بازار ایران – 4 رویداد در بازار خودرو اتفاق افتاده است. یک حذف سود مشارکت و سود انصراف و دیگری رونق فروش اقساطی و پشیمانی افرادی که سراغ چنین خریدهایی رفتند. سومین موضوع گرانی خودرو که برای سومین بار در سال‌جاری اتفاق افتاده است. نکته چهارم؛ احتمال واگذاری سهام دولت در شرکت های خودروسازی است.

گلایه دارم

1

ساعت از 10 گذشته و تلفن گروه اقتصادی روزنامه ایران زنگ می‌خورد. آقایی میانسال با صدایی لرزان که عصبانیتش به وضوح از پشت خط حس می‌شد، از حذف سود مشارکت و انصراف خودرو انتقاد کرد و گفت: «واقعاً سردرگم شده‌ام و نمی‌دانم از چه کسی گلایه کنم. حتی نمی‌دانم به‌کجا باید اعتراض کرد. واقعاً اگر این ابهام و سردرگمی، یک کارغیر قانونی بود می‌توانستم به مراجع قضایی شکایت کنم. متأسفانه کاری از من و دیگر مشتریان متضرر ساخته نیست، چرا که پیش‌فروش خودرو به‌صورت رسمی صورت گرفته و در ستون مشارکت و انصراف عددی گنجانده نشده است.» با شنیدن این صحبت‌ها، ابتدا خودم را توجیه کردم که شاید وی با دقت کافی جدول پیش فروش را مطالعه نکرده و حتماً با دیدن سرسری جدول فروش یکی از شرکت‌های خودروسازی(مونتاژ‌کننده خودروهای چینی) به چنین نتیجه‌ای رسیده است.اما کمی بعد خودم به سراغ سایت مذکور رفتم و با کمال تعجب دیدم، حق با اوست و جای اعداد سود مشارکت و سود انصراف با خط تیره پر شده است!
رساندن خودرو مهم‌تر است
این موضوع را از شرکت خودروساز چینی پیگیر شدم و آنها در یک جمله پاسخ دادند: «رساندن خودرو به مردم مهم‌تر از سود مشارکت و انصراف است.» اما به‌نظر می‌رسد این اتفاق تنها در مورد خودرو چشم بادامی‌ها نیست؛ خودروسازان داخلی هم برای اینکه تا حدودی از ضرر و زیان خود بکاهند و نقدینگی داشته باشند می‌خواهند مشتریان خودرو را دور بزنند و با سود مشارکت و انصراف خداحافظی کنند.
برنامه‌ای نداریم
شرکت‌های خودروسازی از پاسخ به سؤال ما درباره عدم پرداخت سود مشارکت طفره رفتند و پاسخ آنها این بود که «فعلاً برنامه‌ای نداریم.» ولی ظاهراً دومؤلفه‌ای که باعث می‌شد برخی‌ها برای خرید خودرو ثبت‌نام کنند در حال حذف شدن است.
خودروساز تصمیم گیر است
این موضوع را از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت هم پیگیری کردم اما آنها به گونه‌ای پاسخ دادند که گویی خودروساز تصمیم گیر نهایی است.
سراغ خرید نقدی می‌روم!
علی یکی از خریداران خودرو است. او قرار بوده با پیش فروش یکی از شرکت‌های چینی خودروی مورد نظر خود را خریداری کند و اما روز گذشته با خبر حذف مشارکت تصمیم گرفت سراغ خرید نقدی برود. وی می‌گوید: وقتی سود مشارکت دیده نشده معلوم نیست خودرو چه زمانی داده خواهد شد لذا ریسک خواباندن پول در حساب خودروسازی را نمی‌پذیرم.

