بررسی تاثیر بسته حمایتی از بورس روی بازار

به‌روزترین‌ها؛ میترا شهبازی– نگاه به تابلوی بورس نشان می‌دهد وضعیت خروج سرمایه از این بازار در مرحله هشدار قرار دارد؛ بسیاری از سهم‌ها پایین‌تر از ارزش ذاتی خود معامله می‌شوند و این بازار علیرغم ارزندگی از بازارهای موازی جا مانده است. همین اتفاقات سازمان بورس را بر آن داشت تا نسبت به تصویب یک بسته حمایتی اقدام کند.

بندهای این بسته شامل بیمه کردن سهام حاضر در پورتفوی اشخاص حقیقی تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان برای هر نفر، انتشار اوراق اختیار تبعی فروش بر روی سهام موجود در صندوق های درآمد ثابت تا سقف ۴۰۰ هزار میلیارد ریال با تضمین اصل ارزش سبد سهام در ابتدای دوره بر اساس ترتیباتی که سازمان بورس اعلام می‌کند، تزریق منابع جدید توسط صندوق‌های حاکمیتی برای خرید سهام در بازار سرمایه و به مرور افزایش مبلغ مذکور، واریز منابع مندرج در ردیف بودجه سال ۱۴۰۱ به صندوق تثبیت جمعاً به مبلغ حدود ۵۰ هزار میلیارد ریال، هماهنگی، نظارت و پایش مستقیم و مستمر فعالیت اشخاص حقوقی بازار سرمایه شامل شرکت‌ها و نهادهای مالی شبه دولتی، صندوق های بازنشستگی و نهادهای نظامی و حمایت این نهادها از سهام ناشران تحت مدیریت خود و توقف فروش تا زمان ثبات در بازار، و انجام اقدامات حمایتی از جمله خرید سهام و انتشار اوراق تبعی حمایتی، همکاری مشترک بانک مرکزی و وزارت اقتصاد جهت مدیریت نرخ سود، افزایش سپرده گذاری مستقیم سازمان بورس نزد صندوق تثبیت، محدود کردن بخش فروش بازارگردان ها تا اطلاع ثانوی، توقف پذیره نویسی اوراق بهادار و عرضه های اولیه تا زمان بازگشت ثبات به بازار سرمایه بازگشت زمان جلسه معاملاتی در فرابورس به روال سابق از ساعت ۱۳ به ۱۲ و ۳۰ دقیقه می‌شود.

لزوم تعامل دولت و مجلس برای نجات بورس

در این راستا، یک کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه تعامل دولت و مجلس با یکدیگر با شناخت کامل منابع و ظرفیت‌ها، می‌تواند بازار سرمایه را از وضعیت موجود نجات دهد، اظهار کرد: ابتدا باید به سابقه فعالیت‌های دولت در حمایت از بازار سرمایه نگاهی بندازیم.

محمدعلی احمدزاد اصل با بیان اینکه مهمترین عامل این است که دولت را به عنوان یک پیکره واحد و منسجم درنظر گرفته شود، توضیح داد: در چند سال گذشته حمایتی از سوی دولت از بازار سرمایه مشاهده نشده است. در دولت و مجلس جدید هم به گفته‌ها اکتفا شده و در زمینه تقویت بازار و بازدارندگی و جلوگیری از ریزش‌های متعدد، فعلا شاهد اقدام عملی نبودیم.

وی ادامه داد: اکنون ارزش بازار سرمایه چه به لحاظ ریالی و چه به لحاظ دلاری بسیار کاهش پیدا کرده و این اجحاف مضاعفی است که به سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه شده است.

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به لزوم تعامل دولت و مجلس در راستای بهبود وضع موجود گفت: سرمایه‌گذاران انتظار دارند دولت به عنوان یک پیکره واحد منسجم باشد و از مجلس کمک بگیرد. مجلس هم صرف اینکه مجلس است و قانونگذار، نباید دولت را مکلف به کاری کند، بلکه باید با داشتن تعامل، ظرفیت‌های موجود دولت را ببیند و بعد متناسب با آن، همسو با دولت و در جهت تقویت بازار سرمایه قوانین لازم را وضع کند.

شروط تاثیرگذاری بسته ۱۰ بندی

وی با تاکید بر اینکه مشکل بازار سرمایه نبود اعتماد است، اظهار کرد: دولت برای اعتمادسازی می‌تواند اقدامات موثری انجام دهد. یکی ازاین اقدامات، برنامه مشخص پنج ساله و موضوعات مورد مناقشه در بودجه ۱۴۰۲ است.
 
احمدزاداصل با اشاره به بسته ۱۰ بندی حمایت فوری از بازار سرمایه گفت: این بسته جدید، بسته قابل تاملی است. اما برخی موارد آن مثل بیمه کردن جسته و گریخته در سال های گذشته نیز انجام شده است. بیمه کردن سهام باید بر اساس ظرفیت ناشران و منابعی که دولت اختصاص می‌دهد انجام شود و به این صورت نباشد که فقط گفته و یکسال دیگر محقق شود. بلکه باید از امروز و به صورت عملی در بازار سرمایه ثابت شود که انجام این کار مقدور است.

