توسعه اینترنت راه نجات مخابرات است
شرکتی که از آخرین روز‌های سال گذشته، به دلیل اجرای طرح همکدسازی تلفن ثابت خواستار تغییر تعرفه در این بخش شده‌است. تعرفه‌ای که به گفته این مسئولان با توجه به رکود اقتصادی طی سال‌های گذشته از سال 82 تاکنون ثابت مانده است. زمزمه تغییر تعرفه‌های مخابراتی از اواخر فروردین ماه و بعد از برگزاری مجمع عمومی سالیانه همراه اول بیشتر شنیده می‌شود. حداقل از هر 10 خبر منتشر شده در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات یک خبر آن مربوط به درخواست شرکت مخابرات از وزارت ارتباطات برای تغییر تعرفه تلفن ثابت است. در حالی که بسیاری از کارشناسان و فعالان حوزه آی‌سی‌تی از نحوه واگذاری شرکت مخابرات ایران به بخش خصوصی انتقاد می‌کنند درحالتی که این صاحبنظران عملکرد غیرقابل قبول مالکان و مدیران جدید را دلیل کندشدن توسعه این بخش می‌دانند، مدیران ارشد این شرکت کاهش درآمد و عدم تغییر تعرفه تلفن ثابت را دلیلی بر توقف توسعه در این بخش معرفی می‌کنند. به هر روی در برهه‌ای که مخابرات بر افزایش تعرفه پا می‌فشارد. اما بسیاری از کارشناسان معتقدند مخابرات می‌تواند برای جبران ضررهای خود در بخش تلفن ثابت روی سرویس‌های نوین و اینترنت خود سرمایه‌گذاری کند.
توقف توسعه
شرکت مخابرات ایران به عنوان یکی از ثروتمند‌ترین شرکت‌های حوزه ارتباطی از فروردین ماه سال 93 تلاش‌های خود برای افزایش تعرفه تلفن ثابت را شروع کرد. نخستین قدم برای این کار نیز با تعیین یک فرمول جدید و پیچیده شروع شد. در آن زمان مسئولان مخابراتی اعلام کردند که تعرفه‌های تلفن ثابت که بعد از 11 سال بدون تغییر مانده حال با این فرمول جدید با تعدیل همراه خواهد شد. همچنین وزیر ارتباطات بعد از ماه‌ها مقاومت در برابر درخواست مسئولان مخابراتی این اجازه را به شرکت مخابرات داد تا نحوه مکالمات تلفنی از ثابت و سیار را از پالس محور به دقیقه محور تغییر دهند. به گفته مسئولان شرکت مخابرات با اجرای طرح جدید تعرفه‌گذاری محاسبه تعرفه‌ها از شفافیت بیشتری برخوردار خواهد بود و از سوی دیگر هزینه جابه‌جایی در تلفن‌های همراه حذف و تعرفه مکالمه بین استانی با تمام استان‌های کشور یکنواخت می‌شود. اما در نهایت با افزایش انتقاد‌ها و طی مذاکرات مختلف وزیر ارتباطات با مدیران مخابرات، این شرکت قبول کرد که تغییر تعرفه تلفن ثابت را به اتمام طرح همکدسازی موکول کند. طرحی که در اوایل زمستان سال 93 به پایان رسید. مسئولان مخابرات در مراسم پایان طرح همکدسازی مخابراتی اعلام کردند که اجرای این پروژه باعث زیان‌هایی به شرکت مخابرات ایران شده و در نتیجه باید راهی برای جبران این ضررها و برگشت سود به این شرکت اندیشیده شود.
به باور این مدیران ثابت ماندن تعرفه تلفن‌ثابت در چند سال اخیر با توجه به رشد قیمت خدمات و سرویس‌های مختلف در کشور، باعث وارد شدن ضررهای زیادی به این شرکت شده است. برای مثال کاظم ابراهیمی، مدیرعامل شرکت مخابرات در گفت‌وگویی در پاسخ به سؤالی در خصوص مشکلات موجود در بخش واگذاری تلفن ثابت در کشور، اعلام کرده بود که عمده مشکل مخابرات ایران در بخش تلفن ثابت درآمد پایین است. براساس اظهارات ابراهیمی، مخابرات در حالی مکلف به انجام برنامه توسعه‌ای است که مشکل تأمین نقدینگی دارد.
در همین زمینه داوود زارعیان، سخنگوی شرکت مخابرات ایران، در گفتوگو با «ایران»، اعلام می‌کند که از سال 82 تعرفه تلفن ثابت با توجه به تورم و مشکلات اقتصادی ثابت مانده است اما با این حال وزیر ارتباطات به ما این وعده را داد که بعد از اجرای همکدسازی تلفن ثابت و با ارائه گزارش در خصوص نتایج اجرای این طرح تغییراتی در تعرفه این بخش اعمال شود.
وی در پاسخ به این سؤال که همکدسازی تا چه حد بر درآمد شرکت مخابرات تأثیر گذاشته است می‌گوید:« به جرأت 99 درصد کاهش درآمد شرکت مخابرات به خاطر اجرای طرح همکدسازی است. با توجه به گزارش‌های تهیه شده از زمان اجرای این طرح در کشور، درآمد مخابرات بین 10 تا 30 درصد کاهش داشته است.»