خرید اقساطی با ضررهای میلیونی

2

در روزهای که خرید خودرو برای خانواده‌ها سخت شده و دیگر با هر بودجه‌ای نمی‌توان خودرو وطنی یا حتی چینی خرید، فروش اقساطی محبوبیتی برای خود دست و پا کرده است. سال گذشته با پیش پرداخت 10 میلیون تومان امکان خرید خودروی وطنی فراهم بود و شرکت‌های چینی هم با هر شرایطی که خریدار می‌خواست، خودرو می‌فروختند. در این میان خبری از دریافت سود از سوی مونتاژکاران چینی مطرح نبود و تنها شرکت‌های خودروسازی داخلی به گرفتن سود از مردم اصرار داشتند. در آن زمان که خیلی هم دور نیست میزان سود تا 23 درصد هم می‌رسید اما با تمام سودها و گرانفروشی‌هایی که سال گذشته وجود داشت مردم ناراضی نبودند و می‌توانستند با دغدغه کمتر خودرو خریداری کنند. از اواخر سال گذشته با تغییر شدید قیمت خودرو، فروش اقساطی باب شده است. این فروش در بازار خودرو به دو شکل اتفاق می‌افتد. یک فروش اقساطی که قیمت نهایی خودرو با قیمت روز است. به‌عنوان مثال خودروی «تیبا یک» که روز گذشته 59 میلیون تومان بود در فروش اقساطی 50 درصد آن گرفته می‌شود و بعد از دو سال خریدار بین 49 تا 50 میلیون تومان باید برگرداند. اما در فروش اقساطی شماره دو قیمت خودرو در زمان سند زدن نهایی می‌شود. یعنی فرد خریدار موقع سند زدن (در پایان دوره دوساله)باید به قیمت صفر خودرو در همان روز پول پرداخت کند و البته این عدد بعلاوه سودهایی هست که از وی گرفته شده است.
پشیمان شدم
مژده شش ماهی بود که می‌خواست خودرو بخرد اما توان مالی اش نمی‌رسید بدین جهت سراغ فروش اقساطی رفت. او یک پژو 206 تیپ 2 را به‌صورت قسطی خریده است. ماهیانه (تا دو سال) باید 2 میلیون و 167 هزار تومان کنار بگذارد. آن زمان یعنی اواخر سال 97 قیمت خودرواش 97 میلیون و 500 هزار تومان بود (قیمت این خودرو روز گذشته 105 میلیون تومان بود). اما مژده پشیمان است و می‌گوید: اقساط این خودرو کمرشکن است و نمی‌دانم برای ماه‌های پیش رو چگونه چک‌ها را پاس کنم.
گرانی خودروها ادامه دارد

3

قیمت خودرو دوباره ترمز برید. در حالی که قیمت دلار روند کاهشی به خود گرفته است همه امیدوار بودند که قیمت خودرو هم در مسیر تنزل قرار گیرد ولی برخلاف پیش‌بینی‌ها خودرو بین 2 تا 5 میلیون تومان گرانتر شده است. البته فعال شدن سایت‌های اعلام‌کننده قیمت خودرو هم در این گرانی خودرو بی‌تأثیر نیست اما قطعاً این امر نمی‌تواند اثرگذاری بالایی داشته باشد.
دور ماندن از تنش‌ها
برای آنکه قیمت‌ها تغییرات زیادی پیدا نکند اتحادیه نمایشگاه داران خودرو دیگر روزانه قیمت‌ها را اعلام نمی‌کند تا بازار خودرو از تنش قیمت‌ها دور بماند.
300 هزار خودرو در پارکینگ
وقتی خودرو به اندازه کافی در بازار تزریق شود به‌طور قطع قیمت‌ها شکسته خواهد شد. آمارها نشان می‌دهد ایران خودرو ۱۴۰ هزار خودرو و سایپا ۱۶۰ هزار خودروی ناقص را هنوز تحویل مشتریان نداده‌اند و در پارکینگ شرکت‌های خودروسازی است. البته در همین زمینه خودروسازان وعده داده‌اند با همکاری قطعه سازان تلاش لازم را برای تأمین قطعات خودروهای ناقص موجود در انبارها انجام دهند تا با افزایش عرضه روند نزولی قیمت‌ها در بازار اتفاق بیفتد.
دولت سهام خودرویی اش را می‌فروشد

4

چهارمین اتفاقی که این روزها در بازار خودرو رخ داده احتمال واگذاری سهام دولت در سایپا و ایران‌خودرو است. خودروسازان که همواره صفت دولتی بودن را یدک می کشند و حتی با واگذاری 80 درصد سهام خود دولت برای آنها تصمیم می گیرد، قرار شده برای اولین بار به سمت خصوصی‌سازی کامل بروند. سعید باستانی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در مورد واگذاری سهام شرکت‌های خودروسازی گفت: اوایل هفته گذشته کمیسیون اقتصادی دولت در مصوبه‌ای تصمیم گرفت سهام دولت در شرکت‌های خودروساز و چند شرکت دیگر دولتی را به طور کامل واگذار کند. با نهایی شدن این تصمیم 15 درصد سهام دولت در ایران خودرو و 17 درصد سهام دولت در سایپا واگذار می‌شود. این خبر برای سهامداران خودرویی مثبت بود چرا که می‌دانند بهانه‌های شرکت خودروسازی برای فعالیت‌های توسعه ای پایان پیدا می‌کند. طی سال‌های اخیر شرکت‌های خودروسازی برای آنکه خودشان را در پدید آوردن مشکلات مبرا کنند در جلسه با سهامداران و حتی رسانه‌ها دولت را مقصر می‌دانستند نمونه بارز آن که البته بحق هم هست، مخالفت با افزایش قیمت‌ها و جلوگیری از حاشیه بازار در سال‌های گذشته بود. اگر شورای رقابت خودرو را در زمره کالاهای انحصاری نگذاشته بود اکنون شیب قیمت خودروهای داخلی مانند ماه‌های گذشته نبود. با واگذاری سهام دولت و خصوصی‌سازی واقعی شرکت‌های ایران خودرو و سایپا تحول بزرگی در این صنعت رخ می‌دهد.

 منبع: روزنامه ایران | مرجان اسلامی فر