رابطه بیماری تیروئید و کلسترول

موبنا؛ محمدمهدی حیدرپور – پیوند بین بیماری تیروئید و کلسترول بالا به خوبی مورد بررسی قرار گرفته و ثابت شده است. هر فردی که مشکلات مرتبط با چربی در وی تشخیص داده می شود باید شرایط تیروئید خود را نیز بررسی کند، زیرا درمان مشکل تیروئید ممکن است کلید مدیریت سطوح کلسترول باشد.

مساله کمتر شناخته شده امکان اثرگذاری داروهای کلسترول بر بیماری تیروئید است. در شرایطی که برخی داروهای کلسترول اثر منفی بر جذب داروهای کم کاری تیروئید دارند، یک دسته از داروهای کاهنده چربی به نام استاتین ها ممکن است خطر تیروئید چشمی در افراد مبتلا به بیماری گریوز – نوعی از پرکاری تیروئید – را کاهش دهد.

قدرت غده تیروئید

غده تیروئید را می توان به عنوان یک تنظیم کننده اصلی در بدن مد نظر قرار داد. در میان نقش های مختلفی که هورمون های تیروئید ایفا می کنند، آنها سوخت و ساز چربی ها (مانند کلسترول) را تنظیم کرده و به سنتز اسیدهای چرب در کبد کمک می کنند.

از این رو، کم کاری و پرکاری تیروئید می توانند آثار منحصر به فردی بر سطوح کلسترول شما داشته باشند. برای برخی افراد، مدیریت این شرایط ممکن است کلید زیر کنترل گرفتن سطوح غیر طبیعی چربی ها باشد.

کم کاری تیروئید و چربی ها

افراد مبتلا به کم کاری تیروئید که دارای هورمون محرکه تیروئید (TSH) بین 5 میلی واحد بین المللی بر لیتر (mIU/L) و 10 میلی واحد بین المللی بر لیتر هستند، به طور قابل توجهی از سطح کلسترول کلی و کلسترول بد (LDL) بالاتر نسبت به افراد سالم برخوردار هستند. ناهنجاری های چربی معمولا با کم کاری تیروئید اولیه (کم کاری تیروئید به واسطه عدم عملکرد غده تیروئید) نسبت به کم کاری تیروئید ثانویه (کم کاری تیروئید به واسطه فقدان هورمون های هیپوفیزی که غده تیروئید را تحریک می کند) تشدید می شوند.

ناهنجاری های چربی که در کم کاری تیروئید دیده می شوند، به نظر می رسد عمدتا با کاهش فعالیت گیرنده کلسترول بد و آثار دیگر مرتبط با سوخت و ساز چربی پیوند خورده اند.

جایگزینی هورمون تیروئید با استفاده از داروی لووتیروکسین معمولا برای درمان کم کاری تیروئید استفاده می شود و ممکن است برای برخی افراد همه آن چیزی باشد که برای کنترل کلسترول نیاز دارند.

پرکاری تیروئید و چربی ها

در شرایطی که به طور کلی بهتر است از سطوح پایین‌تر کلسترول بد و کلسترول کلی برخوردار باشید، در برخی موارد ممکن است سطوح پایین کلسترول خوب نباشد. سطوح پایین این مواد ممکن است با پرکاری تیروئید در ارتباط باشد. در صورت عدم تشخیص و عدم درمان، این بیماری تیروئید می تواند به عوارضی مانند بیماری چشم، پوکی استخوان، فیبریلاسیون دهلیزی (و سکته مغزی یا نارسایی بالقوه) و توفان تیروئیدی منجر شود.

پرکاری تیروئید از طریق کاهش هورمون تیروئید در بدن با کمک دارو، نابودی رادیواکتیوی غده تیروئید یا عمل جراحی درمان می شود.

در شرایطی که پرکاری تیروئید ممکن است به سطوح کلسترول پایین منجر شود، به نظر می رسد کلسترول بالا یک عامل خطرآفرین برای ابتلا به بیماری گریوز – نوع خاصی از پرکاری تیروئید – است.

عوارض جانبی

سطوح غیر طبیعی چربی ها به واسطه کم کاری تیروئید می تواند خطر بیماری قلبی (آترواسکلروز، بیماری عروق کرونر، سکته مغزی، بیماری عروق محیطی) و به طور بالقوه مرگ را افزایش دهد. حتی کم کاری تیروئید غیر قابل تشخیص در معاینات بالینی یا لب مرز با افزایش خطر بیماری و همچنین خطر مرگ ناشی از ترکیب تمام عوامل پیوند خورده است.

