قیمت طلا از رکورد نیم‌قرن اخیر هم عبور کرد

قیمت طلا با جهشی ۳۷ درصدی و عبور از مرز ۳۵۰۰ دلار در هر اونس، به سطحی رسیده که در ۵۰ سال اخیر بی‌سابقه است. این صعود فقط یک موفقیت قیمتی نیست؛ انعکاس موجی از بی‌اعتمادی جهانی به سیاست‌های پولی، سایه‌روشن‌های اقتصاد آمریکا و تغییر توازن قدرت در بازارهای بین‌المللی‌ست. آنچه روی نمودار می‌بینید، خطی طلایی است که داستان یک زلزله پنهان در سیستم مالی جهان را می‌گوید.

بانک‌های مرکزی؛ خریداران خاموش اما تعیین‌کننده طلا

به گزارش به‌روزترین‌ها به‌گفته داده‌های تازه صندوق بین‌المللی پول، سهم طلا در ذخایر ارزی بانک‌های مرکزی جهان به ۲۱.۷ درصد رسیده است — بالاترین حد چند دهه اخیر. حجم کل ذخایر اکنون حدود ۳۶٬۳۵۹ تن برآورد می‌شود. این روند، پس از مسدود شدن ذخایر دلاری روسیه در سال ۲۰۲۲، شتابی بی‌سابقه گرفت؛ به‌طوری که خرید سالانه طلا توسط بانک‌های مرکزی پنج برابر شد.

چین، هند، ترکیه و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، نام‌های پرتکرار در این فهرست‌اند. هدف مشترک آن‌ها: کاهش وابستگی به دلار و ایجاد سپری در برابر تحریم‌های احتمالی. برای بسیاری، طلا تنها دارایی «بدون ریسک طرف مقابل» است — یعنی ارزشش به عملکرد یا وعده هیچ نهادی گره نخورده.

سرمایه‌گذاران خرد و نهادی؛ هجوم به پناهگاه امن طلا

صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) طلا شاهد یکی از قوی‌ترین جریان‌های ورودی سرمایه در تاریخ خود هستند. SPDR Gold Trust و iShares Gold Trust طی ماه‌های نخست ۲۰۲۵ ده‌ها میلیارد دلار جذب کرده‌اند. محرک این جریان، ترکیبی از نگرانی درباره بدهی فدرال آمریکا، تعرفه‌های تهاجمی تجاری و بیم از بی‌ثباتی سیاسی است.

تحلیل گلدمن ساکس نشان می‌دهد که تبدیل تنها ۱ درصد از دارایی‌های خصوصی جهان به طلا، می‌تواند قیمت را به ۵٬۰۰۰ دلار برساند. بانک سرمایه‌گذاری هدف میان‌مدت خود را ۴٬۰۰۰ دلار برای نیمه ۲۰۲۶ گذاشته، هرچند در سناریوهای پرریسک، سطوح بالاتر کاملاً محتمل است.

واشنگتن و فدرال رزرو؛ سایه سیاست بر پول

در آمریکا، استقلال فدرال رزرو زیر ذره‌بین بی‌سابقه سیاست‌مداران قرار گرفته است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین و فعال سیاسی پرنفوذ، بارها عملکرد جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، را هدف انتقاد قرار داده و حتی از برکناری برخی اعضای هیئت‌مدیره سخن گفته است. انتصاب افرادی با رویکرد سیاسی‌تر، مانند استیفن میران، و تلاش برای برکناری لیزا کوک، این نگرانی را ایجاد کرده که سیاست پولی به ابزاری در خدمت اهداف سیاسی بدل شود.

بازار این پیام را خوب گرفته است: هرچه استقلال و اعتبار فدرال رزرو در خطر باشد، اشتهای سرمایه‌گذاران برای پناه گرفتن در طلا بیشتر می‌شود.

محرک‌های ژئوپلیتیک و اقتصادی قیمت طلا

روابط سرد بین قدرت‌های بزرگ، تشدید تحریم‌های مالی، جنگ‌های منطقه‌ای و رقابت برای کنترل زنجیره‌های تأمین، همگی بستر مناسبی برای درخشش طلا فراهم کرده‌اند.

کاهش نرخ بهره آمریکا در اواخر ۲۰۲۳ و توقف چرخه انقباض پولی، تازه شروع ماجرا بود. آنچه مسیر طلا را به یک جهش تاریخی رساند، ترکیب نادر عوامل بود:

• تنش‌های ژئوپلیتیکی و تحریم‌ها
• رشد بی‌اعتمادی به ارزهای فیات
• تغییر استراتژی بانک‌های مرکزی
• ورود بی‌سابقه سرمایه‌های خرد به بازار

چشم‌انداز آینده؛ مسیر به سوی ۵٬۰۰۰ دلار؟

با ادامه خرید بانک‌های مرکزی و ماندگاری فضای بی‌اعتمادی، حرکت به سمت کانال ۴٬۵۰۰ تا ۵٬۰۰۰ دلار در یک تا دو سال آینده چندان دور از ذهن نیست. با این حال، سناریوهای نزولی هم روی میز است:

• بازگشت ثبات سیاسی
• رشد قوی اقتصاد جهانی
• تقویت بازده اوراق خزانه‌داری
• تعهد دوباره به استقلال بانک مرکزی

چنین شرایطی می‌تواند جذابیت دارایی‌های بدون بازده مانند طلا را کاهش دهد.

مقاله تحلیلی قیمت طلا در ۵ سال اخیر؛ از صعودهای پرشتاب تا رکوردهای تاریخی بخوانید.