در این زمینه این است که مصرف کنندگان برای تشخیص سالم بودن ماده غذایی و احتمال اینکه هنوز می‌توانند آن را بخورند، مشکل دارند. در بیشتر موارد گوشت و محصولات مشابه از روی شکل ظاهری قضاوت می‌شوند یا اینکه تاریخ فروش با تاریخ مصرف آن اشتباه گرفته می‌شود و بنابراین کاربران تمایل خود را برای خرید آن از دست می‌دهند.
برای جلوگیری از این فرآیند «سازمان غذا، کشاورزی و جنگلداری باواریا» در آلمان برنامه‌ای را با عنوان «ما غذا را نجات می‌دهیم» جلو می‌برد که بر اساس آن 17 طرح مختلف به اجرا می‌رسد و یکی از آنها توسعه و عرضه جامعه اسکنر جیبی «فرانهافر» است. این دستگاه کوچک به گونه‌ای طراحی شده است که یک راهکار ارزان برای تعیین تکلیف میوه محسوب می‌شود تا مشخص شود مواد غذایی که از مزارع و زمین‌های کشاورزی وارد سوپرمارکت شده‌اند تا چه اندازه هنوز می‌توانند به عنوان ماده غذایی در خانه‌های مردم مصرف شوند.
این اسکنر مبتنی بر یک حسگر فوق دقیق مادون قرمز نزدیک (NIR) ساخته شده است. اشعه مادون قرمز در این دستگاه به سمت ماده غذایی تابیده می‌شود و بازتاب نور آن بر اساس استانداردهای مادون قرمز مورد محاسبه قرار می‌گیرد. با مقایسه طیف نوری دریافت شده از ماده غذایی و نمونه‌ای که از قبل برای دستگاه تعریف شده است، این اسکنر می‌تواند تشخیص دهد که ماده غذایی مقابل آن تا چه میزان قابلیت خوراکی خود را از دست نداده است و همچنین اگر در محصولاتی شبیه به ماهی تاریخ مصرف آن تمام نشده باشد و ماده غذایی فاسد شده باشد، این مسئله را هم نمایان می‌کند.
فناوری که در این اسکنر جیبی به کار گرفته شده است هم اکنون در آزمایشگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، با این وجود محققان تلاش فراوان انجام دادند تا اندازه آن را کوچک کنند و برخی قابلیت‌ها و عملکردها را در آن حذف کنند. این اتفاق با استفاده از حسگرهای جدید، کوچک و ارزان محقق شد.
به گفته شرکت فرانهافر، اسکنر دید هنوز در مرحله آزمایشی به سر می‌برد. در حال حاضر این دستگاه فقط می‌تواند مواد غذایی همگن را ارزیابی کند و بنابراین اسکنر قادر است یک سیب‌زمینی را تحلیل کند و در عین حال قابلیت تحلیل پتیزا با مواد غذایی مختلفی که در آن به کار برده شده برای این محصول پیش‌بینی نشده است. کارشناسان امیدوارند که سیستم تصویربرداری دقیق‌تری که بر اساس عکس‌های رنگی، حسگرهای طیفی و دیگر فناوری‌ها در آینده ارایه می‌شود، قابلیت تجزیه و تحلیل تمام مواد غذایی را به این اسکنر اضافه کنند.