برخی شرایط مرتبط با کم کاری تیروئید درمان نشده شامل بیماری عروق کرونر، بیماری عروق مغز (مانند سکته های مغزی)، بیماری عروق محیطی، کاردیومیوپاتی اتساعی، نارسایی قلبی، فیبریلاسیون دهلیزی، لخته های خون، و بیماری مزمن کلیوی می شوند.

اثر درمان کم کاری تیروئید

با توجه به آثار درمان بیماری کم کاری تیروئید بر سطوح چربی ها که در مطالعات مختلف مشاهده شده اند، می توان نتیجه گرفت که درمان کم کاری تیروئید به احتمال زیاد خطر بیماری قلبی را کاهش می دهد. داروی لووتیروکسین نشان داده است که آثار مثبتی بر ضخامت غشا داخلی شریان کاروتید دارد، که یک معیار غیرمستقیم خطر بیماری قلبی محسوب می شود.

درمان کلسترول و بیماری تیروئید

همان گونه که داروهای تیروئید ممکن است بر کلسترول اثرگذار باشند، روش های درمانی کلسترول نیز ممکن است بر بیماری تیروئید و/یا اثربخشی داروهای تیروئید تاثیرگذار باشند.

جذب: رزین های اسید صفرا مانند کوئستران (کلستیرامین)، کولستید (کلستیپول) و ولکول (کلسولام) ممکن است با لووتیروکسین پیوند تشکیل داده و به طور کامل از جذب آن پیشگیری کنند. این داروها باید حداقل چهار ساعت پیش از لووتیروکسین مصرف شوند.

درد ماهیچه: این یکی از عوارض جانبی داروهای کلسترول به نام استاتین ها مانند لیپیتور (آتورواستاتین) و پراواکول (پراواستاتین) و همچنین مهارکننده های PCSK مانند رپاتا (اولوکوماب) است. افرادی مبتلا به کم کاری تیروئید نسبت به افرادی که به این بیماری مبتلا نیستند، احتمال بیشتری دارد درد ماهیچه را در صورت مصرف این داروها تجربه کنند. احتمال تجربه درد ماهیچه برای زوکور (سیمواستاتین) بیشتر و برای پراواکول و لسکول (فلواستاتین) کمتر است.

گرگرفتگی و دیگر علائم پرکاری تیروئید: نیاسین ممکن است برای افراد مبتلا به سطوح کم کلسترول خوب (HDL) استفاده شود. عوارض جانبی آن، مانند گرگرفتگی، می تواند بسیار شبیه به عوارض پرکاری تیروئید باشد.

بیماری تیروئید چشمی: مطالعه ای در سال 2018 نشان داد که درمان کلسترول بالا با داروهای استاتین خطر اوربیتوپاتی گریوز (علائم مرتبط با چشم مانند تورم و بیرون زدگی) را کاهش دهد.

اقدامات سبک زندگی مفید برای پرکاری و کم کاری تیروئید

اقدامات سبک زندگی مختلفی وجود دارند که می توانند برای کاهش کلسترول و همچنین علائم شایع بیماری تیروئید مد نظر قرار بگیرند.

رژیم غذایی و کاهش وزن: کاهش وزن می تواند برای افراد مبتلا به بیماری تیروئید چالش برانگیز باشد، اما حتی کاهش اندک وزن نیز می تواند سطوح کلسترول بد را کاهش دهد. افزون بر این، یک رژیم غذایی ضد التهاب ممکن است التهاب مرتبط با بیماری خودایمنی تیروئید را کاهش داده، در شرایطی که سطح کلسترول را نیز کاهش می دهد.

ورزش: ورزش منظم می تواند سطوح انرژی را در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید بهبود بخشیده، به حفظ تراکم استخوانی در افراد مبتلا به پرکاری تیروئید کمک کرده، و سطوح کلسترول خوب را افزایش دهد.

ترک سیگار: سیگار کشیدن به غده تیروئید آسیب زده و خطر عوارض جانی بیماری تیروئید را افزایش می دهد. همچنین، این کار خطر آترواسکلروز (بیماری قلبی، سکته های مغزی و غیره) مرتبط با کلسترول بالا را افزایش می دهد.

 منبع: عصرایران