وی با بیان اینکه انتشار اوراق اختیار تبعی فروش بر روی سهام موجود در صندوق‌های درآمد ثابت تصمیم درستی است، توضیح داد: این تصمیم می‌تواند کارساز باشد. اما برای اطمینان بیشتر، مردم باید بدانند که منابع آن از کجا تامین خواهد شد. به نظر من سایر بندهای این بسته ۱۰ بندی می‌تواند موثر باشد، به شرطی که بتوان نظارت کافی داشت و بازار سرمایه و سایر ارکان به عنوان یک کلیت واحد، دست به دست هم دهند تا اعتماد به بازار برگردد و اثرات این تصمیمات دیده شود.
 
ترغیب غیرحرفه‌ای‌ها به ورود غیرمستقیم

در این زمینه علی سعیدی – عضو اسبق شورای عالی بورس – نیز معتقد است انتشار اوراق تبعی به عنوان بیمه سبد سهام می‌تواند همانند تجربه سال ۱۳۹۱ در روند بازار تاثیر مثبت بگذارد و باید این اوراق به طور هدفمند و قابل قبول اجرایی شود.

وی همچنین توصیه کرد که باید با استفاده از ابزارهای انگیزشی و حمایتی در بازار، غیرحرفه‌ای ها را به شکل غیرمستقیم به خرید سهام ترغیب کرد.

این کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار ما، با اشاره به بسته ۱۰ بندی حمایت از بازار سرمایه، به انتشار اوراق تبعی اشاره کرد و افزود: انتشار اوراق تبعی به عنوان بیمه پرتفوی سهامداران در شرایط کنونی می‌تواند مطلوب باشد، زیرا تجربه انتشار اوراق تبعی در سال ۱۳۹۱ توانست تا حدودی بازار را سامان دهد.

به گفته او، سرمایه‌گذاری افراد غیرحرفه‌ای یا انفرادی در بازار سهام باید به صورت غیرمستقیم شکل گیرد، چراکه افرد مطلع و متخصص باید به بازار سهام ورود کنند و غیرحرفه‌ای‌ها باید به صورت غیرمستقیم وارد بازار شوند تا متضرر نشوند. در واقع بهتر است، سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای یا مردم عادی را با ابزارهای انگیزشی و حمایتی در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا سبدگردان‌ها وارد بازار شوند.

عضو اسبق شورای عالی بورس با اشاره اینکه در ورود افراد غیرحرفه‌ای و مردم عادی باید به صورت سرمایه‌گذاری غیرمستقیم ابتکار عمل را در دست گرفت و با سخت‌گیری‌ها در این خصوص موجبات زیان و ضرر آن‌ها را از بین برد، اظهار کرد: زمانی که غیرحرفه‌ای ها وارد بازار می‌شوند، در شرایط صعودی بازار در موقعیت طمع و در شرایط نزولی در موقعیت ترس قرار می‌گیرند و همین هیجانات کاذب می‌تواند سیگنال منفی به بازار ارسال کند.

سعیدی با اشاره به تجربیات جهانی در خصوص بازیگران بازار سهام گفت: سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای را باید با ابزارهای تشویقی و حمایتی به سمت سرمایه‌گذاری غیرمستقیم سوق داد و با آموزش مداوم و مستمر، شرایط را بهبود بخشید.

وی با تاکید بر اینکه می‌توان روی یونیت‌های سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها اوراق تبعی اعمال کرد، توضیح داد: علاوه برنامه فعلی برای بیمه سبد سهام، می‌توان برای غیرحرفه‌ای‌ها، انتشار اوراق تبعی را روی صندوق‌های سرمایه‌گذاری اعمال کرد. باید سعی شود بیش‌تر به سمت ابزارهایی حرکت کرد که شرایط سرمایه‌گذاری را برای غیرحرفه‌ای‌ها غیرمستقیم کند؛ البته می‌توان از ابزارهای متعددی در این خصوص بهره گرفت.

عضو اسبق شورای عالی بورس ادامه داد: استراتژی‌ها در بازار باید به نحوی باشد که برنامه اوراق تبعی در بازار سرمایه به صورت هدفمند منتشر شود. رویکرد و استراتژی باید ورود مستقیم حرفه‌ای‌ها به بازار سهام و ورود غیرمستقیم غیرحرفه‌ای‌ها به بازار سهام باشد. از سویی انتشار اوراق تبعی به شکل بیمه سبد سهام باید با شرایط خاص و هدفمند منتشر شود و از لحاظ حجم هم قابل قبول باشد.

وی با انتقاد از شیوه انتشار و فروش اوراق سهام عدالت که ورود مستقیم غیرحرفه‌ای‌ها به بازار سهام را شدت می‌بخشد، عنوان کرد: این نوع رویکرد غیرحرفه‌ای به بازار می‌تواند هیجانات جدی را در قالب طمع و ترس در بازار شکل دهد.