پاسخ چین به اقدامات آمریکا؛ صادرات مواد معدنی حیاتی ممنوع شد
چین روز سه‌شنبه صادرات مواد معدنی گالیوم، ژرمانیوم و آنتیمونی را به ایالات متحده ممنوع کرد، اقداماتی که می‌تواند تنش‌های تجاری میان دو قدرت بزرگ جهانی را بیشتر کند.
این مواد معدنی که در صنعت نیمه‌رساناها و کاربردهای نظامی نقش حیاتی دارند، از سال گذشته تحت محدودیت‌های صادراتی چین قرار داشته‌اند. این تصمیم پس از آخرین اقدامات ایالات متحده علیه صنعت نیمه‌رسانای چین، تنش‌ها را در آستانه ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ افزایش داده است.
به‌روزترین‌ها| چین روز سه‌شنبه صادرات سه ماده معدنی حیاتی گالیوم، ژرمانیوم و آنتیمونی را به ایالات متحده ممنوع کرد. این مواد که کاربردهای گسترده‌ای در حوزه‌های نظامی دارند، به دنبال تشدید تنش‌های تجاری و درست یک روز پس از اعمال جدیدترین محدودیت‌ها از سوی واشنگتن در صنعت نیمه‌رساناهای چین، تحت تحریم قرار گرفتند.
این اقدام چین، محدودیت‌های موجود در صادرات مواد معدنی حیاتی که پکن از سال گذشته آغاز کرده بود را تقویت می‌کند، اما این محدودیت‌ها تنها شامل بازار ایالات متحده می‌شود. این تصمیم در ادامه تشدید تنش‌های تجاری میان دو اقتصاد بزرگ جهان اتخاذ شده و درست قبل از آنکه دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور جدید وارد کاخ سفید شود، به مرحله اجرا درآمده است.
تشدید نظارت چین بر صادرات مواد معدنی
دستورالعمل وزارت بازرگانی چین درباره مواد معدنی 2 منظوره که هم کاربردهای نظامی و هم کاربردهای غیرنظامی دارند، به نگرانی‌های امنیت ملی اشاره دارد. این دستور بلافاصله اجرایی شده و همچنین از صادرات گرافیت به ایالات متحده با توجه به کاربردهای مختلف آن در باتری‌های خودروهای برقی، خواسته شده که نظارت دقیق‌تری بر مقصد نهایی استفاده از این کالاها اعمال شود. در این دستور آمده است: «صادرات گالیوم، ژرمانیوم، آنتیمونی و مواد فوق سخت به ایالات متحده به‌طور کلی ممنوع خواهد بود.»
گالیوم و ژرمانیوم در تولید نیمه‌رساناها و همچنین در تکنولوژی‌های فروسرخ، کابل‌های فیبر نوری و سلول‌های خورشیدی به کار می‌روند. آنتیمونی نیز در ساخت گلوله‌ها و دیگر سلاح‌ها استفاده می‌شود، در حالی که گرافیت بزرگ‌ترین جزء حجمی باتری‌های خودروهای برقی است.
این اقدام نگرانی‌های جدیدی را برانگیخته که چین ممکن است در آینده مواد معدنی حیاتی دیگری مانند نیکل یا کبالت را نیز هدف قرار دهد. تاد مالان مدیرعامل شرکت Talon Metals که در حال توسعه معدن نیکل در ایالت مینه‌سوتا است، گفته است: «چین مدتی است که این نوع اقدامات را علامت داده است. پس کی ایالات متحده قرار است درس خود را بگیرد؟» وی اشاره کرده که تنها معدن نیکل ایالات متحده تا سال 2028 تمام خواهد شد.
واکنش ایالات متحده به تحریم‌های جدید چین
ایالات متحده به ارزیابی محدودیت‌های جدید پرداخته است، اما یک سخنگوی کاخ سفید گفت که این کشور «اقدامات لازم» را در واکنش به این تحریم‌ها اتخاذ خواهد کرد، هرچند جزئیاتی در این زمینه ارائه نداد.