او با اشاره به پیش‌بینی مخابرات برای میزان تغییر تعرفه مخابراتی بعد از تصمیم‌گیری سازمان تنظیم مقررات می‌‌افزاید: «مخابرات افزایش تعرفه را به معنایی که همه فکر می‌کنند مطرح نکرده، شاید باورش سخت باشد اما مخابرات مظلوم‌ترین سازمان در کشور است. تنها درخواست ما این است که تعرفه را حداقل به سال 82 بازگردانند. در آن زمان تعرفه براساس هر پالس 44 ریال بود که در حال حاضر با تغییر ساختار تعرفه از پالس به دقیقه، تعرفه فعلی کمتر از این مقدار یعنی در حدود 35 ریال است.» زارعیان تأکید می‌کند که اگر میزان تعرفه به سال 82 بازگردد مخابرات هیچ شکایتی نخواهد داشت.
به گفته وی در حال حاضر هزینه قبض‌های تلفن برخی مشترکان به قدری پایین است که در هر دوره برای پنج میلیون مشترک قبض صادر نمی‌شود، چرا که هزینه‌های تهیه، چاپ و ارسال این قبض‌ها از رقم پرداختی آنها به مراتب بیشتر خواهد بود. سخنگوی شرکت مخابرات به ضررهای خطوط بدون استفاده تلفن ثابت اشاره می‌کند و می‌گوید:« در حال حاضر نزدیک به 5 میلیون خط تلفن ثابت در اختیار افراد است که شاید سالی یک‌بار هم از این خط‌ها استفاده نمی‌کنند اما مخابرات برای نگهداری از این خطوط به صورت ماهانه هزینه بالایی را پرداخت می‌کند. باید سیاستی در نظر گرفته شود تا مخابرات متحمل چنین هزینه‌های اضافی نشود و بتواند چنین هزینه‌هایی را در بخش توسعه شبکه خود به کار بگیرد.»
جبران ضرر با تمرکز روی سرویس‌های اینترنتی
در حالی که مخابرات تمام تلاش خود را برای تغییر تعرفه تلفن ثابت به کار بسته است اما بسیاری از کارشناسان مخابراتی اعلام می‌کنند که مخابرات می‌تواند برای جبران ضرر در این بخش، روی سرویس‌ها و خدمات ارزش افزوده سرمایه‌گذاری کند. به باور این گروه یکی از سرویس‌هایی که مخابرات با توسعه آن می‌تواند درآمد قابل توجهی به دست بیاورد اینترنت است. اما خبرها و گزارش‌های مختلف نشان می‌دهد که اینترنت مخابرات آن‌طور که این شرکت اعلام می‌کند با کیفیت نیست. اوایل اردیبهشت ماه سال جاری معاون تجاری شرکت مخابرات تهران اعلام کرد که ۷۵ درصد مشترکان از اینترنت مخابرات رضایت دارند. این درحالی است که واکنش کاربران به این خبر در شبکه‌های اجتماعی خلاف این اظهارات را نشان می‌داد. برای مثال کاربری در صفحه توئیتر خود نوشته است که سرویس اینترنت مخابرات از 7 روز هفته 6 روز با اختلال همراه است و سیستم پشتیبانی این شرکت نیز پاسخ روشنی در خصوص حل این اختلال‌ها نمی‌دهد. همچنین کاربر دیگری با اشاره به مراحل سخت پس دادن سرویس اینترنت مخابرات اعلام کرده بود که انصراف از دریافت اینترنت مخابرات آنقدر پیچیده است که بسیاری از کاربران ترجیح می‌دهند با همین سرویس بسوزند و بسازند.
بهمن برزگر، کارشناس مخابراتی، در گفتوگو با «ایران» با اشاره به فعالیت شرکت‌های مخابراتی خارجی برای جبران ضرر‌هایشان تأکید می‌کند که شرکت‌های مخابراتی بین‌المللی در حال حاضر همپای تغییرات در دنیای تکنولوژی و همچنین استفاده روز‌افزون از شبکه‌های اجتماعی پیام رسان، به دنبال نوآوری در سرویس‌های خود هستند. به باور وی، اینکه یک اپراتور ثابت تلفن به بهانه همکدسازی صحبت از کاهش درآمد خود می‌کند و برای خروج از این راه تنها به فکر افزایش تعرفه است، فعالیت و توسعه این بازار را به بیراهه می‌کشاند.
این کارشناس مخابراتی در ادامه می‌گوید: «بهتر است مخابرات به جای تلاش برای افزایش تعرفه تلفن ثابت روی سرویس‌های پرمخاطب دیگر مانند اینترنت سرمایه‌گذاری کند تا از این راه بتواند ضرر خود را در بخش تلفن ثابت جبران کند.»
وی تأکید می‌کند با توجه به نوآوری در دنیای تکنولوژی، مخابرات نباید انتظار داشته باشد که خدمتی که همیشه برایش پولساز بوده باز هم برایش سود به دنبال داشته باشد. برزگر معتقد است مخابرات ایران می‌تواند با تمرکز روی سرویس‌های جدید ارتباطی، خلأ ایجاد شده در بخش درآمد تلفن ثابت را جبران کند.