وی با اشاره به ممنوعیت صادرات مواد معدنی از سوی چین افزود: «این کنترل‌های جدید فقط اهمیت تقویت تلاش‌های ما با سایر کشورها برای کاهش خطرات و تنوع زنجیره‌های تأمین حیاتی به دور از جمهوری خلق چین (چین) را تأکید می‌کنند.»
داده‌های گمرکی چین نشان می‌دهند که از ابتدای سال جاری تا پایان ماه اکتبر هیچ صادراتی از گالیوم و ژرمانیوم به ایالات متحده انجام نشده است، هرچند در سال گذشته این دو ماده به ترتیب چهارمین و پنجمین بازار بزرگ خود را در ایالات متحده داشتند. همچنین، صادرات آنتیمونی چین در ماه اکتبر به میزان 97 درصد نسبت به سپتامبر کاهش یافت.
چین در سال گذشته 48 درصد از تولید جهانی آنتیمونی را تأمین کرده بود؛ ماده‌ای که در ساخت مهمات، موشک‌های فروسرخ، سلاح‌های هسته‌ای و عینک‌های دید در شب کاربرد دارد، و همچنین در باتری‌ها و تجهیزات فتوولتائیک استفاده می‌شود. در سال جاری، چین 59.2 درصد از تولید ژرمانیوم تصفیه‌شده و 98.8 درصد از تولید گالیوم تصفیه‌شده را به خود اختصاص داده است.
تشدید تنش‌ها در زنجیره‌های تأمین
به گفته جک بدر، هم‌بنیان‌گذار شرکت مشاوره‌ای Project Blue، «این اقدام یک تشدید قابل توجه از تنش‌ها در زنجیره‌های تأمین است که در آن دسترسی به مواد اولیه در غرب هم‌اکنون محدود است.» قیمت‌های آنتیمونی تری‌اکسید در روتردام از ابتدای سال جاری تا 28 نوامبر 228 درصد افزایش یافته و به 3 هزار دلار به ازای هر تن متریک رسید.
یکی از معامله‌گران فلزات کم‌مصرف در اروپا که نخواست نامش فاش شود، گفته است: «همه سعی خواهند کرد در حیاط خانه‌شان آنتیمونی پیدا کنند. بسیاری از کشورها سعی خواهند کرد منابع آنتیمونی خود را پیدا کنند.» شرکت Perpetua Resources که در حال توسعه یک معدن آنتیمونی در ایالت آیداهو با حمایت مالی دولت ایالات متحده است، اعلام کرد که چین به طور عمدی دسترسی به مواد معدنی حیاتی برای ارتش و شرکت‌های فناوری ایالات متحده را «سلاح‌سازی» کرده است.
در همین حال، United States Antimony که در مونتانا آنتیمونی را تصفیه می‌کند، اظهار داشت که این اقدام چین باعث افزایش قیمت آنتیمونی خواهد شد و بنابراین تأمین مواد برای کوره‌های ذوب این شرکت افزایش خواهد یافت، هرچند این شرکت اذعان کرد که توسعه معادن زمان‌بر خواهد بود.
تشدید جنگ تجاری و تاثیر بر زنجیره‌های تأمین مواد معدنی
اعلامیه چین پس از آن صورت گرفت که ایالات متحده روز دوشنبه سومین حمله خود را به صنعت نیمه‌رساناهای چین در سه سال اخیر آغاز کرد و صادرات به 140 شرکت چینی از جمله Naura Technology Group که تجهیزات نیمه‌رسانا تولید می‌کند، محدود کرد.
پیتر آرکل رئیس انجمن جهانی معدن چین، گفت: «این به هیچ وجه تعجب‌آور نیست که چین در پاسخ به محدودیت‌های فزاینده از سوی مقامات آمریکایی، اقدامات خود را در زمینه محدود کردن دسترسی به این مواد معدنی استراتژیک آغاز کرده است.» وی افزود: «این یک جنگ تجاری است که برنده‌ای نخواهد داشت.»
در این میان، چندین گروه صنعتی چین روز سه‌شنبه از اعضای خود خواستند که به جای تراشه‌های ساخت ایالات متحده، تراشه‌های داخلی خریداری کنند و یکی از این گروه‌ها اعلام کرد که تراشه‌های آمریکایی دیگر امن و قابل اعتماد نیستند.
